Premiery spektakli w ramach 5. edycji OFF Polska odbywają się od maja do końca października 2025 roku. W ramach tegorocznej odsłony programu powstanie łącznie 18 spektakli teatrów niezależnych, które zdobyły dofinansowanie na produkcję i eksploatację. We wrześniu odbyło się 5 kolejnych premier: Fundacji Teatr PAPAHEMA, Stowarzyszenia Rozwoju Gitarystyki Polskiej, Fundacji Wolny Teatr Białoruski, Stowarzyszenia Form Różnych w Łańcucie oraz Fundacji Migawka.
fot. mat. teatru
Wrzesień otworzyła premiera spektaklu Teatru PAPAHEMA „OFF-KABARET PRZEDSTAWIA: Sally, Adolf i cała reszta” według tekstu Heleny Radzikowskiej, który wyreżyserowany został przez cały zespół. Spektakl inspirowany jest powieścią „Pożegnanie z Berlinem” Christophera Isherwooda i kultowym filmem „Kabaret” Boba Fosse’a –nie zabrakło więc w nim piosenek, tańca, lalkarskich popisów i wielu innych atrakcji. „Kabaret” wraca po latach tam, skąd się wywodzi – do klubowej, groteskowej potyczki z rzeczywistością, krótko mówiąc: do offu.
Jak piszą twórcy i twórczynie: „Berlin dwudziestolecia międzywojennego tańczył na wulkanie. Jego mieszkańcy próbowali zaznać szczęścia na przekór niesprzyjającym okolicznościom. W tym dążeniu lekceważyli niepokojące sygnały. Dystans między Berlinem sprzed stu lat a współczesną Warszawą niebezpiecznie się skraca. Płaszczyzny czasoprzestrzenne nakładają się. Świat może zawalić się przed świtem. Bawmy się zatem, jakby jutra miało nie być”.
Premiera odbyła się 3 września w Teatrze Rampa w Warszawie.
Jako druga we wrześniowej kolejce ustawiła się premiera Stowarzyszenia Rozwoju Gitarystyki Polskiej, czyli „Psy i ludzie” („Собаки і люди”) w reżyserii Greta Oto na podstawie sztuki ukraińskiego dramatopisarza Vyacheslava Volkonsky’ego o tym samym tytule.
Akcja spektaklu rozgrywa się w schronisku o wiele mówiącej nazwie „Ostatnia Iskra Nadziei”, prowadzonym przez Liudkę – kobietę, która ratuje psy z terenów przyfrontowych, karmi je, myje i za opłatą szuka im nowego domu. Za zamkniętymi drzwiami to miejsce dalekie jest jednak od bezpiecznej przystani. Granica pomiędzy opieką a przemocą przesuwa się każdego dnia, a podział na to, co „ludzkie” i „zwierzęce”, zaczyna się zacierać. Przed rosyjską inwazją na Ukrainie mieszkało około 750 tysięcy psów i ponad pięć milionów kotów. Dziś nikt nie wie ile z nich przetrwało, ile zginęło w bombardowaniach, a ile wciąż błąka się po ruinach, nawołując właścicieli, którzy nigdy nie wrócą. Ich liczba rośnie z każdym tygodniem wojny — a czas na pomoc kurczy się szybciej, niż ktokolwiek chce przyznać.
Premiera odbyła się 4 września w Teatrze Łaźnia Nowa w Krakowie.
Kolejną premierą był „Urząd przyjemności” stworzony przez Fundację Wolny Teatr Białoruski w reżyserii Yuli Shevchuk i Ramana Shytsko na podstawie oryginalnej sztuki Ramana Shytsko.
Spektakl to wielowymiarowa, satyryczna i surrealistyczna opowieść o świecie, w którym codzienność przeplata się z absurdem, a życie prywatne z bezduszną biurokracją. Spektakl ukazuje losy Macieja – Antychrysta, męża i ojca, który każdego dnia próbuje odnaleźć sens istnienia, balansując pomiędzy obowiązkami, pragnieniami i własnymi słabościami. Przedstawienie łączy elementy czarnego humoru, satyry i metafizycznej przypowieści. To spektakl o poszukiwaniu domu, wspólnoty i bliskości w świecie pełnym chaosu, rytuałów i absurdów. Uniwersalny w swojej wymowie, nie odnosi się do żadnej konkretnej rzeczywistości politycznej czy narodowej – dotyka doświadczeń wspólnych każdemu człowiekowi.
Premiera odbyła się 20 września w Warszawie.
Spektakl „W sam las” Stowarzyszenia Form Różnych to spektakl sensoryczny w reż. Natalii Kozy, który został stworzony z myślą o najmłodszych dzieciach oraz ich rodzicach i opiekunach. Łączy on teatr, muzykę i ruch w bezpiecznej, przyjaznej sensorycznie przestrzeni.
Widzowie – zarówno mali, jak i duzi – znajdują się na scenie, która zamieniła się w zmysłowy, pachnący i miękki las. Elementy natury, dźwięki przyrody, subtelne światła oraz możliwość swobodnego poruszania się sprawiają, że spektakl staje się doświadczeniem, które angażuje całe ciało i wszystkie zmysły. Wydarzenie dedykowane jest dzieciom od 0 do 4 lat, rodzinom z dziećmi o zwiększonej wrażliwości sensorycznej (również w spektrum autyzmu) oraz osobom z niepełnosprawnością intelektualną (w każdym wieku). Twórcom i twórczyniom zależało na tym, aby pokazać, że teatr może być czuły, spokojny i przyjazny sensorycznie. W trakcie spektaklu dzieci mogą się poruszać, dotykać, eksplorować i współtworzyć, a rodzice mają szansę zobaczyć świat oczami swojego dziecka.
Premiera odbyła się 20 września w Miejskim Domu Kultury w Łańcucie.
Ostatnią premierą września jest spektakl „Bóle Fantomowe” Fundacji Migawka w reż. Dominiki Feiglewicz-Penarskiej według tekstu Pawła Feiglewicz-Penarskiego, który odpowiada także za muzykę. Monodram oparty jest na prawdziwej historii Magdaleny Sipowicz – tłumaczki polskiego języka migowego, która jako pasażerka przeżyła katastrofę kolejową pod Szczekocinami w 2012 roku. W wyniku tego tragicznego wypadku Magdalena doznała poważnych obrażeń, a jej prawa noga została amputowana.
Na podstawie wielogodzinnych rozmów z Magdaleną, Paweł Feiglewicz-Penarski stworzył tekst o bólu, którego nie widać. O ciele, które pamięta. O duszy, która podróżuje. O zrozumieniu i odnalezieniu siebie. Magdalena Sipowicz jako tłumaczka PJM stawała się mostem między ludźmi a ich emocjami i historiami. Teraz to jej własna, osobista opowieść staje się głosem na scenie. Głosem kobiety, która przeżyła wiele i odważyła się mówić o tym, co zazwyczaj zostaje przemilczane. To opowieść o kobiecie zmielonej i wyplutej na nowo do życia – życia z bólem rwącym, miażdżącym, palącym.
Premiera odbyła się 24 września w Cricotece w Krakowie.
