Luk Perceval; fot. PAP/Łukasz Gągulski

NST rozpoczyna sezon 2024/25 pod hasłem „My. Naród. Europa” i zapowiada siedem premier. Wśród zaproszonych reżyserów znaleźli się m.in. Katarzyna Minkowska, Julian Hetzel i Luk Perceval.

W sezonie 2024/25 zostaną zrealizowane spektakle:

Ziemia jest płaska
koncepcja i reżyseria: Julian Hetzel, październik 2024
Scena Kameralna
„Ziemia jest płaska" to fikcja udająca przyrodniczy dokument. Reżyser podważa w nim ustalenia nauki i podstawową wiedzę o świecie. Co jeśli Ziemia przypomina dysk frisbee? Jeśli grawitacja jest tylko teorią? Jeśli zmiany klimatyczne nie istnieją? Jeśli uchodźcy zjadają nasze dzieci? Niemiecki reżyser Julian Hetzel przygląda się populistycznym narracjom i postrzeganiu rzeczywistości w spolaryzowanych społeczeństwach Europy. Zabiera nas w multidyscyplinarną podróż przez krajobrazy, które poruszają się, obracają i znikają. Grupa pierwotnych małp, nacjonalistyczny chór, lud kanibali, ekipa naukowa – wszyscy walczą o swoje tożsamości i kosmowizje.
Julian Hetzel jest obecnie jednym z najciekawszych europejskich reżyserów młodego pokolenia Jego spektakle sytuują się na styku muzyki, teatru i nowych mediów. Charakteryzuje je polityczne i społeczne zaangażowanie oraz dokumentalny charakter. Twórca jest dyrektorem artystycznym Studia Juliana Hetzela w holenderskim Utrechcie – organizacji, która produkuje jego prace. Jego spektakle były prezentowane do tej pory w ponad 20 krajach na całym świecie, m.in. w ramach oficjalnej selekcji Nederlands Theatrefestival w Holandii, Prague Quadrennial w Czechach, na Venice Biennale del Teatro we Włoszech oraz z dużym powodzeniem w ramach Międzynarodowego  Festiwalu Nowa Europa w Nowym Teatrze w Warszawie.

Odważne życie Eve Adams w niebezpiecznych czasach
Jonathan Ned Katz, reżyseria: Olga Ciężkowska, grudzień 2024
Nowa Scena
W 1912 roku, 19‑letnia Chawa Złoczewer opuszcza rodzinną Mławę i samodzielnie udaje się w ryzykowną podróż za ocean. Jak wielu ówczesnych emigrantów dociera do Nowego Jorku. I choć oficjalnie jechała tam z zamiarem podjęcia pracy jako krawcowa, prędko staje się aktywną działaczką ruchu anarchistycznego i ważną postacią środowiska artystycznego i queerowego. Amerykańską wersję swojego jidyszowego imienia zapisuje odtąd Eve Adams. Kolportuje radykalne czasopisma, zakłada otwarcie lesbijskie lokale w Chicago i Nowym Jorku, a w końcu pisze i wydaje własnym sumptem pierwszą książkę o nienormatywnej kobiecej miłości pt. „Lesbian Love". Za swój odważny aktywizm zostaje deportowana do Europy, a na koniec ginie z rąk nazistów w Auschwitz. Do dziś stanowi legendę nowojorskiej społeczności LGBT+.
Olga Ciężkowska zrekonstruuje niewiarygodną biografię Eve Adams, a jednocześnie zada pytanie o to, co kiedyś, jak i dziś, znaczy dla nas termin „nielegalny”? Co we wspólnocie jest niezbędne dla poczucia bezpieczeństwa, będącego prawem każdego człowieka? Jaki jest związek między prywatnym a politycznym, jeśli chodzi o ochronę życia ludzkiego?
Spektakl powstanie w ramach Narodowego Programu Rezydencyjnego Sztuk Performatywnych, oferującego wsparcie merytoryczne i twórcze dla reżyserów, dramaturżek i dramatopisarzy oraz promowanie ich na arenie polskiej i międzynarodowej.

Karma Zola
na podstawie „Les Rougon‑Macquart" Emile’a Zoli, reżyseria i adaptacja: Luk Perceval, styczeń 2025
Duża Scena
Luk Perceval, reżyser „3SIÓSTR" i „Pewnego długiego dnia" wraca na scenę Narodowego Starego Teatru w Krakowie. Tym razem przygotuje adaptację monumentalnego cyklu powieści „Les Rougon-Macquart" autorstwa Emile’a Zoli, jednego z najsłynniejszych pisarzy francuskich. Autor opisał w 20 tomach losy jednej fikcyjnej rodziny Rougon‑Macquartów, bohaterami czyniąc biznesmenów, ekspedientki, rewolucjonistów, prostytutki, górników czy lekarki. Każdy członek/ członkini rodziny mierzy się z tym, co poprzednie pokolenie przekazało mu/jej w spadku: biedą, alkoholizmem, szaleństwem, ambicją, talentem artystycznym. Jednocześnie pozostaje pod wpływem rzeczywistości, w jakiej funkcjonuje. Zola przedstawił w cyklu głębokie zmiany społeczne i gospodarcze końca XIX wieku, tworząc poruszające historie o chciwości, pożądaniu, poszukiwaniu szczęścia, miłości i lepszego życia.
W swojej adaptacji słynnej sagi Luk Perceval na nowo zada postawione przez Zolę pytania: co determinuje rozwój ludzkości? Skąd przybywamy? Jak staliśmy się ludźmi, którymi jesteśmy dzisiaj? Czy ludzkość może stać się „lepsza”? W religii buddyjskiej nasze czyny mają wpływ na otaczający nas świat, dlatego każdy z nas jest odpowiedzialny za życie, szczęście i cierpienie zarówno swojej duszy i jej kolejnych wcieleń, jak i innych ludzi. Ten mechanizm określa się pojęciem karmy.
Spektakl powstaje w ramach projektu partnerskiego Polski teatr – Europa, współtworzonego przez Narodowy Stary Teatr i Instytut Adama Mickiewicza.

Straszny dwór
Stanisław Moniuszko, reżyseria: Anna Obszańska, luty 2025
Sala Modrzejewskiej
„Straszny dwór" to jedna z najbardziej znanych polskich oper. Powstała po upadku powstania styczniowego i jest syntezą staropolskiej kultury – jej tradycji, obrzędów, obyczajów, stroju i tańców.
Co dzisiaj straszy w strasznym dworze? Czy polskie społeczeństwo z zapisanym w genotypie doświadczeniem wojny jest w stanie wytworzyć odpowiednie mechanizmy obronne wobec dzisiejszych zagrożeń? Gdzie leży źródło zbiorowego lęku? Jak odczarować traumaland – nasz swoisty straszny dwór? Spektakl Anny Obszańskiej stanowić będzie próbę rekonstrukcji świata stworzonego przez Stanisława Moniuszkę w operze. Na mieszkańców i członków jej „Strasznego dworu" będą oddziaływać obrazy ilustrujące zdarzenia z historii Polski. Reżyserka skupi się na temacie ciała – manifestującego, rozczłonkowanego, kalekiego, które straszy i odstrasza, a być może jest nośnikiem nieuświadomionych, głęboko zakorzenionych fobii.
Spektakl powstanie w ramach Narodowego Programu Rezydencyjnego Sztuk Performatywnych, oferującego wsparcie merytoryczne i twórcze dla reżyserów, dramaturżek i dramatopisarzy oraz promowanie ich na arenie polskiej i międzynarodowej.

Zamach na Narodowy Stary Teatr. Narodziny Narodu
koncepcja i reżyseria: Jakub Skrzywanek, marzec 2025
Duża Scena
29 marca 2025 roku nieznani sprawcy dokonują zamachu terrorystycznego na Narodowy Stary Teatr w Krakowie. Spektakl Jakuba Skrzywanka przedstawi sytuację fikcyjną, ale odwołującą się do głośnych ataków terrorystycznych na Teatr na Dubrowce w 2002 roku, Crocus Hall w Moskwie w 2023 czy bombardowania Teatru w Mariupolu w 2022. Reżyser, bazując na archiwach i dokumentach, przyjrzy się szczególnie temu, co wydarzyło się po obu zamachach (jak politycznie i społecznie wykorzystano oba wydarzenia). W tym kontekście ważne będą dla niego również doświadczenia Polaków związane z katastrofą lotniczą w Smoleńsku w 2010 roku. Tematem „Zamachu na Narodowy Stary Teatr" będzie populistyczne zawłaszczenie ludzkiej tragedii przez polityków, proces przeobrażania małej historii w Historię zamykaną w muzealnej gablocie. Jego tematem będzie również sam teatr: stary czy nowy, narodowy czy uniwersalny, poddany naciskom czy wolny, bezpieczny czy stanowiący zagrożenie?

Sceny z życia małżeńskiego
na motywach scenariusza filmowego Ingmara Bergmana, reżyseria i adaptacja: Katarzyna Minkowska, kwiecień 2025
Scena Kameralna
„Jesteśmy uczuciowymi analfabetami. I ten przykry fakt nie dotyczy tylko ciebie i mnie, lecz praktycznie wszystkich ludzi. Uczymy się o swoim organizmie i uprawie zboża w Pretorii, i o pierwiastku z liczby pi, czy jak to się tam nazywa, ale ani słowa o duszy. Jesteśmy bezdennie, beznadziejnie niekompetentni, jeśli chodzi o samych siebie i o innych”.
Katarzyna Minkowska przyjrzy się w swoim spektaklu bergmanowskiemu małżeństwu. Czy może ono funkcjonować we współczesnej rzeczywistości? Jak dzisiaj budują relacje miłosne przedstawiciele różnych pokoleń, na różnych etapach życia i w różnych momentach związku z drugą osobą? Czy da się przyłożyć instytucję małżeństwa do aktualnego wachlarza modeli relacyjnych? Czy może, niezależnie od wszystkich czynników – wieku, życiowego doświadczenia, klasy społecznej, wykształcenia – miłość po prostu rozrywa nam serca?
Z powszechnie panującej narracji dotyczącej miłości romantycznej trudno jest wyłuskać opowieści małe, konwencjonalne, nieciekawe. A to właśnie te szare opowieści wypełniają naszą codzienność i sprawiają, że nasze uczucia – zamiast dryfować w kosmicznej próżni – zaczynają podlegać prawu grawitacji i spadają z hukiem na ziemię.

Wiosna/lato
na podstawie „Przebudzenia wiosny" Franka Wedekinda, koncepcja i reżyseria: Katarzyna Kozyra, maj 2025
Nowa Scena
Katarzyna Kozyra, jedna z najbardziej znanych polskich artystek – rzeźbiarka, fotografka, autorka performansów, filmów, instalacji wideo – kluczowa postać polskiej sztuki krytycznej lat 90., po raz pierwszy zmierzy się z materią teatralną. „Na swojej drodze jako artystka mierzyłam się z różnymi formami wypowiedzi, a teraz przyszedł czas na teatr. Okazuje się on interesującym polem dla wszystkich moich dotychczasowych działań. Zespolone razem przyniosą coś nowego” – mówi artystka, której prace prezentowane były na najważniejszych wystawach, w galeriach i muzeach na świecie. Punktem wyjścia spektaklu Katarzyny Kozyry będzie „Przebudzenie wiosny", dramatopisarski debiut Franka Wedekinda, niemieckiego skandalisty z przełomu XIX i XX wieku. Sztuka opowiada o buncie nastolatków wobec systemu nakazów i zakazów, narzuconych przez dorosłych, odkrywaniu seksualności, konfrontowaniu się z przemocą dorosłych i rówieśników.
Przez dziesięciolecia dramat budził ogromne kontrowersje poruszaną w nim problematyką.

Inne projekty sezonu:

Tkanki teatru. Przestrzeń, architektura, zmysły
Grant wysokości: 100 tysięcy zł (KPO – Krajowy Plan Odbudowy)
Stworzymy multisensoryczny performans „Linie papilarne” dostępny na żywo i online. Podejmiemy w nim temat relacji ciała człowieka z architekturą i technologiami. W performansie wezmą udział m.in. osoby z niepełnosprawnością wzroku i ruchu, neuroróżnorodne, g/Głusi. Połączymy sztukę z designem dla zmysłów, neuronauką, sztuczną inteligencją i projektowaniem spekulatywnym. W ramach projektu odbędą się także otwarte laboratoria twórcze:
•        Przyszłość jest tutaj. Sztuczna inteligencja i Internet rzeczy
•        Oddech. Zielona instytucja kultury
•        Doświadczenie synestetyczne. Design dla zmysłów
•        Neuroarchitektura. Instytucja i dobrostan
•        Kultura. Scenariusze przyszłości (Future Literacy)

Wokół legend Starego Teatru
Nowy cykl działań powstały w oparciu o biografię i dokonania wybitnych artystów i artystek tworzących w Narodowym Starym Teatrze. W sezonie 2024/2025 przypomnimy Jerzego Stuhra i Stanisława Radwana.
ODSŁONY MISTRZA:
TYDZIEŃ Z JERZYM STUHREM
Tydzień poświęcony osobowości twórczej Artysty, jego wyjątkowej umiejętności łączenia w sztuce komizmu, groteski, ironii i powagi. Na cykl wydarzeń złożą się: spotkania, wspomnienia, projekcje archiwalnych spektakli oraz pokazy dokumentów poświęconych Jerzemu Stuhrowi.
Projekt realizowany we współpracy z Akademią Sztuk Teatralnych w Krakowie.
ODSŁONY MISTRZA:
KOMPOZYTOR PRZESTRZENI INTERAKCJI. TEATR STANISŁAWA RADWANA
Pierwsza wystawa muzyczna w MICET, poświęcona w całości twórczości Stanisława Radwana, artysty, którego działalność daleko wykraczała poza ramy komponowania muzyki do przedstawień.

Krakowski Salon Poezji i Tańca
Tak jak w ubiegłych latach publiczność będzie spotykać się, o godz. 12.00, w Sali Heleny Modrzejewskiej z aktorami i aktorkami, na coniedzielnym czytaniu poezji przy muzycznym akompaniamencie. Gospodynią i animatorką Salonu jest niezmiennie Anna Dymna, znana szerokiej publiczności artystka Narodowego Starego Teatru, we współpracy z innymi twórcami i środowiskiem artystycznym i literackim, w tym Bronisławem Majem i Wojciechem Bonowiczem. W tym sezonie tę dobrze znaną i cenioną formułę poszerzymy o program warsztatów tanecznych, choreograficznych i ruchowych w Sali Modrzejewskiej.
Sobotnie spotkania będą okazją do twórczego badania tematu ciała oraz przygotowania widzów i widzek do odbioru spektakli z nurtu nowej choreografii. Ważne jest także stworzenie bezpiecznej przestrzeni do pracy z ciałem i szukania przyjemności płynącej z ruchu.

Rok 2081
Kompleksowe warsztaty dramatopisarskie dla osób 18+.
W roku 2081 przypadnie okrągła 300‑letnia rocznica powstania Starego Teatru – pierwszego stałego polskiego, publicznego i zarazem zawodowego teatru w Krakowie. Spojrzenie w tak odległą przyszłość, wyzbyte ciężaru mierzenia się z bieżącą codziennością, niewątpliwie motywuje do tworzenia najbardziej wywrotowych projektów teatru przyszłości w Polsce i w Europie – zachęca do snucia najskrytszych marzeń i obmyślania najbardziej oryginalnych sposobów ich urzeczywistnienia. Jak mógłby wyglądać teatr przyszłości, odpowiadający naszym potrzebom, szybko i sprawnie reagujący na zmiany dokonujące się w otaczającym nas świecie? W jakim kontekście społeczno‑kulturowym będzie się rozwijał? I w końcu, jaki będzie jego repertuar? Jakimi tematami będzie żył, o czym opowiadał?
Podczas warsztatów dramatopisarskich realizowanych w pierwszej połowie 2025 roku grupa osób wyłonionych w drodze rekrutacji zmierzy się twórczo z powyższymi zagadnieniami pod okiem polskich, cenionych dramatopisarzy i dramatopisarek oraz kuratorki projektu. Naszym celem będzie stworzenie repertuaru dla teatru przyszłości – polskiego i zarazem europejskiego, w którym będzie odbijał się świat, w jakim chcielibyśmy żyć.
Warsztaty zwieńczy wydanie antologii cyfrowej oraz zaprezentowanie publiczności 2 wybranych tekstów w formie czytań performatywnych w sezonie 2025/2026. Każdemu czytaniu wyreżyserowanemu przez twórcę i/lub twórczynię młodego pokolenia towarzyszyć będzie rozmowa z udziałem zaproszonych gości.