Katowickie instytucje kultury przygotowały cykl wydarzeń „Wojaczek 80.”, upamiętniający 80. rocznicę urodzin Rafała Wojaczka – jednego z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych poetów polskich drugiej połowy XX wieku. Wydarzenia odbędą się w dniach 5–7 grudnia w różnych miejscach Katowic.
fot. mat. organizatora
Organizatorzy podkreślili, że „Wojaczek 80.” to efekt współpracy regionalnych instytucji kultury, które w ciągu ostatniego roku zrealizowały już trzy wspólne projekty literacko-artystyczne. Wydarzenie organizują: Radio Katowice, Biblioteka Śląska, Kinoteatr Rialto oraz Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego.
Celem przedsięwzięcia jest pokazanie różnych wymiarów twórczości Wojaczka – literackiego, filmowego i muzycznego – oraz zachęcenie do poznawania jego poezji w nowych kontekstach.
- Rafał Wojaczek to postać ikoniczna dla Śląska i dla polskiej literatury. Każda z instytucji dokłada swoją cegiełkę, pokazując różne wymiary jego twórczości – powiedziała podczas środowej konferencji prasowej redaktor naczelna Radia Katowice Ewelina Kosałka-Passia.
Cykl rozpocznie się 5 grudnia w kinoteatrze Rialto koncertem „Cirrocumulus. Projekt Wojaczek”. Jest to literacko-muzyczna inicjatywa powstała w 2023 roku w Mikołowie, w której muzycy inspirowani twórczością Wojaczka oraz brzmieniami m.in. Portishead i Massive Attack prezentują własne interpretacje poezji poety. Wystąpią Joanna Oniśk (wokal), Paweł Lis (klawisze) oraz Klaudiusz Klaus Tudyka (gitara basowa).
6 grudnia również w Rialto zostanie pokazany film „Wojaczek” w reżyserii Lecha Majewskiego z 1999 roku. Projekcji będzie towarzyszyć dyskusja z udziałem reżysera oraz Krzysztofa Siwczyka, odtwórcy głównej roli, a także Bartłomieja Majzla, literata i znawcy postaci Wojaczka.
- Spotkanie przybliży proces powstawania filmu, kontekst literacki poety oraz rolę śląskiego środowiska artystycznego w jego realizacji - wyjaśniła kierowniczka Rialto Agata Tecl-Szubert.
7 grudnia w Radiu Katowice odbędzie się „Wojaczek, który był” – odsłuch dokumentu o poecie w ciemnościach w Studiu Koncertowym o godzinie 17.00. Dokument autorstwa Macieja Szczawińskiego wykorzystuje archiwalne nagrania rozmów z rodziną i przyjaciółmi Wojaczka i zostanie wzbogacony o narrację pokazującą życie i twórczość poety w nowym kontekście. Po odsłuchu odbędzie się spotkanie z autorem prowadzone przez Ewę Niewiadomską.
Cykl zakończy się 8 grudnia w Szkole Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego projekcją dokumentu „Martwy sezon” w reżyserii Dagmary Drzagi z 2018 roku.
- Po seansie uczestnicy będą mogli porozmawiać z reżyserką o kulisach powstania filmu oraz o twórczości Wojaczka. Wstęp jest wolny - zapowiedział Filip Jeleniewicz z katowickiej szkoły.
Rafał Wojaczek (1945–1971) był poetą wywodzącym się ze znanej mikołowskiej rodziny, który zmarł śmiercią samobójczą w wieku 26 lat. Jak podkreślił literat Bartłomiej Majzel, Wojaczek przez lata otoczony był aurą legendy i tajemniczości, przypisywanym do grona tzw. „kaskaderów literatury”, obok Edwarda Stachury, Andrzeja Bursy i Ryszarda Milczewskiego-Bruna.
- Wojaczek stworzył jedną z najbardziej wyrazistych legend literackich, która od pokoleń inspiruje młodych twórców. Nie tylko jako postać, ale przede wszystkim jako poeta, którego twórczość wciąż rezonuje w polskiej literaturze. Ostatnio, dzięki tłumaczeniom na języki obce, przeżywa swoisty renesans poza granicami Polski – wyjaśnił Majzel.
Jak dodał, poeta wydał niewiele książek, ale każda z nich balansowała między dzikością, buntowniczością a czułością i subtelnością. Jego wiersze cechuje zarówno erudycja, jak i umiejętność opowiadania o świecie „pod prąd”.
- Wprowadźmy swoistą modę na czytanie Wojaczka - zaapelowała na koniec przedstawicielka Biblioteki Śląskiej Aneta Satława.
