Festiwal Stolica Języka Polskiego już po raz dziesiąty zaprasza wszystkich, dla których literatura, teatr i muzyka są ważne. Szczebrzeszyn na tydzień od 4 do 10 sierpnia staje się stolicą słowa, miejscem spotkań i wymiany myśli.
fot. mat. organizatora
- „Szczebrzeszyn” jest możliwy - bardzo chcę to podkreślić - dzięki współpracy wielu partnerów. Dzięki temu, że ideą, która była w mojej głowie podzieliłem się na samym początku z gronem osób w Szczebrzeszynie: z aktywistami, którzy tutaj pracują, władzami miasta, władzami Zamościa, Lublina i województwa. Bardzo jestem wdzięczny - bez tej współpracy i bez wielu osób Festiwal nie udałby się. Ta stolica nie powstałaby bez nich – mówi Piotr Duda, pomysłodawca i dyrektor Festiwalu Stolica Języka Polskiego, który w tym roku świętuje jubileusz dziesięciolecia.
Patronem szczególnej edycji Festiwalu jest Julian Przyboś, który mówił, że poeta to robotnik, którego rzemiosłem jest Słowo. Sam w swojej poezji realizował hasło: „minimum słów, maksimum treści”. Patronem pasma patrona jest prof. Edward Balcerzan:
- Celem głównym jest pokazanie poezji jednego człowieka i jej rozmaitości, pokazanie jak Przyboś się zmieniał, jak reagował na bardzo dramatycznie zmieniające się warunki społeczne, ale też zmianę swojego wieku, swojej dojrzałości. Przyboś wieloraki, Przyboś niezamknięty w jednym schemacie, Przyboś żywy będzie naszym bohaterem - mówi prof. Edward Balcerzan. W ramach pasma patrona odbędą się spotkania ze znawcami i badaczami jego twórczości, ale też zaplanowano rozmowy z trzema córkami Przybosia: Wandą, Julią i Utą. To będzie spotkanie z twórczością Juliana Przybosia, inną niż tylko tą którą znamy z opracowań szkolnych: „to będzie zwiedzanie Przybosia i jego świata poetyckiego” – dodaje prof. Balcerzan.
W tym roku organizatorzy Festiwalu zapraszają na nowa odsłonę spotkań autorskich, których kuratorką jest Grażyna Lutosławska, a pasmo nazywa się „Po sąsiedzku”:
- Żyjemy po sąsiedzku. Dzielą nas ściany, mile, kilometry, języki, pochodzenie i obyczaje. Różnią poglądy, definicje, stany skupienia, gatunki (nie tylko literackie). Ze świadomością miejsca, w którym się spotykamy, i czasu, w którym żyjemy, będziemy przyglądać się słowom, zwierzętom i roślinom. Z nadzieją, że literatura może wesprzeć nas w przemyśleniu naszych relacji sąsiedzkich na nowo – tak Grażyna Lutosławska zapowiada pasmo „Po sąsiedzku”, w którym zaplanowano spotkania z autorami z wielu przestrzeni - ich wspólny mianownik to bycie w sąsiedztwie. Na festiwalowej scenie będą twórcy z sąsiedniej Białorusi i Ukrainy, będzie też miedzy innymi o twórczości sąsiada z Węgier. Nie zabraknie rozmów o sąsiedztwie polsko - żydowskim. To także spotkania poświęcone tematom bardzo aktualnym, na które wciąż szukamy odpowiedzi i które są z nami w niezmiennym sąsiedztwie.
Festiwal Stolica Języka Polskiego to także tradycyjnie pasmo językowe. W tym roku poświęcone jest językowi sztuki. To będą dyskusje o języku sztuki i o sztuce w języku.
- Wymyślając ten temat czułem się trochę jak barbarzyńca w ogrodzie, bo nie do końca na sztuce się znam, ale zaprosiłem wybitnych znawców sztuki: prowadzących jak i gości pasma. To będą rozmowy o języku architektury, malarstwa, rzeźby, teatru, filmu i fotografii. Zakończymy pasmo rozmową o nowoczesności, do której chcemy, żeby język był włączony – chodzi o media i sztukę cyfrową. Mamy nadzieję, że znajdziecie tam Państwo dużo pięknej polszczyzny i dużo wiedzy o języku z przestrzeni estetyki - mówi prof. Paweł Nowak – kurator pasma językowego.
Podczas festiwalu do refleksji na temat języka będą nas zapraszać goście pasma, ale też przedstawiciele tegorocznego Mecenasa Festiwalu czyli PKO Banku Polskiego, w którym działa zespół Prostego Języka.
- Jesteśmy tu, bo w banku bardzo żywo interesuje nas język, którym mówimy do klientów, ale też język którym mówimy między sobą. Zależy nam, żeby komunikować językiem prostym i zrozumiałym - mówi Justyna Białowąs, kierowniczka zespołu Prostego Języka PKO Banku Polskiego.
A w jakim języku rozmawiają między sobą miłośnicy i uczestnicy Małej Stolicy Języka Polskiego? To zawsze jest język wielu emocji wrażeń i bezgranicznej fantazji.
- Mała Stolica to przestrzeń, w której czytanie jest przyjemnością, pretekstem do rozmowy i spotkania twórców książek dla dzieci z ich publicznością – mówi Magdalena Kłos-Podsiadło, kuratorka Małej Stolicy Języka Polskiego, gdzie czytanie jest ważne, ale równie ważna jest zabawa i towarzyszące jej śpiewy, tańce i inne działania kreatywne.
W tym roku organizatorzy maja też nową propozycję: pasmo poświęcone rozmowom o ogrodach, a wydaje się że okoliczności łąki nad rzeką Wieprz w Szczebrzeszynie są idealną dla nich przestrzenią. Kuratorem tego pasma jest Robert Podsiadło.
Tradycją festiwalu jest też zaproszenie na wyjątkowe wydarzenia artystyczne na koniec każdego dnia festiwalowego. W tym jubileuszowym roku z pewnością nie można przegapić prapremiery monodramu „Kochany, najukochańszy...” na podstawie powieści Wiesława Myśliwskiego „Ostatnie rozdanie” w reżyserii Magdy Umer i mistrzowskim wykonaniu Grażyny Barszczewskiej z gościnnym udziałem Andrzeja Seweryna. To opowieść „o tym, co najważniejsze” – o miłości bezgranicznej i bezwarunkowej, to także próba opowiedzenia o czasie - jak zmienia się jego postrzeganie w zależności od tego czy jesteśmy szczęśliwi. To wyjątkowe wydarzenie już 7 sierpnia na scenie głównej w Szczebrzeszynie. Wiesława Myśliwskiego „Ostatnie rozdanie” w reżyserii Magdy Umer i mistrzowskim wykonaniu Grażyny Barszczewskiej z gościnnym udziałem Andrzeja Seweryna. To opowieść „o tym, co najważniejsze” – o miłości bezgranicznej i bezwarunkowej, to także próba opowiedzenia o czasie - jak zmienia się jego postrzeganie w zależności od tego czy jesteśmy szczęśliwi. To wyjątkowe wydarzenie już 7 sierpnia na scenie głównej w Szczebrzeszynie.
Festiwal od dziesięciu lat zaprasza do Szczebrzeszyna w pierwszych dniach sierpnia. Od początku ma formułę tygodniowego programu, w którym łączą się rozmowy o literaturze z tymi o języku, to też wydarzenia artystyczne, dla których wspólna jest dbałość język polski. Narodowego Centrum Kultury, w tym roku jest Partnerem Festiwalu, a jego wicedyrektor prof. Rafał Wiśniewski tak mówi, o tym co wydaje mu się najważniejsze w organizacji tego przedsięwzięcia:
- Ciągłość i tradycja tego Festiwalu są najważniejsze i tego szczerze chcę pogratulować. Niektóre fantastyczne przedsięwzięcia mają charakter efemeryczny - zbiera się grupa pasjonatów i tworzy wydarzenia, które po dwóch, trzech latach przestają istnieć. A Festiwal tę ciągłość ma. Wszystkie formy, które służą popularyzacji języka ojczystego należy uznać za kluczowe i ważne z punktu interesu polityk publicznych – tak mówi o festiwalu prof. Wiśniewski.
Organizatorzy X edycji Festiwalu Stolica Języka Polskiego zapraszają do Szczebrzeszyna na jubileuszową edycję. To będą spotkania wielu treści, ale też emocji i wzruszeń.
***
10 lat FESTIWALU STOLICA JĘZYKA POLSKIEGO W SZCZEBRZESZYNIE:
Patroni:
I edycja (8-16 sierpnia 2015 r.) – Zbigniew Herbert
II edycja (31 lipca – 27 sierpnia 2016 r.) – Bolesław Leśmian
III edycja (6-12 sierpnia 2017 r.) – Wisława Szymborska i Kornel Filipowicz
IV edycja (5-11 sierpnia 2018 r.) – Skamandryci
V edycja (5-11 sierpnia 2019 r.) – Jan Brzechwa i Anna Świrszczyńska
VI edycja (2-8 sierpnia 2020 r.) – Cyprian Kamil Norwid
VII edycja (1-7 sierpnia 2021 r.) – Tadeusz Różewicz
VIII edycja (7-13 sierpnia 2022 r.) – Miron Białoszewski
IX edycja (30 lipca – 5 sierpnia 2023 r.) – Sławomir Mrożek
X edycja (4-10 sierpnia 2024 r.) – Julian Przyboś
Laureaci Nagrody „Człowiek Słowa”:
Wiesław Myśliwski (2017),
Maja Komorowska (2018),
Urszula Kozioł (2019),
Tadeusz Sobolewski (2020),
Michał Heller (2021),
Marian Turski (2022)
Krzysztof Globisz (2023).