Zmarł Michał Sobelman, wybitny tłumacz prozy i dramaturgii izraelskiej na język polski. Przekładał m.in. Hanocha Levina, Savyon Liebrecht, Jehudit Katzir, Beniamina Tammuza. Miał 71 lat.
fot. Andrzej Rybczyński/ PAP
"Jan Ordyński powiadomił na Facebooku, że umarł Michał Sobelman, wybitny tłumacz prozy i dramaturgii izraelskiej na język polski. Przekładał m.in., a może przede wszystkim Hanocha Levina" - napisał w środę w mediach społecznościowych kierownik literacki Teatru Żydowskiego Remigiusz Grzela. Przypomniał, że "także dzięki niemu doceniliśmy Savyon Liebrecht". "Bardzo smutna wiadomość" - dodał Remigiusz Grzela.
"Z dramatów Levina, jakie przełożył, ukochałem sobie ostatni, niewystawiany w Polsce tekst, jaki mamy w planach w Teatrze Żydowskim, Całuj ciotkę (w tym przekładzie jest wirtuozeria Michała, jak i maestria już ciężko chorego Levina)" - podkreślił we wpisie kierownik Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Michał Sobelman urodził się 26 marca 1953 r. w Sosnowcu. Był polsko-izraelskim tłumaczem literatury hebrajskiej, rzecznikiem prasowym ambasady Izraela w Polsce, redaktorem naczelnym pisma "Słowo Żydowskie", scenarzystą filmów dokumentalnych.
W 1969 r. wyemigrował do Izraela. Początkowo przebywał w kibucu, następnie ukończył technikum elektroniczne w Jerozolimie. Po prawie 6 latach służby wojskowej rozpoczął studia i ukończył historię oraz slawistykę na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W latach 1981-92 był pracownikiem naukowym tejże uczelni oraz współpracownikiem Instytutu Yad Vashem. Od 1993 r. przez 30 lat pełnił funkcję rzecznika prasowego ambasady Izraela w Warszawie.
Począwszy od roku akademickiego 2000/01 prowadził na studiach podyplomowych w Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu wykłady pt. "Powojenne losy narodu żydowskiego. Powstanie państwa Izrael, jego problemy wewnętrzne i miejsce w polityce międzynarodowej".
Był autorem publikacji z zakresu stosunków polsko-żydowskich, które ukazały się m.in. w Izraelu, we Włoszech i w Polsce.
"Autor scenariuszy kilkunastu filmów dokumentalnych zrealizowanych w Izraelu i w Polsce. Brązowy Lajkonik za film Czytając Sienkiewicza na Pustyni Negew na festiwalu w Krakowie w 2000r., II nagroda za film W poszukiwaniu utraconych lat, Rozdroże Europy, Lublin 2003, najlepszy polski film o tematyce żydowskiej na festiwalu Motywy Żydowskie, Warszawa 2007)" - napisano o Sobelmanie na stronie wydawnictwa ADiT.
W 2003 r. Sobelman otrzymał Nagrodę Fundacji POLCUL za wkład w dialog polsko-żydowski. W 2004 r. był współorganizatorem i rzecznikiem prasowym Warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego "Żydowskie Motywy - Ha-Motiv Ha-Jehudi".
Jak przypomniano na stronie wydawnictwa ADiT, "tłumaczył prozę Jehudit Katzir, Beniamina Tammuza i Batii Gur", wraz z Szoszaną Ronen w 2000 r. opublikował "Samouczek języka hebrajskiego".
Przetłumaczył następujące sztuki Hanocha Levina: "Morderstwo", "Dziwka z Ohio", "Shitz", "Jakobi i Leidental", "Męki Hioba", "Śniący chłopiec" (przekład wraz z Agnieszką Olek). Sztuki te ukazały się w tomie "Ja i ty i następna wojna" opublikowanym przez wydawnictwo ADiT.
Przełożył też sztuki Savyon Liebrecht: "Przypadek Freuda", "Rzecz o banalności miłości", "Po chińsku do ciebie mówię", "Sonia Muszkat", "Ruchele wychodzi za mąż" i "Pustynne jabłka". Wydawnictwo ADiT opublikowało je w tomie "Rzecz o banalności... i inne sztuki".
Na koncie miał też tłumaczenia dramatów: Edny Mazyi - "Gry i zabawy", oraz Miriam Kainy - "Koniec sezonu marzeń".