„Frau mit Automat” Aksany Haiko i Lochy Czykanasa w reż. Aksany Haiko, spektakl białoruskiego Teatru „Kryły Chałopa” w Teatrze Druga Strefa w Warszawie. Pisze Rafał Turowski na stronie rafalturow.ski.

fot. Piotr Nykowski

Mamy oto spektakl stworzony przez kobiety - o kobietach, o Białorusinkach, ale - nie tylko.

Brześć, z którego aktorki pochodzą, jest jednym z bohaterów tej opowieści, słyszymy wstrząsającą historię z lat 90-tych (wówczas przy Brześciu Dziki Zachód jawił się nieledwie Arkadią) o  - przemocy wobec nastoletniej wówczas bohaterki, opowieść o skrajnej wręcz bezradności, dającą jednak nadzieję, że bandytę naprawdę wkrótce potem spotkało coś złego. Mamy też dość prowokującą dyskusję o macierzyństwie – o którym świat oczywiście wie wszystko lepiej od matki, a także o małżeństwie i ździebko nierównych rolach, w jakich małżonkowie w tę grę grają; mamy wreszcie historię o kobietach więzionych przez reżim i o tym, że przyjaźni, ciepła, solidarności i zwykłej ludzkiej przyzwoitości aresztować się nie da.

Teatralnie Frau mit Automat jest perełką. Obie aktorki są nie tylko bardzo utalentowane, mają w sobie niezwykłą charyzmę, coś takiego, co nie pozwala się NIE włączyć w ich opowieść. Wykorzystują w tym spektaklu najrozmaitsze formy teatralne, momentami wyraźnie się nimi bawiąc (zwracam uwagę np. na lalkę grającą mężczyznę, cóż…), a trzecim – równorzędnym - bohaterem tego przedstawienia jest muzyka, którą na żywo wykonywała kompozytorka – Olga Podgayskaia.

Mamy więc kameralny, cichy, jakby niepozorny – a jednak bardzo poruszający spektakl, owszem,  feministyczny, pełen jednak czułości i dla płci męskiej (tej części rzecz jasna, która na tę czułość zasługuje). W porównaniu z niedawno powstałymi na innych scenach spektaklami tak bardzo radykalnymi i tak wściekle mizoandrycznymi, ten - był jak głęboki oddech mroźnego czystego powietrza.