Koncerty, spektakle teatralne, pokazy filmowe, wystawy, warsztaty, a także cykl Żydowski Salon Literacki, znalazły się w programie 20. Festiwalu Warszawa Singera. Wydarzenie odbędzie się w dniach 26 sierpnia – 3 września w stolicy.
fot. proj. Lech Majewski/ mat. organizatora
Podczas wtorkowej konferencji prasowej, dyrektorka i twórczyni Festiwalu Warszawa Singera Gołda Tencer przypomniała, że w tym roku przypada 35-lecie Fundacji Shalom - organizatora festiwalu. Podkreśliła, że zarówno festiwal, jak i fundację łączy przyjaźń z rodziną Isaaca Bashevisa Singera. "Członkowie rodziny Singera przyjeżdżają od początku istnienia festiwalu. W tym roku przyjeżdża siedmiu członków tej rodziny - wnuczka Singera wraz z mężem oraz prawnuki z żonami" - powiedziała. Dodała, że na czas festiwalu przyjeżdża do Polski wiele osób, które w wyniku wydarzeń marcowych 1968 r. udały się na emigrację.
Podczas tegorocznego festiwalu Gołda Tancer będzie obchodzić 55-lecie pracy artystycznej.
Aktor, reżyser i producent filmowy Dawid Szurmiej - syn aktorów Gołdy Tencer i Szymona Szurmieja - przypomniał, że w tym roku przyda również jubileusz Festiwalu Warszawa Singera. "Festiwal się rozwija, idzie z duchem czasu. Odnoszę wrażenie, że utworzył on pomost pomiędzy światem, który niemalże zaginął, a teraz jest. Ten most spowodował, że ten świat może istnieć" – ocenił. "Dzięki Fundacji Shalom mam ogromną rodzinę. Wokół jej działalności skupiają się ludzie nietuzinkowi, z dużą pasją do działania" – dodał.
Kierownik literacki Teatru Żydowskiego Remigiusz Grzela przekazał, że podczas tegorocznego Festiwalu Warszawa Singera w ciągu dziesięciu dni odbędą się 152 wydarzenia. "Program opowiada nam przeszłość, jest pamięcią kultury żydowskiej, ale także zaglądamy w przyszłość, bo festiwal jest także festiwalem ludzi młodych - o odkrywaniu przez nich swojej tożsamości" – wyjaśnił.
Zaznaczył, że wiele wydarzeń tegorocznego festiwalu będzie nawiązywać do 80. rocznicy wybuchu Powstania w warszawskim getcie, zwłaszcza wiele miejsca zostanie poświęcone bojowniczkom i łączniczkom z getta.
Dyrektor Biura Kultury m.st. Warszawy Artur Jóźwik mówił, że Festiwal Warszawa Singera to tylko wycinek działalności Fundacji Shalom. "Zarówno fundacji, jak i festiwalowi przyświecają dwa, ważne hasła – wrażliwość i otwartość. Dziękuję, że co roku możemy liczyć na jakościowy festiwal, podczas którego wszystkie wydarzenia są bardzo przemyślane, a sam festiwal jest mostem łączącym przeszłość z teraźniejszością" – podkreślił.
Podczas festiwalu będzie można także zobaczyć m.in. spektakl "Rehab. Wszystkie bitwy Amy Winehouse" w reżyserii Karoliny Kirsz. "Spektakl opowiada o Amy Winehouse - artystce pochodzenia żydowskiego. Media transmitowały jej zmagania się z nałogiem, mechanizmy nałogu stały się zatem tematem tego spektaklu. Jakiś czas temu pożegnaliśmy naszą teatralną koleżankę, która również toczyła swoją, tragiczną walkę. Ten spektakl jest dla nas bardzo osobisty" - powiedziała podczas konferencji Karolina Kirsz. Podczas festiwalu odbędzie się także czytanie performatywne "Widokówki" w reżyserii Kirsz. Jak wyjaśniła reżyser, "w tym spektaklu został podjęty temat Marca’68 roku oraz rozstań".
Piosenkarka Izabela Szafrańska podczas festiwalu wykona m.in. koncert "Rebeka". "To dla mnie bardzo ważny pogram. Jako młoda dziewczyna pochodząca z Lipnicy Wielkiej, zawsze uwielbiałam, jak dziadkowie opowiadali mi różne historie z czasów wojny, nawiązujące do kultury żydowskiej" - powiedziała Szafrańska. "Jako osoba, która poszukuje nadal swojej tożsamości, zawsze, kiedy słyszałam o kulturze żydowskiej, to serce mi mocno biło. Jestem związana z tą kulturą, czuję ją dobrze, zwłaszcza muzykę" – dodała.
Artystka podkreśliła, że poprzez muzykę chce przywrócić pamięć o ofiarach Holokaustu oraz osób, które w wyniku wydarzeń marcowych musiały udać się na emigrację. "Kultura polska i żydowska od zawsze się przenikały - zresztą przenikają się i dzisiaj" – dodała.
Jubileuszowy 20. Festiwal Warszawa Singera rozpocznie się w sobotę. Na ten dzień zaplanowano m.in. recital Genady'ego Iskhakova i koncert "Ulica Krochmalna" w wykonaniu Aleksandry Idkowskiej i Dawida Troczewskiego, a także zwiedzanie modlitewni przy ul. Targowej 50/52 oraz warsztaty piosenki żydowskiej prowadzone przez Teresę Wrońską.
Dzień później w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej odbędzie się koncert Noa (Achinoam Nini) z zespołem oraz Anny Marii Jopek. Noa to izraelska piosenkarka, kompozytorka, perkusistka i poetka. Ma w dorobku blisko 20 albumów, a w czasie swojej ponad 30-letniej obecności na scenie występowała m.in. ze Stevie'em Wonderem, Andrea Bocellim i Stingiem. Jej najsłynniejszym przebojem jest piosenka "La vita e bella" do muzyki oscarowego filmu z Roberto Benignim "Życie jest piękne".
Podczas festiwalu odbędą się też koncerty w Teatrze Żydowskim. Wystąpi tam m.in. trio Daniel Kahn (akordeon, fortepian, gitara), Christian Dawid (klarnet, saksofon i instrumenty dęte blaszane) i Jake Shulman-Ment (skrzypce). Z kolei Izabela Szafrańska z zespołem wystąpią z koncertem "Rebeka".
Na scenie letniej Teatru wystąpi również włoski zespół Fandujo (w esperanto: "tygiel") w składzie: Fruzsina László (saksofonistka), Pierpaolo Palazzo (gitarzysta), Germán Montes de Oca (cajon). Muzycy wykonują mieszankę muzyki sefardyjskiej, kalabryjskiej - Arbëreshë oraz tradycyjne pieśni południowych Włoch, zaaranżowane m.in. na jazzowo. Zespół wystąpi także na koncercie w Teatrze Kwadrat, razem z włoską wokalistką Paolą Quagliatą. Artystka w swojej twórczości łączy różne style muzyczne. Ma dyplom ze śpiewu operowego i z jazzu, oprócz tych gatunków wykonuje muzykę współczesną.
W Teatrze Kwadrat koncertować będą też Leszek Możdżer oraz obchodząca w ubiegłym roku 20-lecie pracy artystycznej Aga Zaryan. Odbędzie się również koncert Marka Eliyahu – pochodzącego z Dagestanu, mieszkającego przez jakiś czas w azerbejdżańskim Baku izraelskiego muzyka, kompozytora m.in. muzyki filmowej, grającego na irańskim instrumencie smyczkowym kemancze (kamancheh). Z kolei Janusz Tencer z zaprzyjaźnionymi artystami z grupy Mazl Tow zaprezentuje komediowo-muzyczny program "Bałagan w stolarni".
W trakcie festiwalu będzie można obejrzeć m.in. także spektakl muzyczny "Jentl" Isaaca Bashevisa Singera i Leah Napolin w reż. Roberta Talarczyka. Spektakl z oryginalnymi kompozycjami utworzonymi przez Hadriana Filipa Tabęckiego, z muzyką graną na żywo zostanie wystawiony na Scenie w Klubie Dowództwa Garnizonu Warszawa. Na tej scenie wystawiony zostanie także "Skrzypek na dachu" w reż. Jana Szurmieja oraz "Dus buch fyn Gan Ejdn / Księga Raju" według Icyka Mangera w reżyserii Damiana Josefa Necia.
W Synagodze im. Małżonków Nożyków - ostatniej i jedynej z warszawskich synagog, które nie tylko przetrwały II wojnę światową, ale i działają do dziś - odbędą się koncerty prezentujące muzykę świecką, m.in. koncert kameralny, z utworem Piotra Mossa "ELEGIA III na altówkę i fortepian" i kompozycjami Maxa Brucha w wykonaniu pianistki Anny Prabuckiej-Firlej oraz altowiolisty Krzysztofa Komendarka-Tymendorfa. Jazzowy kontrabasista Paweł Pańta zaprezentuje swój pierwszy autorski album "Młodość", na którym znalazły się jego własne kompozycje, tematy Johna Williamsa z filmu "Lista Schindlera" oraz kompozycje Andrzeja Kurylewicza, Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki. Usłyszymy również pianistę Stanisława Pańtę i perkusistów: Patryka Dobosza i Tymoteusza Papiora.
Natomiast w piątek na placu Grzybowskim po wspólnej kolacji szabatowej odbędzie się koncert plenerowy, w którym wystąpi izraelska grupa Light in Babilon. Metehan Ciftci, Michal Elia Kamal, Julien Demarque, Priam Arnoux i Stuart Dickson zabiorą słuchaczy w świat muzyki wschodniej części Morza Śródziemnego, w której – obok dźwięków inspirowanych dziedzictwem kulturowym tureckiego Stambułu – będzie można wychwycić dźwięki charakterystyczne dla tradycji muzycznej Żydów sefardyjskich.
Festiwal zakończy uroczysty koncert kantoralny, 3 września w Synagodze Nożyków - wystąpią na nim izraelscy kantorzy Israel Nachman i Chaim Stern, przy akompaniamencie Eytana Sobola.
Częścią festiwalu jest również Żydowski Salon Literacki, podczas którego odbędą się spotkania autorskie m.in. z Remigiuszem Grzelą, Sylwią Chutnik, Józefem Henem i Konstantym Gebertem. Zaplanowano ponadto pokazy filmowem, wystawy, oraz warsztaty i spacery historyczne.
Cały program festiwalu można znaleźć pod adresem: shalom.org.pl.