Za nami połowa stycznia – to dobry moment, aby przypomnieć sobie, co działo się w Śląskim Teatrze Lalki i Aktora Ateneum w Katowicach w 2023 roku.
fot. Tomasz Zakrzewski/mat. teatru
W repertuarze pojawiły się dwie prapremiery i czytanie udramatyzowane:
Erhard Schmied: „Czwórka z papieru i sznurka”
przekład: Lila Mrowińska-Lissewska
reżyseria: Roksana Miner
scenografia: Klara Ebert
muzyka: Maciej Cempura
reżyseria światła: Prot Jarnuszkiewicz
prapremiera: 13 maja 2023
W pustym przedszkolu ożywają postaci z dziecięcych obrazków. Sztuka o nawiązujących się między nimi relacjach pełna jest emocji i zabawnych zdarzeń, przy czym nie wszystko okazuje się takie, jakie wydawało się na początku. Księżniczka Takasiaka wychodzi nie tylko z ram, ale również za mąż, groźny Grrr zaprzyjaźnia się z niedorysowaną Fanti, a w kulminacyjnym momencie do akcji wkracza zmyślny mały Gryzmołek.
Robert Jarosz: „Polon i Rad”
reżyseria: Paweł Chomczyk
scenografia: Sebastian Łukaszuk
muzyka: Filip Sternal
prapremiera: 7 października 2023
Sztuka napisana na zamówienie Teatru Ateneum jest wariacją na temat badań naukowych Marii Skłodowskiej-Curie, przy czym głównymi bohaterami są nieodkryte jeszcze przez nią pierwiastki, które postanawiają wyruszyć na drugą stronę teleskopu, aby odnaleźć tożsamość i poznać swój potencjał. Ich droga to proces pełen wątpliwości i stresu, ale bardzo fascynujący, a do tego zabawny.
Anna Wieczorek: „Troja. Wojny nie będzie!”
reżyseria: Katarzyna Hora
czytanie udramatyzowane: 15 października 2023
Główną osobą dramatu jest tragiczna postać Kasandry, która przywołując wojnę trojańską i uwikłanych w nią bohaterów, próbuje zwrócić uwagę na to, z czym dzisiaj mierzy się świat. Adresowany do młodzieży i dorosłych tekst porusza ważki i aktualny temat, stawiając wiele pytań o sens wojny, odpowiedzialność czy prawdę, która okazuje się zwykle subiektywna. Realizacja jest formą pośrednią między czytaniem performatywnym a spektaklem.
W sumie (licząc pozycje zrealizowane w ubiegłych latach) zagraliśmy16 tytułów, odbyło się prawie 250 spektakli dla ponad 20 000 widzów.
Galeria Ateneum zorganizowała siedem ekspozycji. Można było oglądać malarstwo Romana Maciuszkiewicza „Obrazy z tej ziemi”, Justyny Warwas „Multiwersum”, na wystawie zatytułowanej „Przenikanie” Koła Naukowego Koszary Grafiki swoje prace pokazali studenci katowickiej Akademii Sztuk Pięknych, zwiedzający podziwiali pejzaże Beaty Będkowskiej „Na styku nieba i ziemi”, prace malarskie Martyny Majchrowicz z cyklu. „Demakijaż codzienności”, a ubiegłoroczną ofertę Galerii zamknęliśmy wernisażem Michała Minora „Epitety i przymiotniki 3.0”. Podczas wakacji zamiast tradycyjnej wystawy lalek postanowiliśmy zaprezentować ilustracje dla dzieci Justyny Stefańczyk „Inne światy”.
fot. Tomasz Zakrzewski/mat. teatru
Zespół Ateneum gościł na kilku festiwalach i przeglądach - inscenizację „Ballad i romansów” Adama Mickiewicza w reżyserii Gabriela Gietzky’ego oklaskiwano na Międzynarodowym Festiwalu Teatralna Karuzela w Łodzi, „Czwórkę z papieru i sznurka” na Grządce 25. Letniego Ogrodu Teatralnego w Katowicach oraz na Małej Jesieni Teatralnej w Lubinie, a „Calineczkę” Marty Guśniowskiej w reżyserii Katarzyny Kawalec na Dziecięcym Festiwalu Teatralnym w Rudzie Śląskiej. Październikowe spektakle „Łyska z pokładu Idy” Gustawa Morcinka w reżyserii Konrada Dworakowskiego znalazły się z kolei w programie przeglądu „Przystanek Śląsk”, na którym pokazano najważniejsze inscenizacje scen województwa śląskiego poruszające temat lokalności.
Jak co roku Teatr uczestniczył w Katowickiej Nocy Galerii NOC-K_2023 z wystawą Martyny Majchrowicz oraz w Nocy Teatrów GZM, podczas której widzowie zaproszeni zostali „w kosmos”, bowiem w programie znalazła się inscenizacja „Wielkie gorące szybkie puff” Bogusia Janiszewskiego w reżyserii Pawła Chomczyka i warsztaty pod hasłem „Kosmiczna impreza z Kopernikiem”.
Miło odnotować, że otrzymaliśmy trzy nagrody w konkursie Słoneczniki 2023 na najbardziej rozwojową inicjatywę dla dzieci: w kategorii „język” za organizację 14. Międzynarodowego Festiwalu Teatrów Lalek KATOWICE DZIECIOM oraz w kategoriach „sztuki wizualne” i „przyroda” za projekt „Ptaszarnia” (który znalazł się ponadto w programie głównym Ogólnopolskiej Giełdy Projektów „Animacja+Przyszłość” organizowanej przez Narodowe Centrum Kultury w Warszawie).
Sporo satysfakcji przyniosły Teatrowi działania edukacyjne. W 239 warsztatach i wydarzeniach okazjonalnych wzięło udział 4360 osób w bardzo różnym wieku – najmłodszy uczestnik miał 3 lata, najstarszy 93. Na zajęciach posługiwano się językiem polskim, ukraińskim, angielskim, a także Polskim Językiem Migowym. Pracowaliśmy z rodzinami z dziećmi, wychowankami przedszkoli, uczniami szkół podstawowych i średnich, podopiecznymi domów samopomocy i Warsztatów Terapii Zajęciowej, seniorami, a także ze studentami pedagogiki.
Zrealizowaliśmy trzy projekty ze środków zewnętrznych:
ŚWIĘTO, czyli dwutygodniowe półkolonie teatralne dla dzieci z Polski i Ukrainy (wyróżnione w wojewódzkim konkursie „Wakacje: bezpiecznie, zdrowo i zabawnie”);
(NIE)ZWYKŁE HEHESZKI – warsztaty literackie, happeningowe i teatralno-kabaretowe oraz konkurs literacki dla młodzieży, dotyczące poszukiwania absurdów w otaczającej nas rzeczywistości;
ŚWIĄTECZNE ŻYCZENIA, czyli cykliczne warsztaty dla polsko-ukraińskiej klasy, działającej w jednej z katowickich szkół podstawowych, których efektem było nagranie teledysku.
Anna Nowak, kierowniczka Działu Edukacji Teatralnej, była jedną z pięciu nominowanych do ogólnopolskiej Nagrody im. Haliny Machulskiej. Nagroda przyznawana jest osobom, które zajmują się edukacją teatralną i artystyczną, a swoją pracą inicjują i konsekwentnie pielęgnują działania twórczych społeczności. Konkurs organizuje Teatr Ochoty w Warszawie.
To wszystko już za nami, a co w najbliższej perspektywie? Przede wszystkim marcowa prapremiera sztuki Jarosława Murawskiego „Inny” w reżyserii Tomasza Maśląkowskiego i wiele planów, o których napiszemy nieco później.