Czy dojrzewanie musi być ZMORĄ? Twórcy i twórczynie spektaklu, podążając za powieścią „Zmory” Emila Zegadłowicza, skupiają się na dojrzewaniu Mikołaja, by korzystając zarówno z materiału zawartego w tekście powieści, jak i z własnych wspomnień i doświadczeń, zbadać specyficzne napięcia towarzyszące temu często niełatwemu okresowi.
Książka Emila Zegadłowicza, nazywana często powieścią „inicjacyjną”, opowiada o młodości ucznia przedwojennego gimnazjum, Mikołaja Srebrnego. Poznajemy go, gdy rozpoczyna edukację, i śledzimy jego losy aż do zakończenia nauki.
„Zmory” w swoich czasach wywołały skandal, elektryzując czytelników i krytykę – okrzynięte zostały książką bulwersującą, pornograficzną i antyklerykalną. Po publikacji „Zmór” autorowi odebrano zarówno nazwę ulicy, która nosiła jego nazwisko, jak i honorowe obywatelstwo Wadowic. Kuratorium usunęło tytuł z bibliotek szkolnych, uznając powieść za demoralizującą. Autor został potępiony z ambon kościelnych i otrzymał setki obraźliwych listów.
Jednocześnie „Zmory" wzbudziły zachwyt odbiorców, między innymi Brunona Schulza i Juliana Tuwima, doczekując się długiego literackiego życia i kultowej adaptacji filmowej. Po wycofaniu z oficjalnego obiegu, stały się towarem niezwykle pożądanym, również przez młodzież. Istnieją świadectwa mówiące, że piętnastoletni wówczas Karol Wojtyła także zaliczał się do grupy czytelniczej „Zmór".
Czy dziś historia dojrzewającego Mikołaja może wciąż wywoływać tak silne emocje? Spotkajmy się w Teatrze Polskim w Bydgoszczy, aby dać sobie okazję do zmierzenia się ze swoimi własnymi zmorami.
***
Emil Zegadłowicz „Zmory”
scenariusz, reżyseria Jan Jeliński
scenografia, kostiumy, światła Dorota Nawrot
choreografia Wojciech Grudziński
wideo Agata Rucińska
projekt i wykonanie popiersia Maja Krupińska
producentka Magdalena Niedźwiecka
inspicjentka Hanna Gruszczyńska
asystentka reżysera Emilia Piech
występują Zhenia Doliak, Marian Jaskulski, Karol Franek Nowiński, Michał Surówka, Małgorzata Trofimiuk, Małgorzata Witkowska