Już 18 marca 2023 roku na Scenie Małej Teatru Powszechnego w Warszawie odbędzie się premiera spektaklu „Tęsknica” w reżyserii Pameli Leończyk. Tytuł spektaklu nawiązuje do dawnego określenia opisującego długotrwały stan tęsknoty i smutku oraz do nazwy słowiańskiego demona melancholii.

Główną inspiracją dla scenariusza była historia wsi Wigancice Żytawskie, która pod koniec lat dziewięćdziesiątych została zlikwidowana z powodu planów rozbudowy pobliskiej kopalni. Ostatecznie planów jednak nie zrealizowano, a po wielu latach do „wsi widma” regularnie powracają dawni mieszkańcy, by kultywować lokalne tradycje. Spektakl opowiada o zawiłościach tożsamości, sile lokalnej wspólnoty i społecznym zaangażowaniu, ale także dotyka niezwykle aktualnego dziś problemu wysiedlenia, pozbawienia domu i niszczenia dziedzictwa.

Spektakl powstaje we współpracy z Festiwalem Nowe Epifanie i jest efektem Laboratorium Nowych Epifanii. Premiera i spektakl 19 marca będą pokazami festiwalowymi. Kolejne pokazy repertuarowe w Teatrze Powszechnym: 21, 22 i 23 marca oraz pod koniec maja i na początku czerwca.

Jest taka wieś, która nie istnieje. Domów już nie ma, bo zrównano je z ziemią. Miała powstać tu hałda, ale kopalnia zmieniła zdanie. Są za to mieszkańcy, choć żyją teraz gdzieś indziej. Dziś, po dwudziestu latach od zlikwidowania wsi, w czynie społecznym porządkują tereny byłych posesji, koszą trawy, zasiewają kwiaty łubinu, spotykają się na piknikach i potańcówkach, a każdego roku organizują huczny międzypokoleniowy zjazd, gdzie wybierają Miss i Mistera wioski.

Spektakl „Tęsknica” to fantazja zainspirowana rozmowami z byłymi mieszkańcami wsi Wigancice Żytawskie (woj. dolnośląskie, gmina Bogatynia), wysiedlonej w 1999 roku na skutek decyzji miejscowej kopalni. Twórczynie i twórcy przedstawienia wsłuchują się w lokalne opowieści i tworzą na ich podstawie uniwersalną historię o chęci powrotu do domu. To spektakl, w którym z miłości mówi się po czesku, z tęsknoty przywołuje duchy hałdziarzy, a w nadziei na lepsze jutro wzywa na pomoc Elżbietę Jaworowicz. „Tęsknica” opowiada o ludziach przywiązanych do „swojego miejsca”, nawet jeśli wydaje się ono naznaczone klątwą. 

Twórczynie i twórcy wyrażają szczególne podziękowania dla byłych mieszkanek i mieszkańców Wigancic Żytawskich: Lucyny Burczyńskiej, Elżbiety Lech-Gotthardt, Tomasza Mielecha, Krystyny Proch i Zbigniewa Szatkowskiego.

SZCZEGÓŁOWE INFORMACJE O SPEKTAKLU

„Tęsknica”
premiera: 18 marca 2023 r., Scena Mała Teatru Powszechnego w Warszawie
pokazy popremierowe: 19 marca 2023 r. o godz. 18.00 oraz 21, 22 i 23 marca o godz. 19.30.
reżyseria: Pamela Leończyk
tekst i dramaturgia: Daria Sobik
scenografia: Diana Lelonek
muzyka: Magdalena Sowul
reżyseria światła: Piotr Pieczyński
asystentka reżyserki: Anna Augustowska
obsada: Karolina Adamczyk, Natalia Lange, Artem Manuilov, Oskar Stoczyński.

***

Spektakl powstaje we współpracy z Festiwalem Nowe Epifanie jako efekt Laboratorium Nowych Epifanii.

***

Spektakl bierze udział w 29. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej ma na celu nagradzanie najciekawszych poszukiwań repertuarowych w polskim teatrze, wspomaganie rodzimej dramaturgii w jej scenicznych realizacjach oraz popularyzację polskiego dramatu współczesnego. Konkurs organizowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie. W I etapie Konkursu spektakle ocenia Komisja Artystyczna w składzie: Jacek Sieradzki (przewodniczący), Dominik Gac, Andrzej Lis, Julia Lizurek, Wiesław Kowalski, Magdalena Rewerenda, Agata Tomasiewicz.