Po roku wymuszonej pandemią przerwy, tego lata na plac przed Zachętą powrócą artyści i artystki, edukatorki i edukatorzy, aby stworzyć pod Prostą tęczą Marka Sobczyka przestrzeń bezpieczną, otwartą i dostępną dla każdej i każdego.
fot. Wiktor Malinowski
Tegoroczny program, na który składają się m.in. spotkania poświęcone tematyce feministyczno-queerowej, działania dostępne dla osób z niepełnosprawnościami, inicjatywy wspierające osoby w kryzysie migranckim czy szeroko rozumiana edukacja ekologiczna, ma zwrócić uwagę na to, co niewidoczne, marginalizowane czy ukrywane. Po raz pierwszy ruszy także letnia usługa opiekuńcza dla artystek i artystów z dziećmi. Działania artystyczne potrwają do 7 sierpnia. Już w czwartek 15 lipca Zachęta zaprasza na czterodniowy feministyczno-queerowy piknik Żyjąc życiem feministycznym.
Punktem wyjścia dla tegorocznych działań na placu Małachowskiego była kondycja asfaltowej nawierzchni i jej popękana rzeźbiarska struktura, a przede wszystkim powstające wskutek tego liczne kałuże. Problem dotyczy nie tylko przestrzeni przed Zachętą, blisko 70% powierzchni dzielnicy Śródmieście stanowią tereny nieprzepuszczalne, czyli zabudowa i infrastruktura. Centrum stolicy cechuje też stosunkowo mała liczba terenów zieleni, a tym samym potencjalnych obszarów retencji wody deszczowej. To przyczynia się do wzmacniania już zauważalnych zmian klimatycznych.
Odpowiedzią na ten problem miała być interwencja artystyczna „rozszczelniająca” asfalt na placu Małachowskiego, która miała umożliwić wsiąkanie wody bezpośrednio do gruntu i w efekcie oddanie placu naturze. Realizacja projektu okazała się niemożliwa, ale ta idea, traktowana metaforycznie, stała się podstawą dalszej pracy w tej przestrzeni.
Rozszczelnianie struktur i systemów, pojawianie się szczelin pozwalających przedostać się głębiej w miejsca pozornie niedostępne oznacza zwrócenie uwagi na rzeczy niewidoczne, marginalizowane czy ukrywane. Stanowi ramę dla działań artystycznych i edukacyjnych, które odbędą się w tym roku w ramach cyklicznego letniego programu Zachęty Plac Małachowskiego.
Bogaty program wydarzeń otworzy 15 lipca otwarty siostrzano-queerowy piknik Żyjąc życiem feministycznym. To cztery dni spotkań na placu przed Zachętą, tworzących miejsce budowania relacji, bycia ze sobą i słuchania nawzajem swoich opowieści. W programie m.in. performans Liliany Zeic (Piskorskiej) i drag queen Twojej Starej, silent disco czy queerowo-feministyczny slam poetycki pod hasłem Języki radykalnej wrażliwości.
Z początkiem lipca ruszyły również działania z cyklu Wielozmysłowo — spotkania, spacery i warsztaty dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Organizowane w ramach cyklu wydarzenia stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, jak budować dialog i tworzyć wspólnotę pomimo barier sensorycznych, językowych czy kulturowych.
W ramach projektu Pameli Bożek Chleb to хлеб / خبز / хліб / Бепиг w lipcowe soboty w Zachęcie będzie można zjeść śniadanie przygotowane przez kolektyw Słuszna Strawa i kupić chleb wypiekany przez artystkę i Tarasa Gembika. Dochód ze sprzedaży chleba zasili zbiórkę na rzecz niezbędnych i pilnych napraw w lokalu prowadzonym przez kolektyw osób z doświadczeniem migranckim Słuszna Strawa.
24 lipca wystartują Soboty na Placu, których celem jest poszerzanie wiedzy o katastrofie klimatycznej i możliwościach jej przeciwdziałania. Uczestnicy i uczestniczki spotkań i warsztatów będą przyglądać się najbliższej okolicy: placowi Małachowskiego, przy którym stoi Zachęta; rosnącym tam drzewom; wodzie, która po deszczu gdzieś znika, czy chmurom kształtującym krajobraz. Wieczorami Zachęta zaprasza na wpisane w tematykę sobotnich wydarzeń koncerty i performanse.
Wyjątkowym punktem tegorocznego programu jest inicjatywa Zachęta do opieki Pameli Bożek, która oddając pod opiekę własne dziecko, oferuje innym artystkom i artystom usługę opiekuńczą świadczoną w przestrzeni Zachęty. Rodzice, który potrzebują oddechu bądź muszą zrealizować plany wymagające skupienia, czasu do namysłu czy samotności, mogą przekazać dzieci w wieku między 5 a 10 rokiem życia do opieki artystce.
Program 7 sierpnia zamknie przygotowana przez Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie” wystawa Korzenie i korony Placu Małachowskiego.
Szczegółowy program dostępny jest na stronie www.zacheta.art.pl. Wydarzenia, które ze względu na warunki pogodowe nie będą mogły odbyć się w przestrzeni placu, zostaną przeniesione do wnętrza galerii.
***
Plac Małachowskiego 2021: Rozszczelnianie
Program wydarzeń:
7 lipca Wielozmysłowo: spacer dźwiękowy wokół Zachęty
godz. 18 spacer dźwiękowy wokół Zachęty, prowadzenie: Krzysztof Marciniak (90 min)
10 lipca Wielozmysłowo: Pocztówka z Zachęty — warsztaty dźwiękowe
godz. 16–19 Pocztówka z Zachęty —warsztaty dźwiękowe, prowadzenie: Hubert Wińczyk (180 min)
15–18 lipca Żyjąc życiem feministycznym
15 lipca (czwartek)
godz. 19.30 powitanie
godz. 20 Liliana Zeic (Piskorska), Sosna z sześcioma rękami — performans (60 min)
godz. 21 Żyjąc życiem feministycznym vol. 1 — rozmowa po performansie (60 min)
16 lipca (piątek)
godz. 18 Warsztaty z Martą Jalowską (90 min)
godz. 20 Żyjąc życiem feministycznym vol 2. — rozmowa z Izabellą Gustowską oraz Martyną Miller, Mają Okamgnienie, Joanną Pietrowicz, Marią Subczyńska, Katarzyną Wojtczak i Weroniką Wronecka i pokaz filmu Love stories — Radio pogoda (120 min)
17 lipca (sobota)
godz. 12 śniadanie od Słusznej Strawy, Pamela Bożek & Taras Gembik, Chleb to хлеб / خبز / хліб / Бепиг
godz. 15 silent disco z daisy cutter (120 min)
godz. 17 Żyjąc życiem feministycznym vol. 3 (90 min) — rozmowa z Martą Dzido
godz. 19 Języki radykalnej wrażliwości — slam poetycki (180 min)
18 lipca (niedziela)
godz. 16 Żyjąc życiem feministycznym vol 4. — czytanki z Poradnikiem Sojuszniczym (90 min)
19–23 lipca Wielozmysłowo: Visual Vernacular
Visual Vernacular — tygodniowy cykl warsztatów odkrywający fascynujące elementy Kultury Głuchych
19–23 lipca (poniedziałek–piątek)
godz. 16–20
24 lipca Sobota na placu: Rozszczelnianie i mała retencja
godz. 12 śniadanie od Słusznej Strawy, Pamela Bożek & Taras Gembik, Chleb to хлеб / خبز / хліб / Бепиг
godz. 12.30 Rozszczelnianie i mała retencja — spacer wokół Zachęty z Natalią Budnik
godz. 14 Zatrzymać wodę, powstrzymać suszę — o sposobach zwiększenia retencji w mieście
— warsztaty z Paulą Markowską i Marcinem Markiewiczem ze Stowarzyszenia „Z
Siedzibą w Warszawie”
godz. 20 Śpiew kałuż. Magdalena Lazar i Michalina Bigaj — performans dźwiękowy (60 min)
27 lipca Wielozmysłowo: Głucha historia Zachęty i jej artystycznego sąsiedztwa — spacer
godz. 18
prowadzenie: Marek Lasecki (120 min)
30 lipca rozmowa z Magdą Szcześniak Co widzimy? Jak widzimy?
godz. 18
31 lipca Sobota na placu: Chmury i inne zjawiska pogodowe
godz. 12 śniadanie od Słusznej Strawy, Pamela Bożek & Taras Gembik, Chleb to хлеб / خبز / хліб / Бепиг
godz. 12.30 Chmury i inne zjawiska pogodowe — warsztaty z Natalią Budnik
godz. 14 warsztaty o zjawiskach pogodowych z Anną Dziamą
godz. 18 UKOJENIE. Kiedy śpiewam, jestem wodą — warsztaty śpiewu improwizowanego (120 min)
godz. 19 UKOJENIE. Kiedy śpiewam, jestem wodą — koncert (60 min)
7–31 lipca Zachęta do opieki – usługa opiekuńcza Pameli Bożek
Usługa opiekuńcza dla artystek i artystów mających dzieci w wieku 5–10 lat, które i którzy chciały/chcieliby odetchnąć lub zrealizować plany wymagające skupienia, czasu do namysłu czy samotności
7 sierpnia Sobota na placu: Korzenie i korony placu Małachowskiego
Wystawa plenerowa przygotowana przez Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie”