Odszedł nasz Przyjaciel, aktor i dobry duch Teatru Powszechnego w Łodzi – Andrzej Jakubas. Pożegnamy go na Cmentarzu Komunalnym na Dołach (ul. Smutna) w Łodzi. 14 października o 12:00 w kaplicy cmentarnej odbędzie się msza święta, następnie odprowadzimy prochy na miejsce pochówku.

fot. mat. teatru

Andrzeju,
nigdy nie myślałam, że będziemy pisać do Ciebie list pożegnalny… Nie na to byliśmy umówieni.
Zdanie: „to nieprawda, że Cię nie ma” brzmi banalnie, ale tak jest. Wciąż nie możemy uwierzyć… Bez Ciebie Twój/Nasz Teatr jest pusty. Brakuje charyzmy, którą wypełniałeś to miejsce. Brakuje Twojej obecności na scenie, brakuje Twojej otwartości na rozmowę, otwartości na drugiego człowieka i uważności, której uczyłeś podczas warsztatów i edukacji… Nikt tak jak Ty nie potrafi mówić o historii i magii teatru – wychowałeś pokolenia widzów, zarażałeś ich miłością do sceny.
Brakuje Twojego uśmiechu, optymizmu, empatii, którymi obdarzałeś nas każdego dnia. Brakuje Twojej wiary w ludzi, którą miałeś dla wszystkich. Nie oceniałeś. To dlatego młodzi ludzie tak Ci ufali, chcieli z Tobą rozmawiać… Zawsze widziałeś w innych tylko dobro.
Mówi się, że nie ma ludzi niezastąpionych. Gdy odchodzą od nas osoby takie jak ty, trudno się z tym zgodzić. Jesteś i będziesz dla nas niezastąpiony.
W czasie swojej choroby dałeś nam lekcję niezwykłej odwagi, determinacji i godności. Gdy ostatnio rutynowo wybierałeś się do szpitala na trzy dni, byliśmy pewni, że potrwa to chwilę, a potem będziesz kontynuować leczenie. Byliśmy u Ciebie każdego dnia z Arkiem i Miłoszem, Twoimi - jak mówiłeś - teatralnymi synami. Nikt z nas nie pomyślał nawet przez chwilę, że już nie wrócisz… Walczyłeś do ostatniej chwili. Robiliśmy wszystko, aby otoczyć Cię wsparciem, miłością i największą troską, byliśmy pewni, że wygrasz.
Miałeś plany. Cieszyłeś się na myśl o kolejnych warsztatach z cyklu „Dziecko w sytuacji”. Chciałeś rozmawiać z młodymi ludźmi o walce z chorobą, o zderzeniu z systemem ochrony zdrowia, braku lekarza prowadzącego, chaosie i cenie, jaką płaci za to pacjent.
Zawsze byłeś niezwykle skromny. Nawet wtedy, gdy całkowicie powinieneś był skupić się na sobie, myślałeś, co możesz dać innym…. Nasze ostatnie spotkanie i rozmowa kilkanaście godzin przed Twoim odejściem też były pełne planów i marzeń na przyszłość.
Dziękuję Ci za bezwarunkową przyjaźń. Takich przyjaciół spotyka się niezwykle rzadko, tylko niewielu ma to szczęście. Od początku wierzyłeś we mnie i mój pomysł na Teatr Powszechny. Zawsze mnie wspierałeś. Uczyłeś nas, że nie warto  tracić czas na ludzi małostkowych, którzy skupiają się na ciągłej ocenie innych; że najważniejsi w życiu są ludzie, którzy chcą być blisko. Mówiłeś, że człowiek musi być wolny, musi myśleć o innych, ale nie powinien zgubić siebie. Byłeś szczęśliwym człowiekiem.
Nie zdążyłam dać Ci kasztanów z drzewa, które rośnie przed Teatrem. To był symbol… Gdy budowaliśmy Małą Scenę, wrzuciłam kasztany z marzeniem, aby wyremontować Dużą Scenę i cały Teatr. Teraz, po latach, to marzenie zaczyna się materializować. Zawsze mnie w tym wspierałeś, wierzyłeś. Mówiłeś: „uda Ci się, Twoja nienaruszalna wiara w Teatr Powszechny pokona wszystko”! Ja myślałam, że to Ty jesteś niepokonany. Kasztany zostały w mojej kieszeni, nie zdążyłam…
Będzie nam bez Ciebie niezwykle ciężko. Siłę daje nam świadomość, że zdążyliśmy powiedzieć Ci, jak byłeś dla nas ważny; jak bardzo Cię kochaliśmy; że byłeś z nami tak intensywnie. Miałeś czas, aby odbyć wszystkie ważne rozmowy... To uspokaja i daje smak wspaniale przeżytego życia, spędziliśmy z Tobą 29 pięknych lat.
Wszystko zrobiliśmy zgodnie z Twoją wolą.
Zawsze jesteś w naszych sercach, w naszej pamięci.

Ewa Pilawska z Zespołem Teatru Powszechnego w Łodzi - Twoja Rodzina

***

Andrzej Jakubas współpracował z teatrami w Legnicy, Grudziądzu, Bydgoszczy, Radomiu, ale to Łódź i Teatr Powszechny stały się jego miejscem na ziemi Od 1991 roku nieprzerwanie związany był z naszym Teatrem. Rok 2024 to rok jubileuszu 40-lecia jego pracy artystycznej.

Przez przeszło trzydzieści lat Andrzej Jakubas stworzył w Teatrze Powszechnym w Łodzi kilkadziesiąt ról – między innymi w „Naszym mieście” W. Thorntona w reżyserii Wojciecha Adamczyka, „Zabawie w życie” K. Johnstone’a  w reżyserii Williama Halla, „Ferdydurke, czyli klucz od trzydziestych drzwi” W. Gombrowicza w reżyserii Waldemara Śmigasiewicza, „Małym Księciu” A. de Saint-Exupéry w reżyserii Cezarego Domagały. W 1999 roku znalazł się w pierwszej obsadzie oraz pełnił funkcję asystenta reżysera polskiej prapremiery „Szalonych nożyczek” Paula Pörtnera. Występował także w filmach fabularnych oraz serialach telewizyjnych.

Andrzej Jakubas uważał, że aktor powinien być żywo zaangażowany w życie teatru. Był na pół etatu aktorem, a na pół etatu przez wiele lat kierownikiem Działu Promocji i Reklamy, który stworzył od podstaw (Dział Promocji był jednym z pierwszych odrębnych działów promocji w polskich teatrach).
Andrzej Jakubas w Teatrze Powszechnym stworzył całą paletę projektów. Od zawsze zwracał uwagę na kluczowe dla rozwoju Łodzi pojęcia: edukacja kulturowa i rewitalizacja społeczna. Dziś, gdy pojęcia te są powszechnie znane, nie wydaje się to być żadnym novum. Jednak 20-30 lat temu funkcjonowaliśmy w innej rzeczywistości, działalność edukacyjna prowadzona przez Andrzeja Jakubasa była nowatorska i prekursorska. Był zawsze oddany sprawie, zainteresowany ideą - a nie tym, jakie korzyści przyniesie to jemu. Zawsze działał z myślą o Teatrze i Łodzi. Współtworzył fundamenty współczesnej koncepcji edukacji kulturowej, która w Łodzi obecnie mocno się rozwija.

Wraz ze zmianą pokoleń przychodziły nowe wyzwania i Andrzej Jakubas podążał z duchem czasu. Od kilkunastu lat był odpowiedzialny za warsztaty z cyklu „Dziecko w sytuacji”, który poprzez spektakle i warsztaty podejmuje trudne tematy, np. problem bezdomności, depresji rodziców, hejtu, inicjacji seksualnej, transpłciowości, przemocy czy cyberprzemocy.

Dzięki Andrzejowi Jakubasowi projekt opiera się na dialogu i stawianiu pytań. Udało mu się na przestrzeni lat wypracować model, zgodnie z którym uczestniczący w warsztatach młodzi ludzie i prowadzący są partnerami, słuchają swoich opinii, uczą się od siebie nawzajem i inspirują do refleksji. Wielokrotnie po warsztatach otrzymywaliśmy informację zwrotną w stylu: „to niesamowite, oni nigdy nie chcą rozmawiać, a tutaj nie zamykały im się usta”. Takie recenzje pokazywały, jak wielki dar rozmowy z widzem ma Andrzej Jakubas. Tego nie da się zafałszować, oszukać – taką wiarygodność i otwartość na drugiego człowieka ma niewielu.

Andrzej Jakubas jest odznaczony Honorową Odznaką Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.