4 września odbędzie się 10. jubileuszowa edycja Narodowego Czytania. Tegoroczna lektura to dramat Moralność pani Dulskiej, autorstwa Gabrieli Zapolskiej. Centralna uroczystość z udziałem Pary Prezydenckiej odbędzie się w godz. 12.00 - 15.00 w Ogrodzie Saskim w Warszawie. Kancelarię Prezydenta w organizacji akcji od początku wspiera Narodowe Centrum Kultury.
fot. mat. organizatora
Podczas wspólnego czytania Moralności Pani Dulskiej z udziałem Prezydenta Andrzeja Dudy i jego małżonki Agaty Kornhauser-Dudy na scenie w Ogrodzie Saskim wystąpią uznani artyści, a trzy znakomite aktorki wcielą się w postać tytułowej bohaterki. W każdym z trzech aktów poznamy inną odsłonę Anieli Dulskiej w interpretacji: Grażyny Barszczewskiej, Edyty Jungowskiej, Anny Dereszowskiej. Obok nich na scenie pojawią się:
Pan Dulski - Andrzej Pankowski
Zbyszko - Krzysztof Szczepaniak
Hesia - Joanna Pach
Mela - Angelika Kurowska
Juliasiewiczowa - Anna Cieślak
Lokatorka - Lucyna Malec
Hanka - Lidia Sadowa
Tadrachowa - Małgorzata Rożniatowska
O oprawę muzyczną wydarzenia zadba Stanisław Skoczyński - wybitny perkusista i nauczyciel pokoleń artystów, innowator w dziedzinie instrumentacji perkusyjnej, profesor Warszawskiego Uniwersytetu Muzycznego. Autorką scenografii jest Anna Mioduszewska, a nad całością wydarzenia w Ogrodzie Saskim artystyczną pieczę sprawuje reżyser Janusz Kukuła, który rolę konferansjera powierzył, podobnie jak przed rokiem, dziennikarzowi radiowemu Marcinowi Kusemu.
Wydarzenie będzie na żywo transmitowane w Internecie: na oficjalnej stronie Prezydenta RP, na kanałach NCK oraz na portalu Polskiego Radia SA.
Moralność pani Dulskiej to popularny i wyrazisty w swoim przesłaniu dramat, który na stałe wszedł do kanonu polskiej literatury. Dzieło cechuje komizm, bogactwo obserwacji obyczajowych, a zwłaszcza silna wymowa społeczna. Mimo upływu kolejnych dziesięcioleci sztuka nie traci na swojej aktualności. To ponadczasowy i uniwersalny obraz ludzkich przywar, ułomności charakteru. Dulska jako uosobienie cech powszechnie uznawanych za godne potępienia pozostaje od ponad stu lat żywym obrazem postaw społecznych aktualnych w każdym czasie i miejscu.
– To wyjątkowy utwór, który piętnuje obłudę i zakłamanie. Odnajdujemy w nim komizm i gorzką ironię, mistrzowskie odmalowanie postaci i wyczucie języka, ale przede wszystkim uniwersalne przesłanie moralne, które w imię uczciwości i sprawiedliwości każe potępiać zło. Sztuka Zapolskiej wzbogaciła literaturę polską o ważną refleksję społeczną. Pojęcie „dulszczyzna” weszło na trwałe do języka potocznego i na przestrzeni epok było różnie interpretowane, stając się przedmiotem żywych dyskusji – napisał w liście Prezydent RP Andrzej Duda.
Od premiery w 1906 roku do czasów współczesnych sztuka nieprzerwanie gości na polskich scenach. Wznawiano ją wielokrotnie i zawsze z powodzeniem. Przez ponad sto lat w Polsce zrealizowano łącznie ok. 210 inscenizacji. Na podstawie dramatu powstały również filmy, w tym obraz z 1930 roku, uznawany za pierwszy polski film dźwiękowy.
Zapolska, która nie tylko zajmowała się literaturą, ale też publicystyką i krytyką teatralną, sama posiadała bogatą praktykę sceniczną, a nawet kształciła adeptów aktorstwa. Z sukcesem potrafiła więc przekuć swoje różnorodne doświadczenia zawodowe i osobiste na barwne, emocjonujące sylwetki bohaterów scenicznych, dające pole do aktorskiego popisu, a postać Dulskiej szybko stała się jedną z najważniejszych ról kobiecych w polskiej dramaturgii. Tytułową bohaterkę jej dramatu kreowały znakomite artystki, m. in. Stanisława Słubicka, Jadwiga Chojnacka, Halina Gryglaszewska, Anna Polony, Anna Seniuk, czy Magdalena Cielecka.
Narodowe Czytanie organizowane jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Akcja została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. Głównym celem Narodowego Czytania jest promocja czytelnictwa jako podstawowej formy kontaktu z kulturą, propagowanie dzieł polskiej literatury oraz wzmacnianie kulturowej i narodowej wspólnoty Polaków poprzez dobór kanonicznych utworów oraz ich prezentację w atrakcyjnej oprawie artystycznej.
W organizacji akcji od początku Kancelarię Prezydenta RP wspiera Narodowe Centrum Kultury:
- Możliwość współorganizowania tego wyjątkowego święta polskiej literatury, jej twórców i czytelników to dla mnie ogromna radość. Czytanie odgrywa ogromną rolę w życiu każdego człowieka, jest fundamentem naszej edukacji, naszego rozwoju. Powtórzę za profesorem Piotrem Glińskim, Wicepremierem i Ministrem kultury: „Cieszmy się czytaniem, książkami, ich zapachem, szelestem kartek i chwilą refleksji, która czasem potrafi odmienić nasze życie”. – komentuje prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.
Wydarzenie towarzyszące
Wystawa Dulska na scenie w Kordegardzie
Wydarzeniem towarzyszącym tegorocznej edycji Narodowego Czytania jest wystawa Dulska na scenie, którą można oglądać w dniach 26 sierpnia - 19 września w Kordegardzie. Galerii Narodowego Centrum Kultury. Wystawa prezentuje dzieje sceniczne dramatu, począwszy od krakowskiej prapremiery z 1906 roku po realizacje teatralne z XXI wieku, włącznie z ostatnią stołeczną inscenizacją Agnieszki Glińskiej w Teatrze Współczesnym w Warszawie z 2011 r. Afisze, programy, fotografie i karykatury przypomną nam blisko 20 najważniejszych przedstawień dramatu Zapolskiej. Organizatorami wystawą są Narodowe Centrum Kultury i Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. Eksponaty pochodzą ze zbiorów Muzeum Teatralnego Teatru Wielkiego Opery Narodowej, Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, Instytutu Teatralnego oraz Teatru Ateneum w Warszawie. Kuratorem wystawy jest Rafał Węgrzyniak z Instytutu Teatralnego.
W dniu Narodowego Czytania, tj. 4 września w godz. 16.00 – 18.00 odbędzie się oprowadzanie kuratorskie po wystawie. Materiał wideo z wystawy z komentarzem autora zostanie też umieszczony w sieci.
Quiz wiedzy na temat wszystkich edycji Akcji Narodowego Czytania.
Jubileusz to dobra okazja, aby sprawdzić wiedzę na temat lektur czytanych w ramach Narodowego Czytania. A były to utwory, które zajmują ważne miejsce w historii polskiej kultury. Znalazły się wśród nich wielkie powieści, dzieła dramatyczne, piękne nowele oraz poemat epicki Pan Tadeusz, od którego rozpoczęto Narodowe Czytanie. Zakres tematyczny pytań jest szeroki - dotyczą one treści i autorów dzieł, późniejszych adaptacji, kontekstu historycznego i kulturowego. Kolejność pytań odzwierciedla historię kolejnych edycji Narodowego Czytania. Część z nich sprawdza znajomość lektur, inne zwracają uwagę na ich kontekst historyczny i kulturowy, a także na późniejsze interpretacje lektur wpływ na polską kulturę. W quizie zostały wykorzystane różne media (tekst, obraz, film, dźwięk), a jego mechanizm jest zbliżony do używanych na co dzień popularnych aplikacji. Quiz dostępny jest pod adresem: https://narodoweczytanie.pl/
* * *
Narodowe Czytanie popularyzuje czytelnictwo i znajomość klasyki polskiej literatury, wzmacnia narodową wspólnotę, łączy Polaków na całym świecie.
2012 * Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz
2013 * Aleksander Fredro, dzieła
2014 * Henryk Sienkiewicz, Trylogia
2015 * Bolesław Prus, Lalka
2016 * Henryk Sienkiewicz, Quo vadis
2017 * Stanisław Wyspiański, Wesele
2018 * Stefan Żeromski, Przedwiośnie
* Antologia Niepodległości
2019 * Nowele polskie
2020 * Juliusz Słowacki, Balladyna
2021 * Gabriela Zapolska, Moralność pani Dulskiej
Honorowy Patronat Pary Prezydenckiej