fot. mat. teatru
Premiera „Kartoteki” Tadeusza Różewicza w reżyserii Pawła Szkotaka odbędzie się 9 października, w 100. rocznice urodzin autora, w Teatrze Miejskim w Gliwicach. Dramat powstał właśnie w tym mieście, gdzie Różewicz spędził 20 lat. W 1995 r. został honorowym obywatelem Gliwic.
"Za pomocą kilkunastu kresek Różewicz tworzy panoramę ludzi, którzy są niezwykle prawdziwi, możemy zobaczyć ich w całym ich bogactwie, nieomal domyślać się ich życiorysów, tęsknot, pragnień. Praca nad tym tekstem jest dla mnie niezwykłym doświadczeniem" – mówi o spektaklu Paweł Szkotak.
Jak poinformował we wtorek Teatr Miejski w Gliwicach, w dniu premiery, a zarazem dokładnie w setną rocznicę urodzin poety i honorowego obywatela Gliwic zostanie ogłoszony Konkurs o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza. Nagroda, ustanowiona przez prezydenta Gliwic Adama Neumanna w zamyśle jej inicjatorów: Grzegorza Krawczyka, dyrektora Teatru Miejskiego w Gliwicach, Joanny Oparek oraz Juliusza Pielichowskiego, ma na celu wsparcie twórców piszących dla teatru oraz promocję najbardziej wartościowych zjawisk we współczesnej dramaturgii polskiej.
"Patronat Tadeusza Różewicza nad nagrodą jest nieprzypadkowy – w Gliwicach przez dwadzieścia lat mieszkał i tu napisał nie tylko swoje najbardziej znane utwory sceniczne, ale i inne dzieła literackie, które odmieniły oblicze polskiej poezji i dramatu współczesnego. Ogłoszenie pierwszej edycji konkursu, któremu towarzyszyć będzie konferencja prasowa z udziałem członków Rady Programowej Nagrody, poprzedzi premierę Kartoteki na deskach Teatru Miejskiego – po raz pierwszy wystawionej w mieście, w którym Różewicz napisał ją na przełomie 1958 i 1959 r." – powiedział Grzegorz Krawczyk.
Gliwickie mieszkanie Różewiczów mieściło się przy ul. Zygmunta Starego 28. Tadeusz Różewicz mieszkał w tym mieście od 1949 do 1968 roku. Pisarz był też związany z amatorskim Studenckim Teatrem Politechniki Śląskiej STEP, w którym działał też Wojciech Pszoniak.
Obchody setnej rocznicy urodzin Tadeusza Różewicza (1921-2014) będą okazją do refleksji nad trwałością i aktualnością jego twórczości. Jak podkreśla Joanna Oparek, "w Gliwicach narodził się Różewicz dramaturg, który pod koniec lat pięćdziesiątych – podobnie jak kilkanaście lat wcześniej na gruncie poezji – właściwie z miejsca zrewolucjonizował język powojennego dramatu polskiego. Nie sposób mówić o współczesnym teatrze bez +Kartoteki+, która już wkrótce zostanie wystawiona na deskach gliwickiego Teatru Miejskiego, zaledwie kilkaset metrów od domu, w którym została napisana".
W kamienicy przy ulicy Zygmunta Starego 28 powstało także wiele innych, nie mniej ważnych utworów. "Tadeusz Różewicz przeżył w Gliwicach blisko dwadzieścia lat – a nawet kilka lat więcej, jeśli doliczyć czas tuż po wojnie, gdy jeszcze jako student Uniwersytetu Jagiellońskiego dojeżdżał do Gliwic z Krakowa, odwiedzając w nich swoją przyszłą żonę, Wiesławę. To w tym mieście stworzył wiersze i dramaty, które na stałe weszły do historii literatury – a po latach powrócił do niego raz jeszcze w przejmującym tomie +Matka odchodzi+" - dodał Juliusz Pielichowski.
Rok 2021 został ogłoszony przez Sejm Rokiem Tadeusza Różewicza - jednego z najwybitniejszych poetów XX wieku, wszechstronnego kontynuatora nurtu awangardowego w literaturze.