14 września Polska Opera Królewska rozpoczyna ósmy, nowy sezon artystyczny 2024/2025.
fot. mat. teatru
SCHÖNBERG – SCHUBERT
KONCERT SYMFONICZNY
14 września 2024, godzina 19.00
Zamek Królewski w Warszawie
Arnold Schönberg (1874-1951) odegrał kluczową rolę w kształtowaniu teorii i historii muzyki XX wieku poprzez stworzenie i propagowanie ścisłej techniki dodekafonicznej. Jednak w zakresie twórczości kompozytorskiej do jego najbardziej znanych dzieł należy młodzieńcze Verklärte Nacht z 1899 roku. Napisany jako sekstet smyczkowy, ponad dwie dekady później utwór został przearanżowany przez kompozytora na orkiestrę i to właśnie tę wersję można dziś usłyszeć najczęściej. Niezwykle gęsta faktura i bogato schromatyzowana harmonia przywodzą na myśl późnoromantyczny styl Richarda Straussa czy Richarda Wagnera. W partyturze odnaleźć można ciemność nocy, mrok skrywanej tajemnicy, trud bolesnego wyznania i jasny promień wybaczenia – czyli inspiracje płynące z poruszającego poematu Richarda Dehmela o tym samym tytule.
W drugiej części koncertu zabrzmi muzyka innego, starszego o kilka pokoleń kompozytora pochodzącego z Wiednia – Franza Schuberta (1797-1828), którego twórczość stanowi dopiero zapowiedź pełni rozkwitu epoki romantyzmu. V Symfonię B-dur ukończył jesienią 1816 roku, ukazując w niej doskonałość warsztatu kształtowanego przez twórczy odbiór klasycznego stylu Haydna i Mozarta. Jego głównym polem działalności były jednak pieśni. W zakończeniu jednej z nich miał napisać, że „szczęście jest tam, gdzie mnie nie ma”. Być może jednak w wykonaniu pełnej wigoru i światła symfonii spotka się wreszcie w jednym miejscu szczęście i Franz?
PROGRAM
Arnold Schönberg (1874-1951) – Verklärte Nacht op. 4
Franz Schubert (1797-1828) – V Symfonia B-dur D 485
Allegro | Andante con moto | Menuetto. Allegro molto — Trio | Allegro vivace
WYKONAWCY
ORKIESTRA POLSKIEJ OPERY KRÓLEWSKIEJ
DYRYGENT DAWID RUNTZ
Partnerem wydarzenia jest TOTALIZATOR SPORTOWY.
MIŁOSZ SONGS
KONCERT KAMERALNY
20 września 2024, godzina 19.00
Pałac na Wyspie w Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
Koncert w ramach obchodów Roku Miłosza.
Rok 2024 został ogłoszony przez Senat Rzeczypospolitej Rokiem Miłosza. Jest to hołd dla polskiego laureata Literackiej Nagrody Nobla, który – cytując treść uchwały – „w swojej twórczości […] przekracza granice kultur, gatunków i języków”. Wyrazem uniwersalności jego poezji są inspirowane nią pieśni – kompozytorów rodzimych i zagranicznych.
Cykl Ocalenie Zygmunt Mycielski napisał niedługo po powrocie z niemieckiego obozu jenieckiego, w 1946 roku. W poezji Miłosza odnalazł odbicie własnych przeżyć – nie tylko związanych z tragedią wojny, ale i osobistą stratą. W przejmujący sposób przelał głęboki żal na papier nutowy, a niezwykle intymny charakter cyklu wprawiał go później w zakłopotanie.
Milosz songs z 2006 roku to drugie podejście amerykańskiego kompozytora Johna Harbisona do poezji polskiego noblisty. Cykl oryginalnie napisany na sopran i orkiestrę podczas koncertu zabrzmi w przygotowanej przez autora kameralnej wersji na głos i fortepian. Muzyczna odsłona wybranych wierszy Miłosza pozostawia słuchacza w niemym zachwycie, a pierwsze strofy finałowej pieśni w istocie stanowią „post-epilog” dla zaklętych w słowach i dźwiękach doświadczeń człowieka XX wieku:
Jasności promieniste,
Niebiańskie rosy czyste,
Pomagajcie każdemu
Ziemi doznającemu.
Light off metal shaken,
Lucid dew of heaven,
Bless each and every one
To whom the earth is given.
W inne wymiary kontemplacji przenosi słuchacza Paweł Łukaszewski. Łagodne brzmienie fortepianu i pełna nostalgii melodyka jego Dwóch pieśni do słów Miłosza podkreślają tęskny charakter poezji, obrazowo odmalowując utkane ze wspomnień pejzaże.
Koncert zwieńczy utrzymana w lekkim stylu groteski pieśń A Green Lowland of Pianos Samuela Barbera. Jest to ukłon w stronę Miłosza jako znakomitego tłumacza poezji – w tym przypadku występuje bowiem jako autor angielskiego przekładu wiersza Jerzego Harasymowicza.
PROGRAM
Zygmunt Mycielski (1907-1987)
Ocalenie – pięć pieśni na baryton i fortepian do słów Czesława Miłosza
Ty, którego nie mogłem ocalić…
To, co wzmacniało mnie, dla ciebie było śmiertelne
Oto dolina płytkich polskich rzek
Czym jest poezja, która nie ocala narodów ani ludzi?
Sypano na mogiły proso albo mak…
John Harbison (ur. 1938)
Milosz songs (wersja z 2006 r. na sopran i fortepian)
Prologue: from Lauda
What Once Was Great
So Little
When the Moon
On Old Women
Epilogue: from Winter
Post-epilogue: Rays of dazzling light
Paweł Łukaszewski (ur. 1968)
Dwie pieśni do słów Miłosza na baryton i fortepian
Gdy wiatr powieje
W mojej Ojczyźnie
Samuel Barber (1910-1981)
A Green Lowland of Pianos z cyklu Three songs op. 45
WYKONAWCY
JUSTYNA STĘPIEŃ SOPRAN
WITOLD ŻOŁĄDKIEWICZ BARYTON
DAGMARA DUDZIŃSKA FORTEPIAN
Więcej informacji na stronie www.operakrolewska.pl.