Teatr bez publiczności, zdalny kontakt twórców z widzami, potrzeba znalezienia nowych form, wykorzystujących technologie nie tylko jako medium – organizatorzy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywy nie uciekają od wyzwań, które postawiła przed nimi pandemia.
"W wieży zamknięta"/fot. Agnieszka Cytacka
Wśród premier między innymi instalacja performatywna „Schulz: Skrawki” Konrada Dworakowskiego czy „Dionizos 360” Pawła Passiniego. Nie zabraknie propozycji zagranicznych, takich jak „All I can manage, more than I could” grupy Earthfall z Wielkiej Brytanii.
Tegoroczna edycja Retroperspektyw będzie zdecydowanie inna od dotychczasowych. Program obejmujący 18 wydarzeń, stworzony pod hasłem CIAŁO/PAMIĘĆ/HISTORIA przepisany został na rzeczywistość online, jednak „zdalność” traktuje nie tylko jako organizacyjną konieczność, ale też temat do przepracowania przez twórców teatru.
– Tworzenie dla widzów, których nie ma, jest trudne. Tym niemniej przyjęliśmy wyzwanie i postanowiliśmy szukać sposobu na nowy kontakt z widzem. Pytamy, jak dotknąć go po drugiej stronie ekranu i w jaki sposób rozmawiać z nim o rzeczach ważnych – mówi Tomasz Rodowicz, dyrektor festiwalu. Odpowiedzią ma być nie tylko forma prezentacji: transmisje oraz emisje wcześniej zarejestrowanych spektakli czy ograniczona reżimem sanitarnym liczba widzów w przestrzeni festiwalu, ale także pogłębiony namysł i dyskusje z udziałem uznanych twórców teatru na świecie. W panelu diagnozującym nową rzeczywistość teatralną i podejmującym próbę prognozowania jej kształtu w czasie po pandemii głos zabiorą między innymi, Richard Schechner, Thomas Richards, Mario Biagini, Anna Karasińska, Tomasz Majewski, Dariusz Kosiński.
Mocnym akcentem tegorocznej edycji są premiery. 21 sierpnia festiwal otworzy instalacja performatywna „Schulz: Skrawki” Teatru CHOREA w reżyserii Konrada Dworakowskiego, biorąca za punkt wyjścia „Traktat o manekinach”. Poprzez poszukiwanie i przekraczanie granic pomiędzy ludzkim ciałem a materią aktorzy wejdą w proces twórczy sugerowany przez Jakuba – bohatera opowiadań Brunona Schulza.
Wyjątkowo zapowiada się premiera najnowszego spektaklu w reżyserii Pawła Passiniego „Dionizos 360”. Eksperymentalny, zrealizowany w technice VR pokaz położy nacisk na rekonstrukcję i ukazanie mechanizmu przemiany postaci w teatrze antycznym. Widzowie będą śledzić poczynania aktorów za pomocą gogli VR.
Po raz pierwszy w czasie festiwalu zobaczyć będzie można wideo-performance Patrycji Dołowy „Widoczki w pudełku”. Artystka chce zwrócić uwagę na kwestie przestrzeni i pamięci
Nowości również na scenie międzynarodowej. „All I can manage, more than I could” w wykonaniu grupy Earthfall z Wielkiej Brytanii to zapis procesu pracy reżysera z choreografem-terapeutą nad przywołaniem poprzez taniec historii próby samobójczej.
Co jeszcze w programie? Przedstawienie Teatru Złote Wrota z Kijowa „Czy mnie kochałeś, tato?”, białoruski współczesny dramat w reżyserii Stasa Zhyrkova; Monika Wachowicz w spektaklu „W zawieszeniu” w reżyserii Artiego Grabowskiego oraz „Salto mortale” łódzkiej artystki Majki Justyny, podejmujący wątek przemijalności. Stworzone przez dzieci i młodzież „Kroniki sejneńskie” w reżyserii Bożeny Szroeder, w oparciu o opowieści dziadków i pradziadków, odtworzą dzieje przedwojennego, polsko-żydowskiego miasteczka z pogranicza. Z kolei „Więcej niż jedno zwierzę” teatrgalerii STUDIO z Warszawy to połączenie mockumentu przyrodniczego z emocjonalnym koncertem muzyki pop. Projekt inspirowany światem dzikich zwierząt, a także doświadczeniami performerów przełamuje tradycyjne narracje znane z popularnych filmów przyrodniczych.
W festiwalowym programie nie zabraknie też koncertów. Na pierwszy organizatorzy zapraszają już w dniu otwarcia, 21 sierpnia. Występ zespołu William’s Things czyli Michała Górczyńskiego, Seana Palmera i Tomasza Wirackiego łączy rytuał dźwięku z ponadczasowymi tekstami Williama Blake’a. Wśród innych propozycji muzycznych znalazły się koncerty zespołów Mojo Pin i NeoKlez.
Po raz pierwszy w programie Retroperspektyw zagościły też propozycje filmowe: „Pieśń pamięci” Nathalie Rossetti oraz Turi Finochiaro, „Koniec Pieśni” Piotra Borowskiego,, „Konstelacje” Anieli Gabryel oraz produkcje VR – „Szepty” Jacka Nagłowskiego i Patryka Jordanowicza oraz „Sektor” Wojciecha Olechowskiego.
Pełny program wraz z możliwą formą uczestnictwa (online/offline) w poszczególnych wydarzeniach można znaleźć na stronie festiwalu: retroperspektywy.com. Udział we wszystkich wydarzeniach festiwalowych jest bezpłatny, na wydarzenia offline obowiązują rezerwacje.
Pierwsze trzy dni festiwalowych wydarzeń spotkają się w przestrzeni Fabryki Sztuki z tegoroczną edycją Fotofestiwalu – Międzynarodowego Festiwalu Fotografii w Łodzi, którego program skupiać się będzie wokół nietypowych, autorskich i odważnych kolekcji fotograficznych.