Warszawa, dnia 17 listopada 2020 r.
Unia Teatrów Niezależnych
Sz. P. Dyrektor Elżbieta Wrotnowska - Gmyz
Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego
Szanowna Pani,
Niepotrzebne gigantyczne zamieszanie i nieporozumienia, które wyniknęły po publikacji listy beneficjentów Funduszu Wsparcia Kultury bardzo dotknęły również nas, teatry zrzeszone w Unii Teatrów Niezależnych. I nie tylko z powodów finansowych, ale wobec wspaniałej pracy, którą wykonał Instytut Teatralny, konsolidując środowisko, robiąc wiele kroków naprzód ku lepszemu zrozumieniu zmieniającej się sytuacji rynku teatralnego, dostrzegając teatry "niezależne" i wchodząc z nimi w prawdziwy dialog. Po raz pierwszy to Państwo dostrzegliście całość środowiska pracodawców teatralnych i ponad wszelkimi podziałami mówiliście w Ich imieniu.
Od lat istnieje dyskusja na temat tego czym jest "instytucja kultury”. Według przepisów i wbrew logice teatry „niezależne” nie są instytucjami kultury. Nasza działalność jednakże nie rożni się absolutnie niczym od działalności teatrów państwowych. Jedyne co nas różni, to fakt, że ponosimy osobiste ryzyko finansowe.
FWK powstawał w warunkach trudnych i zdecydowanie nie sprzyjających stworzeniu idealnego projektu.
Celem było wyjście naprzeciw trudnej sytuacji branży m.in. teatralnej. To jeden z sektorów gospodarki, który ucierpiał dotkliwie, jest nadal zamknięty i nie ma szans na uruchomienie swoich działań. Warunki udzielenia wsparcia finansowego, zostały oparte o zasadę zaufania wobec podmiotów wnioskujących. W dobrej wierze stworzono kryteria bazujące na wartości ekonomicznej tego sektora. Przyznawane wsparcie nie opiera się o dowolność wyboru podmiotów, ale wynika z danych finansowych roku poprzedniego, przy uwzględnieniu poziomu spadku obrotów w analogicznym okresie roku 2020.
To zaufanie do uczciwej postawy obywatelskiej przyświecało powstaniu kryteriów wniosków w formie oświadczeń każdego z podmiotów.
Regulamin Funduszu przewiduje weryfikację prawdziwości danych oraz ich kwalifikowalność. Wypłata środków, z założenia ma służyć podtrzymaniu działalności, możliwości wypłat i utrzymania zespołu pracowniczego, by nie upadło jednocześnie tak wiele przedsiębiorstw. Prawidłowe rozliczenie wpłaty z Funduszu stanowić będzie o słuszności realizowanych celów podmiotu jaki otrzymał finansowanie. Jako sektor gospodarki, teatry niezależne opierają swoje działania o nietypowe sposoby zatrudnienia. Są odpowiedzialne za rzesze osób pozbawionych aktualnie pracy i uprawnień do pozyskania wsparcia z jakichkolwiek źródeł. Aktorzy bez etatów, zaplecze techniczne, biura obsługi widowni, koordynatorzy, obsługa komunikacji z widzami, pracownicy promocji, impresariaty, wreszcie producenci i pracownicy produkcji…To całe grupy osób pominiętych we wsparciu ze względu na nietradycyjne modele usług.
Wniosek zakładał odliczenie wszelkich otrzymanych wcześniej form wsparcia.
W sensie merytorycznym, projekt jest spójny i w oparciu o jego założenia system możliwej weryfikacji zapewnia sprawdzenie prawdziwości oświadczeń.
Ekonomicznie ujmując kwestię - teatry niezależne należą do sektora gospodarki generującego wpływy, a tym samym odprowadzającego podatki od dobrowolnie nabywanych biletów, najczęściej pochodzące z działań bez dotacji.
Program FWK - to zbudowane w sytuacji potrzeby chwili rozwiązanie. Jego funkcja jest nieoceniona. `FWK buduje nadzieję na przetrwanie, kontynuacje oraz utrzymanie podstawowych funkcji przedsiębiorców. Kryteria nie budzą wątpliwości i nie są związane z preferencjami.
Cały projekt opierał się o zaufanie do postaw obywatelskich i zakładał prawdziwość podawanych we wnioskach danych i oświadczeń.
W świetle trybu pracy, zawrotnego tempa działań oraz presji społecznej system zaproponowanych kryteriów i rozwiązań odpowiada wszelkim normom. To przyszłe kontrole w tym przypadku będą ujawniały nieprawidłowości i skutkowały zwrotem otrzymanych funduszy. Przedsiębiorcy ponoszą odpowiedzialność za swoje uczciwe postawy. Ministerialny model wsparcia, wypracowany w procesie długich rozmów w założeniu spełnia swoją rolę.
Chcielibyśmy pomóc Ministrowi podjąć decyzję nie zaś zawieszać działania realnej pomocy. Bez względu na kontrowersje jest to pomoc niezbędna a weryfikacja zasadności i prawdziwości oświadczeń to jest doskonałe narzędzie na skuteczność działania Państwa.
Z ogromną wiarą, że wszystkie polskie teatry będą mogły otrzymać wsparcie wg idei wspólnoty teatralnej, którą Państwo zainicjowali, trzymamy kciuki za dzisiejszą decyzję.
Maria Seweryn
Unia Teatrów Niezależnych
Studio Buffo Sp. z o. o. Scena Capitol Sp. z o. o. Agencja Artystyczna CERTUS Stowarzyszenie Druga Strefa Fundacja Edukacji Teatralnej i Artystycznej Teatr Fabryka Marzeń Studio Gudejko Sp. z o. o. Teatr Imka Sp. z o. o. Fundacja Kamila Maćkowiaka Komuna Warszawa Fundacja Krystyny Jandy na Rzecz Kultury
Scena Relax Stowarzyszenie „Studio Teatralne Koło” Teatr MY Stowarzyszenie Teatru Konsekwentnego Tito Productions K. Fukacz D. Słonina Teatr Wolandejski Wrocławski Teatr Komedia Fundacja Wspierania Twórczych Inicjatyw „Atut”