Spektakle „Zbrodnia i kara” Teatru Polskiego w Podziemiu z Wrocławia i „Zena filmoveho kritika” sceny Pod Palmovkou z Pragi otrzymały ex aequo główny laur 33. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Bez Granic, który w niedzielę wieczorem zakończył się w Cieszynie i Czeskim Cieszynie.
Scena ze spektaklu „Zbrodnia i kara. Z powodu zbrodni Rosjan, których nie potrafimy zrozumieć”; fot. Natalia Kabanow
Dyrektor festiwalu Janusz Legoń powiedział PAP, że zwycięzców wyłoniło trzyosobowe jury w składzie: Dorota Buchwald (Polska), Karel Kral (Czechy) i Miron Pukan (Słowacja).
Sztuka „Zbrodnia i kara. Z powodu zbrodni Rosjan, których nie potrafimy zrozumieć” powstała na podstawie materiałów dokumentujących rosyjskie zbrodnie wojenne zgromadzonych przez ukraińskich dziennikarzy, szczególnie członków kolektywu „Slidstvo”, oraz na podstawie poszukiwań odpowiedzi na pytanie, co właściwie czujemy, widząc obrazy wojny. Wykorzystano w nim też fragment „Zbrodni i kary” Fiodora Dostojewskiego.
„Zena filmoveho kritika” to popkulturowa groteska o kobiecie i intelektualiście, filmach, miłości, marzeniach i występkach. Współautorem i reżyserem produkcji jest jeden z najbardziej cenionych obecnie czeskich autorów - Tomas Dianiska.
W ocenie widzów na największe uznanie zasłużyły spektakle: „Cervena Karkulka” teatru Drak z Hradca Kralovego oraz „Pędy” i „Tu Tutu” warszawskiego Teatru Sztuki Ciała.
Zwycięzcy zostali uhonorowani statuetkami „Złamanego szlabanu”.
Festiwal rozpoczął się 27 września w Cieszynie i Czeskim Cieszynie. Widzowie zobaczyli kilkanaście spektakli z Polski, Czech, Słowacji i Węgier.
Festiwal Bez Granic jest sztandarową imprezą stowarzyszenia Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka, wywodzącego się z demokratycznej opozycji. Jej działacze w latach 80. organizowali między innymi nielegalne spotkania opozycjonistów z Polski i Czechosłowacji.
Pomysłodawcami stworzenia festiwalu byli w 1990 roku działacze Solidarności Polsko-Czesko-Słowackiej Jerzy Kronhold z Cieszyna i Jakub Matl z Czeskiego Cieszyna. Pierwsza edycja festiwalu, która była poświęcona twórczości Vaclava Havla. Impreza pierwotnie nosiła nazwę "Na Granicy". Została ona zmieniona po wejściu Polski, Czech i Słowacji do UE.
Obecnie organizatorem festiwalu są: cieszyński oddział SPCzS i czeskocieszyńskie stowarzyszenie Człowiek na Granicy.