Festiwal Stolica Języka Polskiego w tym roku ma już 9. edycję. Startuje 30 lipca Dniem Zamojskim, od 31 lipca do 5 sierpnia w Szczebrzeszynie odbędą się wszystkie zaplanowane wydarzenia.
fot. rys. Marek Twardowski/ mat. festiwalu
Wracamy do Mrożka
W tym roku festiwalowi patronować będzie Sławomir Mrożek. Codziennie w programie jest zaplanowana rozmowa poświęcona życiu i twórczości Mrożka. Jedną z gościń pasma, będzie jego żona: Susana Osorio-Mrożek. Kuratorem pasma patrona jest Janusz Majcherek:
- Dwa zdania. Pierwsze: „Sławomir Mrożek jest tak znanym autorem, że niewiele nowego da się o nim powiedzieć”. Drugie: „Sławomir Mrożek jest tak nieznanym autorem, że należy przeczytać go i odkryć na nowo”. Logicznie rzecz biorąc albo jedno ze zdań jest prawdziwe, albo drugie. Skądinąd jednak wiadomo, że w przypadku Mrożka logika rządzi się własnymi prawami: niekiedy ze sprzeczności wynika prawda, a z prawdy sprzeczność. Innymi słowy mówiąc, istnieje ugruntowana i chyba nawet uwięziona w stereotypach wiedza o Mrożku, a zarazem na światło dzienne dobywa się niewiedza czy raczej jakaś inna wiedza, która jeszcze nie została przyswojona. Krótko mówiąc, znamy już na pamięć wszystkie humorystyczne, szydercze i absurdalne konotacje spod znaku „Jak z Mrożka” albo „Mrożek by tego nie wymyślił”. Nie znamy lub znamy słabo Mrożka mrocznego, filozoficznego, metafizycznego; pytającego: „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?”.
W ramach Festiwalu będzie można poznać Mrożka – filozofa, ale też autora rysunków. We współpracy z Muzeum Karykatury w Warszawie zaplanowano wystawę jego prac:
- Pokazanie tej dziedziny twórczości Mrożka – patrona tegorocznej edycji Festiwalu - było w naszym odczuciu niezbędne do stworzenia pełnego obrazu artysty. Na wystawie prezentujemy blisko 300 rysunków z archiwum „Szpilek”. Wszystkie pochodzą z zasobów Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego w Warszawie, które jest współorganizatorem wystawy – mówi Anna Skrzypek-Duda, kuratorka wystaw Festiwalu.
Porozmawiajmy o języku
Festiwal Stolica Języka Polskiego to też pasmo językowe i rozmowy o języku. Kuratorem tego pasma jest prof. Paweł Nowak z UMCS:
- Przed rokiem patrzyliśmy w Paśmie Językowym na współczesną komunikacyjną przestrzeń publiczną jako na miejsce, w którym trzeba oddać głos osobom, które posługują się językiem równościowym i włączającym, bo mają odpowiedni poziom wrażliwości społecznej, same go potrzebują lub po prostu zajmują się tą odmianą języka zawodowo i naukowo. W tym roku ponownie wchodzimy do tej samej rzeki, tzn. znów tematem naszych rozmów uczynimy współczesną komunikacyjną przestrzeń publiczną, ale tym razem przyjrzymy się krytycznie miejscu języka w działaniach największych graczy na tym terytorium – mediom, komunikatorom politycznym i działaniom marketingowym.
Nie tylko dla dorosłych
Tradycja Festiwalu w Szczebrzeszynie to także Mała Stolica, czyli oddzielny program dla młodszych czytelników, który opracowują kuratorki Katarzyna Stoparczyk i Magdalena Kłos-Podsiadło:
- I po co to wszystko? Spokojnie, jest w tym ukryta całkiem niezła logika. No bo jeśli przykujemy uwagę dziecka, to ono będzie już nasze! A zrobimy to dzięki dobrym, mądrym, przepięknie wydanym książkom. Bez których nic. To właśnie one prowadzą nas za rękę, kiedy w pocie czoła i z ręką na sercu wymyślamy „Małą (wielką!) Stolicę", która łączy i bawi. Uczy i daje do myślenia. A nade wszystko pozwala, aby każdy kto do nas zajrzy, był sobą i był u siebie.
W tym roku Festiwal pamięta też o nastolatkach, dla których również przygotowano oddzielny program. To Przestrzeń Inspiracji, czyli miejsce festiwalowe, w którym będą rozmowy o literaturze młodzieżowej, o tym co dla młodych ważne, co chcą czytać i dlaczego? Organizatorzy widzą potrzebę wsłuchania się w głos nastolatków i poznia ich form literackiej aktywności z przekonaniem, że każda grupa wiekowa, którą łączy literatura, może się wzajemnie inspirować.
Wspólnota czytających
Festiwal Stolica Języka Polskiego od dziewięciu lat przyciąga na Roztocze setki czytelników, głodnych spotkań z ulubionymi autorami, którzy również mają potrzebę poznania tych, do których trafiają ich książki. Justyna Sobolewska – kuratorka głównego pasma Festiwalu mówi:
- Brakuje nam wspólnot. A nasz festiwal jest takim miejscem, gdzie tworzy się wspólnota czytających, piszących, wszystkich, którzy chcą rozmawiać o literaturze, spotkać autorów i czytelników. Takie wspólnoty dziś są nam potrzebne. Nie zapominamy też, że obok nas nadal toczy się wojna, Ukraina będzie obecna w rozmowie ze Szczepanem Twardochem, będzie też z nami ukraińska pisarka Eugenia Kuzniecowa. Ten rok jest Rokiem Wisławy Szymborskiej, dlatego porozmawiamy o jej wierszach zebranych. Czekają nas też niespodzianki związane z noblistką. Będzie z nami też znakomity poeta i tłumacz Ryszard Krynicki. A także poetka, laureatka Nagrody im. Wisławy Szymborskiej Małgorzata Lebda i nominowany do tej nagrody Maciej Bobula. Będziemy też rozmawiać o przekładach – o brawurowym i uhonorowanym przez kapitułę Nagrody im. Tadeusza Boya – Żeleńskiego przekładzie „Zniknięć" Georgesa Pereca. I o nowych przekładach Prousta, czy jest sens to robić po Boyu Żeleńskim? W tym roku Wilno obchodzi 700lecie i o tym mieście porozmawiamy z Kristiną Sabaliauskaite, autorką cyklu „Silva rerum".
Pojawią się autorki i autorzy, którzy pierwszy raz odwiedzą Szczebrzeszyn m.in. Inga Iwasiów, Michał Tabaczyński, Sabina Jakubowska, Maciej Bobula, Julia Łapińska, Maciej Hen i autorzy, którzy powracają do nas z nowymi książkami m.in. Zyta Rudzka, Joanna Bator, Adam Wajrak, Mikołaj Grynberg, Filip Springer, Grażyna Plebanek, Jakub Nowak (w nowej roli autora powieści „To przez ten wiatr"). Z Marcinem Wichą i Ryszardem Koziołkiem porozmawiamy o czytaniu i nieczytaniu (a może i o sztucznej inteligencji). A czego możemy się spodziewać po młodym „pokoleniu zmiany" opowie nam Justyna Suchecką. Nie zabraknie też meczu poetyckiego. Do zobaczenia w Szczebrzeszynie!
Festiwal budujemy razem
Od początku, od pierwszej edycji w 2016 roku ideą Festiwalu było stworzenie miejsca, gdzie mogą się spotkać autorzy, artyści innych niż literatura dziedzin oraz przedstawiciele świata akademickiego. Szczebrzeszyn to miejsce, które łączy twórców i ich odbiorców. Przez dziewięć lat funkcjonowania festiwal zbudował społeczność uczestników, miłośników letniego spotkania wokół języka i literatury, ale też teatru, muzyki i sztuki wizualnej.
Do wspólnego budowania Festiwalu organizatorzy zapraszają też jego stałych bywalców. W tym roku przygotowali akcję “Kawa i Książka” z propozycją zostania Społecznym Mecenasem Festiwalu - w zamian za wsparcie można otrzymać książkę i kawę z Galicyja Cafe.
Wszystkie szczegóły, dotyczące tegorocznej edycji festiwalu można znaleźć na stronie www.stolicajezykapolskiego.pl. Tam też dostępny jest pełen program 9. edycji, która rozpocznie się 30 lipca i potrwa do 5 sierpnia.
Organizatorem Festiwalu Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie jest Fundacja Sztuki Kreatywna Przestrzeń.