„anderSEN O TEATRZE” na podstawie baśni H. Ch. Andersena, reż. SKUTR (Martin Kukučka i Lukáš Trpišovský) we Wrocławskim Teatrze Lalek. Pisze Adam Zawadzki z Nowej Siły Krytycznej.
Wrocławski Teatr Lalek zabiera widzów w zjawiskową przygodę z baśniami Hansa Christiana Andersena. Fantastyczne przedstawienie czeskiego duetu SKUTR (scenariusz i reżyseria: Martin Kukučka i Lukáš Trpišovský) pojawiło się online za sprawą projektu „W sieci”. To pomysł na pracę teatru w czasach pandemii. „To jest nasz ratunek” – mówi jeden z reżyserów w pięcioodcinkowym reportażu dokumentującym przygotowania do premiery dostępnym na stronie WTL.
Spektakl zaprasza przed ekrany nie tylko małych, ale i dużych widzów. Jest to opowieść złożona z siedmiu baśni: „Stokrotka”, „Choinka”, „Dziewczynka z zapałkami”, „Nowe szaty cesarza”, „Pasterka i kominiarczyk”, „Stara latarnia”, „Dzielny cynowy żołnierz”. W scenariuszu SKUTR-u bohaterowie spotykają się na scenie i świetnie ze sobą współgrają. Ramą jest historia porcelanowych figurek, Pasterki i Kominiarczyka, które zakochują się w sobie (Agata Kucińska i Grzegorz Mazoń).
Główny element scenografii Martina Chocholoušeka to podłoga. Leżące na niej ożebrowanie przypomina sklepienie, co daje taki wyraz, jakby akcja działa się ponad nami. O tym, że reżyserowie mieli na myśli marzenie senne, świat przeciwstawiony rzeczywistemu, świadczy już zapis tytuł – „anderSEN O TEATRZE”. Dekoracje i kostiumy utrzymane są w odcieniach bieli, szarości i czerni, ogrywają je zmiany świateł i jednobarwne rekwizyty: zielona choina, żółta lampa, czerwone bombki… Po środku żyrandol – zwisa a jednak stoi – i kominek w tle, który okazuje się wejściem w inny świat. Krzesło tak duże, że nie można na nim usiąść. Stoi na nim Stokrotka. Kamila Chruściel wciela się również w rolę Tancereczki, pomaga jej w tym kostium: biała spódniczka baleriny staje się koroną przypominającą płatki kwiatów. Prosty a olśniewający efekt. Simona Rybáková, kostiumografka, tłumaczy w jednym z odcinków „Making of”, że strój może zastąpić albo korespondować z dekoracją, że projektując zawsze sugeruje się uwagami aktorów i innych współpracowników.
Przestrzenią gry jest ognisko domowe, aktorzy nie kryją też więzi między sobą i stosunku do swoich bohaterów. Ich los w oryginale jest przesądzony, natomiast twórcy wrocławskiej wersji baśni Andersena zmieniają przebieg wydarzeń. W filmikach opowiadają, jaką drogę pokonali stwarzając role. Anna Makowska-Kowalczyk nie mogła pogodzić się z przeznaczeniem, którego doświadcza zamarzająca na ulicy dziewczynka. Historia starej latarni jest równie makabryczna, przetapia się ją na inne przedmioty, a na koniec staje się tabletem. Jolanta Góralczyk ujawnia nonszalancki stosunek do kolei losu, co podkreśla też inscenizacja – światło staje się niebieskie, „elektroniczne”. Podobnie dzieje się z Cynowym Żołnierzykiem o jednej nodze (Radosław Kasiukiewicz), który wypadł przez okno, znajduje go chłopczyk i wrzuca do kominka. Zostaje z niego tylko metalowe serduszko, a jednak aktor wciąż uderza w bębenek i opowiadał o tym, co się stało. Z pewnością dużym zaskoczeniem dla publiczności jest pomysł na tytułowego władcę z „Nowych szat cesarza”. To bardzo ekspresyjny moment przedstawienia. Sławomir Przepiórka ubiera się w garderobie, pozostali aktorzy są jego służbą, nie może znaleźć odpowiedniej szaty, narasta gwar. Uszyto mu specjalną szatę a jednak żadnej nie widzimy: „Cesarz jest nagi”…
Realizatorzy „anderSNU O TEATRZE” mówią nam, że nie każde nieszczęście musi kończyć się tragedią, być totalnym niepowodzeniem, że trzeba cieszyć się życiem pomimo przeciwności losu. Motywom przemijania, śmierci towarzyszy świetna muzyka Petra Kaláby i Grzegorza Mazonia. Kapitalnym pomysłem będzie obejrzenie spektaklu w rodzinnym gronie.
„anderSEN O TEATRZE”
na podstawie baśni Hansa Christiana Andersena w przekładzie Bogusławy Sochańskiej
scenariusz, reżyseria: SKUTR (Martin Kukučka i Lukáš Trpišovský)
Wrocławski Teatr Lalek, premiera online 17 października 2020
występują: Kamila Chruściel, Jolanta Góralczyk, Agata Kucińska, Anna Makowska-Kowalczyk, Grzegorz Borowski, Radosław Kasiukiewicz, Grzegorz Mazoń, Sławomir Przepiórka