Przerwa w działalności sceny przy Nowym Rynku 11 będzie znów długa. Dlatego, po raz drugi z rzędu, podjęliśmy decyzję o... przeniesieniu terminu ogłoszenia laureata "Srebrnej Maski".
Sylwia Krawiec, laureatka Srebrnej Maski 2020, na scenie z prezydentem Płocka Andrzejem Nowakowskim i prezesem Płockiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru Jarosławem Waneckim / mat. teatru
Przerwa jest nieodłącznym elementem spektaklu, bezpośrednio zależnym od warunków, w jakich przygotowano przedstawienie, ale także od układu obrazów, treści, dynamiki zdarzeń.
Przerwa w działalności teatru to bardziej skomplikowany mechanizm. Aktorski fach zawieszają wojny, rewolucje, katastrofy budowlane, pożary, żałoby narodowe, epidemie, autorytarne dyktatury i posty. W czasach szekspirowskich teatry zamykano najczęściej z powodu szalejących zaraz, o których Mistrz nie zająknął się ani jednym słowem w żadnym ze swoich dzieł. Najwidoczniej nie chciał przywoływać wspomnień publiczności, która opłakiwała ofiary kolejnej fali dżumy, ospy czy cholery.
Pandemiczna przerwa teatralna XXI wieku ma przede wszystkim chronić widza przez zakażeniem. Prawda jest jednak taka, jakkolwiek będziemy zaklinali rzeczywistość, że sprawy kultury wobec walki o zdrowie i życie ludzkie zawsze schodzą na drugi plan. Niechciany, ale konieczny antrakt zależy przecież od obrazów ze szpitali i przychodni, treści komunikatów o obostrzeniach, dynamiki zachorowań.
Wiemy, że przerwa w działalności sceny przy Nowym Rynku 11 będzie znów długa. Dlatego, po raz drugi z rzędu, podjęliśmy decyzję o przeniesieniu terminu ogłoszenia laureata „Srebrnej Maski”. Nowa data zostanie ustalona z dyrektorem Markiem Mokrowieckim i, mamy nadzieję, związana będzie z premierą spektaklu „Bambini di Praga” Bohumila Hrabala i umówioną wizytą Janusza Gajosa, który osobiście odbierze medal „Złotej Maski”. Widzów i nominowanych do tegorocznej nagrody zespół Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego, ze szczególnym uwzględnieniem Piotra Bały, Adama Gradowskiego, Bogumiła Karbowskiego i Sylwii Krawcówny, prosimy o cierpliwość.
Przedstawienia starożytnej tragedii greckiej były kilkudniowe. Składały się z utworów współzawodniczących poetów i wymagały różnego rodzaju przerw. Były więc antrakty naturalne, wypełnione wypoczynkiem, wzajemnymi odwiedzinami oraz krótkie przerwy między aktami, bez wychodzenia chóru, aby zachowana była jedność akcji. Misteria średniowiecza, podobnie jak nabożeństwa, nie miały przerw. Jeśli ktoś chciał lub musiał, po prostu wychodził. W teatrze elżbietańskim antrakt był krótki, gdyż akcja miała charakter ciągły, a spektakl musiał skończyć się przed zmrokiem. Klasycyzm francuski przywiązywał wagę do zasady jedności miejsca, czasu i akcji, więc nie było przerwy na oddech.
Pierwsze sale teatralne nie miały nawet foyer. Mimo to spragnieni nie tylko sztuki widzowie odwiedzali się w lożach, przeszkadzając innym swoją rozmową. Niechętnie piszę, że moda palenia papierosów w XIX wieku wpłynęła na wydłużenie przerw. W romantyzmie przedstawienie trwało długo, ale gazowe oświetlenie zmieniło charakter bardziej rozjaśnionego antraktu. Wygaszanie światła elektrycznego nie pozwalało już na wzajemne oglądanie się i wymagało przestrzeni między aktami, aby móc ocenić przybyłe towarzystwo, wymieniając uśmiechy i spojrzenia. Dlatego w operze widownia stała się drugą sceną, a przerwa nieodłącznym elementem gry w lożach i znajdujących się za nimi dyskretnych pokoikach oraz w wielkich* przeszklonych przestrzeniach foyer.
Płockie Towarzystwo Przyjaciół Teatru cierpliwie czeka na wezwanie teatralnych dzwonków.
*Jarosław Wanecki jest lekarzem, prezesem Płockiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru