Gdański Teatr Szekspirowski kontynuuje prezentacje różnorodnych zjawisk kulturalnych z Europy i świata. Tym razem postawił na sąsiadów z dalekiej północy – KIERUNEK: ISLANDIA. W kwietniu rusza półtoraroczny projekt polsko-islandzkiej współpracy artystycznej – „Treasure Iceland – Theatre Inclusions”, którego kulminacją będzie tygodniowy przegląd wydarzeń teatralnych i muzycznych, a także międzynarodowa produkcja teatralna z udziałem Olgi Bołądź.
„Eyður” / Øland, The Marble Crowd / mat. GTS
„Treasure Iceland – Theatre Inclusions” to multidyscyplinarny projekt, dedykowany kulturze i sztuce Islandii, dofinansowany z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Działania w jego ramach realizowane będą do marca 2023 roku. Realizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski we współpracy z islandzkim kolektywem artystycznym Vinnslan.
Projekt podzielony jest na kilka etapów. W kwietniu z wizytą studyjną do Gdańska przyjadą islandzcy twórcy i partnerzy Teatru Szekspirowskiego, by odwiedzić trójmiejskie instytucje kultury i organizacje społeczne, oraz aby przeprowadzić warsztaty z grupą lokalnych aktorów. W kolejnych miesiącach ci ostatni odwiedzą Reykjavik, gdzie pracować będą nad polsko-islandzką koprodukcją, którą widzowie Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego będą mogli zobaczyć w lutym 2023 roku.
Gdański Teatr Szekspirowski jest instytucją niestandardową, impresaryjną, mającą ogromny potencjał realizowania działań międzynarodowych, budowania współpracy artystycznej i edukacyjnej na wielu poziomach. Postrzegamy się jako rodzaj „łącznika” między twórcami z kraju i zagranicy. Warto podkreślić, że projekt islandzki to coś więcej, niż prezentacja spektakli teatralnych czy koncertów. Rozpoczynamy półtoraroczny projekt, oparty na nawiązywaniu kontaktów, współpracy i wymianie doświadczeń – mówi Agata Grenda, Dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
Projekt realizowany jest we współpracy z Instytutem Anglistyki
i Amerykanistyki Uniwersytetu Gdańskiego, którego studenci Kierunku Zarządzania Instytucjami Artystycznymi zostaną zaangażowani do koordynacji działań projektowych, zdobywając w ten sposób pierwsze, międzynarodowe doświadczenie w branży teatralnej.
KIERUNEK: ISLANDIA
Pod tym hasłem jesienią 2022 zrealizowany zostanie tygodniowy przegląd kultury i sztuki Islandii. Dobór programowy został pomyślany tak, aby oddać różnorodność zjawisk artystycznych tego małego, 350-tysięcznego kraju.
Kierunek: Islandia to poszerzona formuła cyklu Teatry Europy i Świata, które od 2014 r. realizował założyciel Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, prof. Jerzy Limon. 15 edycji pokazało jak wartościowe są prezentacje sztuki z innych kręgów kulturowych. A ponieważ zaczęliśmy pokazywać spektakle zagraniczne przez cały rok, wolimy nie koncentrować się na cezurach czasowych, a na kierunku właśnie. A o Islandii większość z nas wie wciąż bardzo niewiele – dodaje Agata Grenda.
Poszczególne propozycje programowe projektu – poniżej.
Szczegółowy program KIERUNKU: ISLANDIA wypracowany zostanie latem 2022 r.
Kuratorem teatralnym programu jest Gudmundur Thorvaldsson.
Gudmundur Thorvaldsson - islandzki aktor, reżyser i muzyk. Jest absolwentem studiów aktorskich na Iceland University of the Arts (1998). Uzyskał tytuł magistra na kierunku reżyserskim na Goldsmiths University in London (2009) oraz dyplom MBA na Reykjavik University (2014). Thorvaldsson był dyrektorem Tjarnarbíó Theatre oraz wykładowcą na Iceland University of the Arts. Na arenie międzynarodowej znany jest z takich ról jak Remus w Wiedźminie, Sigurd Styrbjornsson w grze Assassin's Creed Valhalla, a także Islandczyk w filmie Eurovision Song Contest: The Story of Fire Saga (2020) i Robert w filmie Wolka (2021).
Vinnslan to kolektyw artystyczny z Reykjaviku, który tworzy projekty interdyscyplinarne. Ich działalność rozpoczęła się w Londynie w 2011 roku, skąd zespół przeniósł do rodzimej Islandii. Od tego czasu jego członkowie konsekwentnie realizują ideę pracy twórczej, opartej na zasadach artystycznej wolności, gdzie spotkanie z widownią jest procesem, a nie koniecznością prezentacji zamkniętego dzieła. W swoje działania włączają także młodych i początkujących artystów. Kilka razy w roku Vinnslan organizuje tygodniowe, multidyscyplinarne warsztaty i rezydencje dla obiecujących artystów, reprezentujących wszystkie dziedziny sztuki, zachęcając ich do kooperacji i wymiany doświadczeń.
O programie:
Nazwa: Program „Kultura” działanie 2: Poprawa dostępu do kultury i sztuki w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014 - 2021
Tytuł projektu: TREASURE ICELAND-THEATRE INCLUSIONS
Operator projektu: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Partnerzy projektu: Vinnslan listhópur, Uniwersytet Gdański
Czas trwania projektu: 01.01.2022 - 30.05.2023
Całkowity koszt projektu: 1 153 398,15 PLN
Kwota dofinansowania dla Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego:
954 888,34 PLN
Wspólnie działamy na rzecz Europy zielonej, konkurencyjnej i sprzyjającej integracji społecznej.
***
KIERUNEK: ISLANDIA
Eyður / Øland, The Marble Crowd
Bohaterami spektaklu Eyður jest pięciu marynarzy, którzy utknęli na wybrzeżu Øland, wyspy położonej gdzieś pomiędzy rzeczywistością, a fikcją. Próbując odtworzyć świat
z pamięci, potykają się między przeszłością a teraźniejszością, snując wizje przyszłości, w połyskującym post-dekadenckim krajobrazie, gdzie wyspa jest sceną refleksji i tęsknoty.
Jak mówią twórcy spektaklu: „w Eyður ponownie spoglądamy na krajobraz i plastik, jako materiał rozpalający wyobraźnię. Od początku nie chcieliśmy tworzyć żadnego rodzaju narracji w tym projekcie. Wyszliśmy od idei, tu: idei wyspy i dalej pracowaliśmy
z konkretnym materiałem, jako iskrą inspiracji dla historii, choreografii.”
Premiera Eyður odbyła się w Narodowym Teatrze Islandii w styczniu 2020 roku i spotkała się z wielkim uznaniem. Spektakl był nominowany do nagrody Griman (Icelandic Performing Arts Award, przyznawana od 2003 roku przez Islandzkie Stowarzyszenie Teatralne) w 11 kategoriach i zdobył ją za: najlepszą choreografię sceniczną, najlepszą oryginalną oprawę muzyczną oraz na najlepszy projekt kostiumów.
The Marble Crowd to nieformalny zespół artystów z Reykjaviku, którzy pracują razem, w różnych konstelacjach osobowych, od ponad dekady. Artyści uznawani są za jedną z najlepszych awangardowych grup teatralnych w Islandii.
Club Romantica, Abendshow
Historia zaczyna się od albumu fotograficznego, który aktor Friðgeir Einarsson kupił na pchlim targu w Belgii. Nie znamy osób ze zdjęć. Nie wiemy, dlaczego album był na sprzedaż. Może został skradziony? Zgubiony? Wyrzucony? Wiemy jedynie, że 40 lat temu pewna Belgijka wyjechała na wakacje na Majorkę, piła sangrię, pojechała na plażę, popłynęła motorówką i zrobiła sobie i swojej przyjaciółce zdjęcia.
Po dziesięciu latach Friðgeir postanawia znaleźć prawowitego właściciela albumu i zwrócić go. Aby tego dokonać musi jednak przeprowadzić szeroko zakrojone badania i uświadomić sobie związek między postaciami na zdjęciach, a ich możliwym losem.
W nagradzanym Club Romantica aktor przedstawia widzom osoby ze zdjęć, opowiada ich historię i zdejmuje zasłonę z tego, co stało się z ową Belgijką. Nad tą historią unosi się jednak pytanie - co stanie się z naszymi albumami, ze zdjęciami i wspomnieniami, gdy opuścimy scenę? Kto opowie naszą historię? Czy ktoś będzie nas pamiętał za 40 lat?
Friðgeir Einarsson, lider grupy Abendshow, jest jednym z najbardziej płodnych islandzkich twórców teatralnych ostatniej dekady. Jego spektakle teatralne zawsze są mocne, zabawne, tragiczne i zarazem bardzo osobiste.
Nothing is more tragic than a human being, Adolf Smári Unnarsson
Szczęście i jego niekończące się poszukiwanie, to temat tej współczesnej, oryginalnej w treści i formie, opery, stworzonej przez kompozytora Friðrika Margrétar-Guðmundssona, a napisanej i wyreżyserowanej przez Adolfa Smári Unnarssona.
Czterech bohaterów paraduje po scenie, w niezidentyfikowanej przestrzeni, szukając sensu i kontemplując to, co sprawia im radość. Jednak nigdzie nie mogą znaleźć odpowiedzi na swoje pytania, ponieważ nie ma nic bardziej tragicznego niż ludzka egzystencja. Życie to boleśnie zabawna tragedia i ciągłe rozczarowania. Co więc można zrobić? Co jeśli wszystko zawiedzie? Po prostu usiądź, weź głęboki oddech, napełnij płuca powietrzem – wydychaj ze świstem. Powtarzaj do skutku. Wszystko się ułoży. Musi.
Opera miała premierę w Teatrze Tjarnarbio we wrześniu 2020 roku i została doceniona,TyT zdobywając siedem nominacji do Icelandic Performing Arts Award Griman 2021 i zwyciężając w kategoriach Muzyka Roku i Piosenkarka Roku.
The Valley, Rósa Ómarsdóttir Inga Huld Hákonardóttir
Tytułowa Dolina to miejsce, w którym człowiek i maszyna zostali połączeni, a granice między martwym ciałem, a ożywionym mechanizmem zostały zatarte. Dolina to przestrzeń dwoistości. Tu dwa ciała stają się jednym, lecz tylko po to, by ponownie się zduplikować. Niejasnym staje się bowiem, gdzie kończy się jedno, a zaczyna drugie. Które jest repliką którego?
Twórczynie, islandzkie performerki i choreografki, Inga Huld Hákonardóttir i Rósa Ómarsdóttir, grają w tym spektaklu na granicy tego co naturalne, a sztuczne. Używają przedmiotów do wytwarzania dźwięków, a dźwięków do wykonywania ruchów, kwestionując to, co naprawdę jest pod kontrolą. W The Valley skupiają się na podwójnych znaczeniach „mechanicznego człowieka”, sztucznej natury, maszyn organicznych i syntetycznych ogrodów.
Spektakl zdobył Icelandic Performing Arts Award Griman za najlepszą choreografię roku 2016.
POLISHING ISLAND, International Theatre Company REYKJAVÍK ENSEMBLE
To fizyczny spektakl teatralny, wyreżyserowany przez Pálínę Jónsdóttir, oparty na autobiograficznym zbiorze opowiadań polskiej autorki, Ewy Marcinek. Barwna i zabawna historia młodej kobiety z Polski, która przeprowadza się do Islandii, by zapomnieć o nieudanym małżeństwie i traumatycznych przeżyciach. Spektakl stanowi alegorię relacji międzykulturowych, migracji, zmian w islandzkiej demografii i rzeczywistości imigrantów. Jest to głos nowej generacji, zamieszkującej Islandię.
Jak pisano o spektaklu: „POLISHING ISLAND to rodzaj beztroskiej rewii lub filozoficznego, lekkiego, politycznego kabaretu psychicznego o konfliktach kulturowych, kluczach
i słowach, które, jak wszyscy wiedzą, wystarczają do opisania tego, czego doświadczamy, nie mówiąc już o tym, jak się czujemy.” - Þorgeir Tryggvason, Morgunblaðið
REYKJAVÍK ENSEMBLE to międzynarodowy Zespół Teatralny założony w 2019 roku przez reżyserkę teatralną i operową Pálínę Jónsdóttir oraz polską pisarkę Ewę Marcinek. Grupa jest pierwszym i jedynym niezależnym międzynarodowym teatrem w Islandii. Ich innowacyjna, pionierska praca tworzy aktywną profesjonalną platformę teatralną dla międzynarodowych artystów, których twórczość jest doceniana bez względu na pochodzenie, płeć czy język ojczysty. Zespół został uhonorowany tytułem Reykjavik's Art Group 2020 przez miasto Reykjavík
HATARI – koncert
Jak o sobie piszą, stanowią „antykapitalistyczny, techno-dystopijny kolektyw artystyczny”. Na arenie międzynarodowej są znani jako „industrialna grupa BDSM”. Ich występy wywołały niejeden skandal w rodzimej Islandii. Szersza publika mogła ich poznać, zachwycić lub oburzyć, za sprawą występu na 64. Konkursie Piosenki Eurowizji 2019.
Grupa została założona w Reykjaviku w 2015 roku przez Klemensa Hannigana, Matthíasa Tryggvi Haraldssona i perkusistę Einara Hrafna Stefánssona. Ich muzyka czerpie
z elektroniki, punku i metalu. Ze względu na performatywny charakter ich działalności ważną rolę w zespole odgrywają towarzyszący muzykom tancerze.
Zespół Hatari zdobył tytuł wykonawcy roku na Icelandic Music Awards i jest trzykrotnym zwycięzcą „live act of the year” na Reykjavik Grapevine Music Awards. Grupa zdobyła również prestiżową nagrodę Iceland Music News Music Video of the Year Award.
W 2020 roku wydali swój pierwszy album długogrający, Neyslutrans (consumption trance).
Projekt realizujemy dzięki wsparciu ze środków Programu „Kultura” w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021.