W nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pominięto "bardzo ważne zapisy gwarantujące aktorom tantiemy z platform cyfrowych, sieci kablowych, audiobooków i słuchowisk radiowych" - napisano w oświadczeniu ZASP, przesłanym PAP w środę.

Premier Donald Tusk poinformował we wtorek, że rząd przyjął nowelę ustawy, implementującej dwie unijne dyrektywy. "Przygotowaliśmy takie rozwiązania, które gwarantują tantiemy, a więc państwo polskie jest po stronie twórców. Wspólnie ze środowiskami twórczymi i zgodnie z prawem europejskim, będziemy egzekwować od platform streamingowych – filmowych i muzycznych – rzetelnie płacenie tantiem naszym twórcom" – podkreślił. Przekazał również, że podjęto decyzję, "że to twórcy podejmą decyzję, czy sami będą siebie reprezentować, czy będą korzystać z organizacji pośredniczących, czyli organizacji zbiorowego zarządzania".

W imieniu "środowiska artystów wykonawców" oświadczenie odnośnie nowelizacji ustawy opublikował w środę Związek Artystów Scen Polskich. Z zadowoleniem - podkreślono - przyjęto, że w ramach projektu przewidziano wprowadzenie tzw. "tantiem z internetu" - przepisu o prawie "do wynagrodzenia dla twórców i artystów wykonawców za korzystanie z utworów audiowizualnych w internecie". Jednak "w zaproponowanym przez rząd (...) projekcie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych pominięte zostały bardzo ważne zapisy, gwarantujące aktorom tantiemy z platform cyfrowych, sieci kablowych, audiobooków i słuchowisk radiowych" - oceniono.

Autorzy oświadczenia apelują "o zapewnienie aktorom, zgodnie z Dyrektywą 2019/790, prawa do godziwego wynagrodzenia, które nie powinno ograniczać się jedynie do rozszerzenia katalogu z art. 70 ust. 21 ustawy o korzystanie z filmów i seriali w internecie, skoro dokładnie takie same argumenty przemawiają za możliwością zapewnienia godziwego wynagrodzenia również za reemitowanie artystycznych wykonań aktorów (...) Nadal aktualne są również nasze propozycje dotyczące wprowadzenia wynagrodzeń za korzystanie na tym samym polu z utworów audialnych z wykonaniami aktorskimi (tzw. +tantiemy z form audialnych+ np. z audiobooków, słuchowisk radiowych)" - tłumaczono.

"Nie ma żadnych prawnych i racjonalnych podstaw do deprecjonowania pozycji i praw polskich aktorów" - podkreślono w piśmie - "Żądania aktorów znajdują swoje podstawy w brzmieniu dyrektyw 2019/789 i 2019/790 i są słuszną walką o respektowanie oraz poszanowanie wynikających z prawa unijnego praw aktorów".

Celem projektowanej nowelizacji ustawy jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego dwóch dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z 17 kwietnia 2019 r.: dyrektywy 2019/789 ustanawiającej przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mające zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 93/83/EWG (tzw. dyrektywy "satelitarno-kablowej II"), a także dyrektywy 2019/790 w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (tzw. dyrektywy "Digital Single Market").

Termin implementacji dyrektyw upłynął 7 czerwca 2021 r., ale Komisja Europejska dopiero 4 czerwca 2021 r. opublikowała wytyczne dotyczące prawidłowego stosowania art. 17 "dyrektywy DSM" przez ustawodawców krajowych.

Przepisy dyrektywy o prawie autorskim i prawach pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym zwiększają ochronę treści w sieci, ich twórców i wydawców. Za projekt nowelizacji odpowiada Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.