Już w piątek, 26 maja, rozpocznie się kolejna edycja Forum Przyszłości Kultury organizowanego cyklicznie w Teatrze Powszechnym w Warszawie.
fot. mat. teatru
Tegoroczne trzydniowe Forum pod hasłem: „Praktyki nadziei” w szczególny sposób poświęcone będzie obecnej sytuacji oraz przyszłości Europy Środkowej i Wschodniej. Wydarzenie otworzy wykład specjalny ukraińskiej pisarki Kateryny Babkiny, laureatki nagrody literackiej „Angelus”. W programie m.in. debaty o edukacji i czytelnictwie z udziałem uczniów, studentów, nauczycieli i młodych influencerów, dyskusje o instytucjach kultury, nowej żelaznej kurtynie i cyberwojnie oraz rozmowy z intelektualistami (m.in. prof. Przemysław Czapliński, prof. Iwona Kurz, prof. Inga Iwasiów, dr Hanna Machińska, prof. Magdalena Środa). Forum to również spotkania z działaczami kształtującymi politykę kulturalną, a także artystami walczącymi na ukraińskim froncie oraz aktywistkami feministycznymi z Iranu, Białorusi, Gruzji i Ukrainy. Oprócz tego zaplanowano wydarzenia artystyczne i performatywne, jak np. spektakle „Tęsknica” i „Melodramat”, czy wiec autorek i autorów – obecnie instytucjonalnie destruowanego – czasopisma „Dialog”.
Na Forum Przyszłości Kultury obowiązuje rejestracja uczestnictwa (online lub bezpośrednio na miejscu, w kasie biletowej Teatru Powszechnego). Szczegółowy program i dodatkowe informacje: www.forumprzyszloscikultury.pl
Zespół programowy Forum Przyszłości Kultury tworzą: Karolina Kapralska, Zuzanna Karcz, prof. Iwona Kurz, Paweł Łysak, Natalia Sielewicz, Sebastian Słowiński, Igor Stokfiszewski i dr Paweł Sztarbowski. Współpraca programowa: dr hab. Agata Adamiecka-Sitek, Edwin Bendyk, Sebastian Cichocki i Janina Świerżewska. Partnerami Forum Przyszłości Kultury 2023 są: Fundacja Batorego, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Solidarny Dom Kultury „Słonecznik” oraz Warszawskie Obserwatorium Kultury.
***
Wojna w Ukrainie, trzy lata pandemii, rosnące tendencje autorytarne w wielu krajach, niestabilna sytuacja ekonomiczna i kolejne kryzysy. A jednocześnie przykłady niezwykłej solidarności, ruchy protestów, niezgoda na autorytarne zapędy władzy, tożsamościowe przemiany oraz oddolne działania społeczne przynoszące duże zmiany. Tak wygląda krajobraz społeczny i polityczny Europy w 2023 r. Sytuacja ta jest wyzwaniem dla Polski i wszystkich państw regionu, ale też wywołuje nadzieję: zmusza do przemyślenia i przepracowania polityk tożsamości, pamięci, opowiadanych o sobie i przeciwko sobie narracji.
Jak na te zmiany odpowiada kultura? Jaki powinien być nowy projekt kulturalny dla Europy Środkowo-Wschodniej – możliwa nowa mapa wyobraźni?
W trakcie Forum Przyszłości Kultury 2023 chcemy przyjrzeć się społeczeństwom naszego regionu, badać nowe formy solidarnego, wspólnotowego działania obywateli, ich praktyki oporu wobec autorytaryzmów i populizmów, procesy formowania się nowych narracji dotyczących przyszłego kształtu polityki społecznej, kultury i ekonomii. Chcemy też badać, jaką rolę w tych procesach mogą odegrać instytucje kultury.
Wojna w Ukrainie redefiniuje postrzeganie naszej części Europy. Ta Europa odradza się tutaj – w duchu solidarności, feministycznej troski oraz wiary we wspólnotę i demokrację. Ta Europa choruje tutaj, jak w wielu innych państwach, borykających się z populizmem, nowym życiem faszyzmu i niewiarą w Unię. Nie wolno nam czekać na zakończenie kryzysów, musimy potraktować je jako dzwonek alarmowy, zwłaszcza przed zbliżającymi się wyborami. Powinniśmy więc zacząć kreować nową kulturową wizję Europy Środkowo-Wschodniej. Wizję kultury tego regionu autonomiczną od kultury rosyjskiej i egzotyzujących wizji narzucanych przez Europę Zachodnią. Kulturę, która czerpiąc siłę z nadziei może zmieniać rzeczywistość.
Forum Przyszłości Kultury organizowane przez Teatr Powszechny w Warszawie od 2017 r. to przestrzeń rozmów o znaczeniu i perspektywach rozwoju kultury. Forum promuje postawy krytyczne, różnorodność, otwartość, troskę i poszanowanie praw mniejszości. Łączy osoby związane ze sztuką, nauką i aktywizmem oraz skupia się na wspieraniu i prezentowaniu nowych, czasem utopijnych wizji kulturowych.
PROGRAM – kalendarium
PIĄTEK, 26 MAJA
➤ 17.30 – Wykład inauguracyjny Kateryny Babkiny
➤ 18.15 – 19.45 – debata „Przyszłość przeszłości. Opowiedzieć Europę Środkową na nowo”
Uczestniczki i uczestnicy: Kateryna Babkina, prof. Przemysław Czapliński, prof. Simona Škrabec, prof. Jan Sowa
Prowadzenie: prof. Iwona Kurz
➤ 20.00 – 21.30 – „Tęsknica”, spektakl w reż. Pameli Leończyk
Pokaz z napisami w j. angielskim
SOBOTA, 27 MAJA
➤ 12.00 – 13.30 – debata „Ukraina mówi: Na gruzach imperium”
Uczestniczki i uczestnicy: Yuiriy Biley, Wlada Ralko, Svitlana Oleszko, Nikita Kadan
Prowadzenie: Edwin Bendyk
Wydarzenie współorganizowane z Fundacją Batorego.
➤ 12.30 – 14.00 – dyskusja „Gdzie tworzy się kultura? Sektor NGO w Europie Środkowej i Wschodniej”
Uczestniczki i uczestnicy: Izabela Jasińska, Lesia Kulchynska, Katarina Pavić, Tereza Stejskalová
Prowadzenie: Igor Stokfiszewski
➤ 14.00 – 15.30 – debata „Sztuka na służbie i oddolny aktywizm w Ukrainie”
Uczestniczki i uczestnicy: Alona Karavai, Sashko Protyah, kolektyw Livyj Bereh i inni
Prowadzenie: Taras Gembik
Wydarzenie współorganizowane z Solidarnym Domem Kultury „Słonecznik”.
➤ 14.30 – 16.00 – debata „Nowa żelazna kurtyna?”
Uczestniczki i uczestnicy: Maria Hlavajova, dr hab. Dorota Sajewska, prof. Madina Tlostanova
Prowadzenie: dr Paweł Sztarbowski
➤ 15.00 – 18.00 – Migrart.waw.pl – wydarzenia towarzyszące
Prowadzenie: Katsia Ramanchyk, Lena Kantsevich
Migrart.waw.pl to pierwsza platforma internetowa prezentująca sylwetki oraz prace twórców i twórczyń migranckich mieszkających w Warszawie.
➤ 16.30 – 18.00 – dyskusja „Siostry outsiderki. Międzynarodowa solidarność i feminizm”
Uczestniczki i uczestnicy: Negar Nejad (Irańskie Stowarzyszenie Wspierania Rewolucji Narodowej), Kacia Rumiantseva (Razam Berlin), Lela Tsiskarishvili (The Georgian Centre for Psychosocial and Medical Rehabilitation of Torture Victims), Val Voshchevska (podcast Ukrainian Spaces)
Prowadzenie: prof. Ewa Majewska i Natalia Sielewicz
➤ 17.00 – 18.30 – debata „Twierdza Europa. O rządzeniu strachem”
Uczestniczki i uczestnicy: Marta Górczyńska, prof. Inga Iwasiów, dr Marta Jaroszewicz, prof. Piotr Laskowski, dr Hanna Machińska
Prowadzenie: Sebastian Słowiński i Katarzyna Czarnota
➤ 18.15 – 19.30 – okrągły stół „Międzymiastowa: Warszawa – Praha. Warunki dla kultury”
Uczestniczki i uczestnicy: Katarzyna Dendys-Kosecka, Artur Jóźwik, Michal Lang, Jiri Sulzenko
Prowadzenie: Paweł Łysak
➤ 20.00 – 22.30 – „Melodramat”, spektakl w reż. Anny Smolar
Pokaz z napisami w j. angielskim
NIEDZIELA, 28 MAJA
➤ 12.00 – 15.00 – „Ach, ta dzisiejsza (czytająca) młodzież…” – literacka gra terenowa, rozmowy o książkach, targi czytelnicze
Uczestniczki i uczestnicy: Maciej Marcisz, Babcia Eli (@not.my.high), Antoni Matusiak (Antek Czyta)
Prowadzenie: Zuzanna Karcz, Justyna Suchecka
➤ 12.30 – 14.00 – dyskusja „Instytucje kultury – nowe wyzwania”
Uczestniczki i uczestnicy: Anastasia Haishenets, Goran Injac, Pedro Penim, Kristina Savickienė, Joanna Mytkowska
Prowadzenie: dr Paweł Sztarbowski
➤ 13.00 – 14.30 – prezentacje pt. „Cyberwojna: przemoc i czas”.
Uczestniczki i uczestnicy: Oleksii Kuchanskii, Oleksii Radynski, Mykola Ridnyi, Alexandra Tryanova
Prowadzenie: Natalia Sielewicz
➤ 14.45 – 16.15 – panel dyskusyjny „Patoposłuszeństwo. Szkoła, osoby uczniowskie i przemoc”
Uczestniczki i uczestnicy: Alina Czyżewska, Aneta Korycińska, Kacper Nowicki, Grzegorz Święch, Magdalena Rigamonti
Prowadzenie: Zuzanna Karcz
➤ 15.00 – 16.30 – Wiec autorek i autorów. Konsultacje społeczne „Dialogu”
Zapraszamy na wiec autorek i autorów, osób autorskich i osób czytających „Dialog”. Chcemy się spotkać i posłuchać nawzajem. Podczas wiecu chcemy się także wspólnie zastanowić, jak jeszcze można protestować? I po co w ogóle protestujemy?
➤ 16.45 – 19.45 [przerwa: 18.00 – 18.15] – okrągły stół pt. „Kultura kontratakuje”
Uczestniczki i uczestnicy: Beata Chmiel, Agata Diduszko-Zyglewska, Alina Gałązka, dr hab. Maciej Gdula, Katarzyna Górna, Katarzyna Kulińska, Krzysztof Mieszkowski, Joanna Mucha, Jarosław Suchan
Prowadzenie: prof. Iwona Kurz i Igor Stokfiszewski
➤ 17.00 – 18.30 – dyskusja „Kultura terapii”
Uczestniczki i uczestnicy: Katarzyna Minkowska, Maciej Musiał, prof. Magdalena Środa
Prowadzenie: Sebastian Słowiński
➤ 20.00 – 21.30 – „Tęsknica”, spektakl w reż. Pameli Leończyk