W sobotę, 20 listopada w Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie pierwszy raz na polskiej scenie tekst Pavla Rankova „Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)" w reżyserii Tomasza Gawrona, przygotowany w koprodukcji z Fundacją ze Stali.
fot. Paweł Topolski / mat. teatru
„Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)" to opowieść o czwórce przyjaciół, marzących o zwyczajnym, szczęśliwym życiu. 1 września 1938 roku na basenie w Levicach (dawna Czechosłowacja) spotykają się trzej nastoletni chłopcy: Czech, Żyd oraz Węgier. Pragną zorganizować zawody pływackie, a nagrodą dla zwycięzcy ma być możliwość ubiegania się o względy pięknej Słowaczki - Márii. Nikt z naszych bohaterów nawet nie przypuszcza, że przez kolejnych trzydzieści lat ich losy splotą się w fascynującą historię o miłości, pożądaniu, potrzebie stabilizacji, ale przede wszystkim o sile wzajemnych powiązań, która trwa mimo wojny, komunizmu i natrętnej polityki.
Realizm magiczny zastosowany w powieści przez Rankova sprawia, że cała opowieść ujęta jest w pewien nawias, jakby to co przydarza się naszym bohaterom mogło przydarzyć się każdemu, albo…nikomu. Powstaje zatem obraz ulotny, złożony z krótkich narracyjnych scen, filmowy, jakby życie z każdym rokiem nabierało rozpędu a czas się kurczył - wyjaśnia Tomasz Gawron, reżyser spektaklu.
Projektem scenografii, kostiumów, a także reżyserią świateł zajął się Krystian Szymczak. Scenografia jest minimalistyczna w formie, łącząca przestrzenie łaźni i basenu. Idealna do malowania światłem, dzięki czemu widz wspólnie z bohaterami odbędzie podróż w czasie. W przypadku kostiumów, twórca podjął próbę odtworzenia strojów przekroju lat od 30. do 60. ubiegłego wieku.
Muzykę skomponował Wojciech Frycz. Tę sferę także zdominował minimalizm. Cisza i dźwięk odpowiadają grze światła i cienia. Pojedyncze dźwięki, motywy muzyczne i wreszcie leitmotiv zaznaczają kontury scen.
Istotnym elementem spektaklu są animacje przygotowane przez Mateusza Świderskiego. Cały koncept jest w pełni site-specific, odnoszący się do przestrzeni pływalni. Zobaczymy nagrania z aktorami, animacje 3D oraz skany 3D. Te ostatnie powstały za pomocą fotogrametrii, czyli techniki polegającej na fotografowaniu obiektów z różnych perspektyw. Dużym wyzwaniem było zeskanowanie mężczyzny (model: Paweł Szkotak), którego twarz zostanie wykorzystana w scenie postrzału.
Spektakl przygotowano w koprodukcji z Fundacją ze Stali. Budżet przedsięwzięcia zasiliła zbiórka publiczna prowadzona w internecie.
Partner Główny: Województwo Małopolskie
Partnerzy: Instytut Słowacki w Warszawie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie, Zakłady Mechaniczne "Tarnów" S.A
Projekt współfinansowany z budżetu Miasta Tarnowa.
Patronaty Honorowe:
Tomáš Kašaj - Konsul Generalny Republiki Słowacji w Krakowie
Tibor Gerencsér - Konsul Generalny Węgier w Krakowie
Jarosław Krykwiński - Konsul Honorowy Republiki Czeskiej w Częstochowie
Polska prapremiera: 20 listopada 2021, godz. 18.00.
Gramy także: 19 i 21 listopada, o godz. 18:00 oraz 11, 12 i 14 grudnia.
Spektakl dla widzów od 16 roku życia.
Prapremierze towarzyszy wystawa theatre.sk
Dokumentalna wystawa theatre.sk, stworzył zespół słowackich teatrolożek i teatrologów. Obejmuje ona rozwój sieci teatralnej na Słowacji od roku 1920, nie zapominając przy tym o niezależnej scenie teatralnej. Ukazuje inspiracje, które płynęły do teatru słowackiego i znajdowały w nim specyficzne i wyjątkowe oblicze. Prezentuje architekturę teatrów, a także wspomina o znaczących festiwalach teatralnych na Słowacji, przynosi informacje o słowackich twórcach, którzy zyskali sukcesy poza granicami. Wystawę uzupełniają eksponaty ze zbiorów Muzeum Instytutu Teatralnego w Bratysławie i zbiorów słowackich teatrów.
Bilety na spektakle dostępne online: https://tarnowski-teatr.bilety24.pl oraz w kasie teatru.