W Międzynarodowy Dzień Teatru, 27 marca o godzinie 18.00 na Dużej Scenie Teatru Capitol we Wrocławiu na 42. Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu odbędzie się pokaz opery Wojtka Blecharza „Rechnitz. Opera – Anioł Zagłady” w reżyserii Katarzyny Kalwat z TR Warszawa. Będzie to druga tegoroczna prezentacja spektaklu TR Warszawa w ramach TR ON TOUR 2022.
fot. Grzegorz Mart
Tegoroczny 42. Przegląd Piosenki Aktorskiej odbywa się w dniach 18-27 marca w Teatrze Muzycznym Capitol we Wrocławiu.
PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ WE WROCŁAWIU
Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu organizowany jest od 1976 roku. W ramach festiwalu piosenki aktorskiej odbywa się Konkurs Aktorskiej Interpretacji Piosenki oraz cykle koncertów i spektakli muzycznych w ramach Nurtu Głównego i Nurtu Off. Od 1996 roku przyznawany jest także Dyplom Mistrzowski im. Aleksandra Bardiniego – prestiżowe wyróżnienie dla aktorek, aktorów, wokalistek, wokalistów, autorek, autorów, kompozytorek, kompozytorów, reżyserek, reżyserów oraz pedagogów i pedagożek zajmujących się piosenką aktorską.
Co roku do udziału programie PPA zapraszanych jest wiele znakomitych artystek i artystów teatru z całego świata. Na festiwalu prezentowane były spektakle takich twórców jak m.in. Christoph Marthaler, Vladimir Pankov, czy Robert Wilson.
W poprzednich odsłonach wydarzenia brali udział m.in. Laurie Anderson, Antony’ego (and the Johnsons), Johna Cale’a, Nicka Cave’a, Jamiego Culluma, Marianne Faithfull, Lisę Gerrard, Gogol Bordello,Patricię Kaas, The Magnets, Amandę Palmer, Brendana Perry’ego, Marka Lanegana, czy The Tiger Lillies.
Przegląd wieńczą dwa premierowe koncerty: koncert finałowy oraz gala.
Organizatorem PPA jest Teatr Muzyczny Capitol. Dyrektorem artystycznym jest Cezary Studniak. W radzie artystycznej festiwalu zasiadają: Konrad Imiela, Mariusz Kiljan, Maja Kleszcz, Michał Litwiniec, Krzysztof Mieszkowski, Jerzy Satanowski, Bogusław Sobczuk i Justyna Szafran.
42. Przegląd Piosenki Aktorskiej odbywa się w dniach 18-27 marca br. w Teatrze Muzycznym Capitol we Wrocławiu. W programie tegorocznego festiwalu, oprócz opery Wojtka Blecharza “Rechnitz. Opera – Anioł Zagłady” w reżyserii Katarzyny Kalwat z TR Warszawa, znalazły się m.in. takie spektakle jak: "Święta kluska" w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej z Komuny/Warszawa, "Między nogami Leny, czyli Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny według Michelangela Caravaggia" w reżyserii Agaty Dudy-Gracz z Kłajpedzkiego Teatru Dramatycznego, "A planety szaleją… Młodzi w hołdzie Korze" w reżyserii Anny Sroki-Hryń z Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie oraz koncerty, m.in. Johna Granta, Mai Kleszcz, Jana Młynarskiego, Marii Peszek. Reżyserem koncertu finałowego będzie Jerzy Jan Połoński, a koncert galowy "Święte piosenki, czyli witamy w świątyni sztuki, słuchajcie, a będzie wam dane, pochylcie głowy na błogosławieństwo" wyreżyseruje Martyna Majewska.
Szczegółowy program 42. PPA znajduje się TUTAJ.
TR WARSZAWA NA PRZEGLĄDZIE PIOSENKI AKTORSKIEJ WE WROCŁAWIU
Zespół TR Warszawa obecny był na Przeglądzie Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu w 2016 roku ze spektaklem "Nietoperz" w reżyserii Kornéla Mundruczó według scenariusza Kornéla Mundruczó i Katy Wéber z fragmentami operetki Johanna Straussa „Zemsta Nietoperza” w przekładzie polskim libretta autorstwa Juliana Tuwima. 20 marca 2020 roku "Inni ludzie" Doroty Masłowskiej w reżyserii Grzegorza Jarzyny mieli otworzyć 41. Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu, jednak z powodu pandemii 41. odsłona festiwalu musiała zostać odwołana.
Warto wspomnieć również o wyróżnieniach, jakie aktorki i aktorzy związani z TR Warszawa otrzymali w sekcji konkursowej festiwalu piosenki aktorskiej. W 1976 roku aktor TR Warszawa Lech Łotocki otrzymał Nagrodę na 1. Przeglądzie Piosenki Literackiej "Liryka ’76” (obecnie Przeglądzie Piosenki Aktorskiej). W 2009 roku aktorka TR Warszawa, Justyna Wasilewska jest laureatką Grand Prix Konkursu Aktorskiej Interpretacji Piosenki 30. Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu.
RECHNITZ. OPERA – ANIOŁ ZAGŁADY
Scenariusz opery oparty jest na dramacie austriackiej pisarki Elfriede Jelinek, laureatki nagrody Nobla. Tekst odwołuje się do dramatycznych wydarzeń, które miały miejsce na zamku baronowej Margit von Batthyány w austriackiej miejscowości Rechnitz w marcu 1945 roku. Według zeznań świadków, podczas wydanego przez baronową przyjęcia, goście Margit von Batthyány – oficerowie lokalnego SS i Gestapo – wzięli udział w masakrze dwustu żydowskich przymusowych robotników, przywiezionych z Węgier. Zbiorowej mogiły zamordowanych robotników nigdy nie odnaleziono, a opieszale prowadzone śledztwo umożliwiło ucieczkę głównym oprawcom. Tekst Jelinek rozpisany jest na głosy pięciu Posłańców, którzy przedstawiają własne wersje wydarzeń. Spektakl nie będzie rekonstrukcją tego, co stało się 70 lat temu w Rechnitz. "Rechnitz. Opera – Anioł Zagłady” to próba zrozumienia mechanizmów działania zbiorowej pamięci. Głównym tematem spektaklu jest język jako instrument manipulacji, kłamstw i przemocy. To także opowieść o najnowszej historii Europy i europejskiej tożsamości, której częścią jest doświadczenie wojny i Holokaustu.
Katarzyna Kalwat: Z pomysłem realizacji "Rechnitz“ nosiłam się od lat. W swoim dramacie Elfriede Jelinek przywołuje wydarzenia, które stały się symbolem austriackiego powojennego przemilczania, przygląda się mechanizmom działania zbiorowej pamięci ze szczególnym uwzględnieniem języka jako narzędzia manipulacji historycznej. Jej tekst zbudowany na relacjach posłańców pokazuje jak język uczestniczy w tuszowaniu, przekłamywaniu, rozmywaniu winy. Jak broni się przed prawdą i gładko radzi sobie z mówieniem o moralnych ekscesach, zbrodniach, ludobójstwie. Jelinek obnaża język debat publicznych. Pod wpływem ostatnich przemian polityczno-społecznych jej tekst przerażająco zyskał na aktualności, co zgrało się w czasie z publikacją wybitnego tłumaczenia Moniki Muskały. Realizacja "Rechnitz” wydaje się zatem niezbędna. Od początku jasny był dla mnie muzyczny wymiar projektu i współpraca z Wojtkiem Blecharzem, który w swoich poszukiwaniach eksploruje performatywny wymiar operowości. To właśnie owa operowość, a w szczególności muzyczna forma recytatywu wydała mi się idealnym narzędziem do tego, aby wydobyć ukryte, pozawerbalne wymiary tekstu. Ucieczka w ekstazę, czy histerię wpisana jest w formę operową. Muzyka pozwala także zagłuszyć prawdę lub rozproszyć ją – stąd w naszej inscenizacji zespół wiolonczelistów grający na scenie, niczym pozostałość orkiestry na zamku w Rechnitz, gdzie dokonano zbrodni w przerwie między tańcami.
TWÓRCY I TWÓRCZYNIE
Reżyserką, twórczynią przestrzeni oraz kostiumów jest Katarzyna Kalwat, autorką tekstu – Elfriede Jelinek, autorką tłumaczenia, adaptacji dramaturżką – Monika Muskała, a muzykę skomponował Wojtek Blecharz. Reżyserką światła jest Paulina Góral, choreografię stworzyła Karolina Kraczkowska. Opiekę artystyczną nad aktorskimi i muzycznymi improwizacjami sprawowali Andrzej Bauer, Wojtek Blecharz i Katarzyna Kalwat, a za przygotowanie wokalne odpowiada Aldona Krasucka. Asystentką scenografki jest Anna Rogóż, inspicjentką i asystentką reżyserki jest Malwina Szumacher, a kierowniczką produkcji – Magda Igielska.
Spektakl współtworzą aktorki i aktorzy: Magdalena Kuta, Lech Łotocki, Sebastian Pawlak (zastępstwo za Pawła Smagałę), Tomasz Tyndyk, Justyna Wasilewska (zastępstwo za Agnieszkę Żulewską), Adam Woronowicz (zastępstwo za Cezarego Kosińskiego) oraz muzycy zespołu Cellonet: Andrzej Bauer, Mateusz Błaszczak, Magdalena Bojanowicz-Koziak i Marcin Zdunik. Właścicielem praw scenicznych do dramatu Elfriede Jelinek jest Rowohlt Verlag. Partnerem wydarzenia jest Austriackie Forum Kultury.
Premiera wersji performatywnej miała miejsce 25 września 2018 roku na scenie TR Warszawa/Marszałkowska 8 w ramach 61. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień”. Premiera spektaklu odbyła się 7 i 8 lutego 2019 roku, również na scenie TR Warszawa/Marszałkowska 8.
RECHNITZ. OPERA – ANIOŁ ZAGŁADY W TR ONLINE
24 kwietnia 2021 roku odbył się streaming opery na platformie TR Online, którego reżyserem był Marcin Koszałka. Po zakończonej transmisji rozmowę z twórcami i twórczyniami spektaklu poprowadził Paweł Smoleński.
TR ON TOUR 2021
Tegoroczne tournée TR Warszawa rozpoczęliśmy od 8 pokazów “Cząstek kobiety” w reżyserii Kornéla Mundruczó we Francji na 75. Festival d’Avignon w dniach 17-25 lipca 2021 r. W ramach TR ON TOUR 2021 w dniach 18-21 sierpnia 2021 r. na Noorderzon Festival of Performing Arts & Society w Groningen (Holandia) prezentowaliśmy spektakl “ONKO” w reżyserii Weroniki Szczawińskiej. 26 sierpnia 2021 r. spektakl “ONKO” pokazany był w ramach 10. Festiwalu Sopot Non-Fiction w Sopocie. Na sopockim festiwalu prezentowana była także koprodukcja Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza i TR Warszawa “KLUB” w reżyserii Weroniki Szczawińskiej. 2, 3 i 4 września 2021 r. publiczność Athens & Epidaurus Festival zobaczyła w Atenach spektakl “Cząstki kobiety”. 17, 18 i 19 września 2021 r. spektakl w reżyserii Kornéla Mundruczó prezentowany był na 36. Festiwalu Romaeuropa w Rzymie (Włochy). 27 września 2021 r. “Cząstki kobiety” otworzyły Międzynarodowy Festiwal Teatralny SIRENOS w Wilnie (Litwa). Równolegle, 18 września 2021 r. byliśmy obecni na 29. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym “Divadlo” w Pilźnie (Czechy) ze spektaklem “3Siostry” w reżyserii Luka Percevala. 11 i 12 października 2021 r. spektakl “3Siostry” prezentowany był na 10. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym “Dialog” we Wrocławiu, a 18 i 19 października 2021 r. został pokazany na tegorocznym Międzynarodowym Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi. 11 listopada 2021 r. spektakl “Serce” w reżyserii Wiktora Bagińskiego otworzył 10. Festiwal Fast Forward w Dreźnie (Niemcy). 13 i 14 listopada 2021 r. byliśmy obecni w Thalia Theater w Hamburgu (Niemcy) z “Cząstkami kobiety”. W programie tegorocznego 14. Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia w Krakowie znalazły się aż 4 spektakle z repertuaru TR Warszawa. 5 grudnia 2021 r. zagraliśmy spektakl “ONKO” w reżyserii Weroniki Szczawińskiej, a 7 grudnia 2021 r. wspólnie z Akademią Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza prezentowaliśmy “KLUB”, również w reżyserii Weroniki Szczawińskiej. 9 grudnia 2021 r. zagraliśmy “Serce” w reżyserii Wiktora Bagińskiego, a 11 i 12 grudnia 2021 r. “3Siostry” w reżyserii Luka Percevala. 18 i 19 marca br. w Internationaal Theater Amsterdam (Holandia) odbędą się pokazy "Cząstek kobiety” w reżyserii Kornéla Mundruczó. marca br. na zamknięcie 42. Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu zagramy "Rechnitz. Opera – Anioł Zagłady" w reżyserii Katarzyny Kalwat.