14 marca na deskach Litewskiego Narodowego Teatru Dramatycznego w Wilnie odbędzie się premiera spektaklu Anny Smolar „Ptaki” wg scenariusza Igi Gańczarczyk i samej reżyserki.
fot. Iga Gańczarczyk
W „Ptakach” („Paukščiai”) Anna Smolar, która wyreżyserowała w Litewskim Narodowym Teatrze Dramatycznym „Slow Motion” (2019), bada mechanizmy manipulacji i dominacji w miejscu pracy. Spektakl jest inspirowany wydanymi w 2016 roku wspomnieniami Tippi Hedren, hollywoodzkiej aktorki i gwiazdy filmów Alfreda Hitchcocka.
„Znajdź tę dziewczynę”, rozkazał Hitchcock, gdy zobaczył Tippi w reklamie telewizyjnej. Nieznaną wówczas modelkę obsadził w kultowych rolach Melanie Daniels w „Ptakach” i Margaret Edgar w „Marnie”. Relacja Hitchcocka z Hedren była skomplikowana i wielowymiarowa: reżyser stał się jej nauczycielem i mentorem, jednocześnie kontrolował każdy jej krok, ingerował w jej życie prywatne i izolował ją od innych.
Spektakl jest subiektywną rekonstrukcją powstawania filmu „Ptaki”. Przywołując figurę groźnych i dzikich zwierząt, twórcy przyglądają się dynamice niezdrowych relacji, możliwych ze względu na toksyczne wzorce zakorzenione w naszych społeczeństwach i ukazują bohaterkę odmawiającą roli ofiary.
„Żyjemy w niepewnych czasach, kiedy ciężko wywalczone hasło «Moje ciało, mój wybór» kwestionuje się przez inne «Twoje ciało, mój wybór», które próbuje całkowicie unieważnić pojęcie obopólnej zgody i podstawowe prawo każdej osoby do decydowania o własnym ciele. W kontekście tego backlashu opowiadamy historię mobbingu i jego konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Wszystkie osoby na scenie reprezentują różne wersje Tippi, zmieniając i kwestionując nasze postrzeganie tego, kto defaultowo odgrywa którą rolę. Odtwarzają również ptaki lub świadków, zachęcając widzów do porzucenia binarnego myślenia w kontekście dyskusji wokół #metoo, która najczęściej odnosi się do uproszczonego układu prześladowca-ofiara. Czy świadek również jest winny? W jakich okolicznościach jesteśmy mniej lub bardziej skłonni do działania?” – pyta reżyserka spektaklu.
„Ptaki” opowiadają nielinearną historię samotności i solidarności, podważając przekonanie, że marzenia legitymizują przemoc. Jaki jest koszt tego procesu emancypacji? I jaki rodzaj straty wiąże się z odmową realizacji wciąż na nowo starego scenariusza?
***
Iga Gańczarczyk, Anna Smolar
Paukščiai (Ptaki)
premiera: 14 marca 2025, godz. 19.00
Lietuvos nacionalinis dramos teatras
Reżyseria: Anna SMOLAR
Dramaturgia: Iga GAŃCZARCZYK, Anna SMOLAR
Tłumaczenie tekstu: Ignas BEITSAS, Artur ZAPAŁOWSKI
Scenografia i kostiumy: Anna MET
Muzyka: Jan DUSZYŃSKI
Reżyseria światła: Dainius URBONIS
Choreografia: Paweł SAKOWICZ
Wideo: Ville SEPPÄNEN
Asystentka dramaturgiczna: Viktorija SKETERYTĖ
Asystent reżyserki: Rokas LAŽAUNYKAS
Tłumaczenie podczas prób: Uršulė BARTOŠEVIČIŪTĖ
Produkcja: Kamilė ŽIČKYTĖ
Obsada: Augustė POCIŪTĖ, Gediminas RIMEIKA, Rytis SALADŽIUS, Rasa SAMUOLYTĖ, Nelė SAVIČENKO
Więcej informacji oraz daty kolejnych spektakli:
Paukščiai | www.teatras.lt