Kolejne wydarzenie w ramach II Kongresu Kultury Pomorskiej. Tym razem Fundacja Pomysłodalnia zaprasza do Swołowa na dyskusję i spektakl.
fot. mat. organizatora
23 kwietnia (wtorek) Zagroda Inicjatyw Twórczych Swołowo 5
Godz. 17:00 Kaszubski kosmos / Kaszëbsczi kòsmòs (spektakl, informacja poniżej)
Godz. 18:30 Porozmawiajmy (nie tylko) o kaszubszczyźnie – dyskusja
Dyskusja po obejrzeniu spektaklu „Kaszubski kosmos” dotyczyć będzie rodzajów obecności rdzennej kultury lokalnej we współczesnej sztuce performatywnej. Wychodząc od konkretnego przykładu i kaszubszczyzny, dyskusja będzie poszerzona o inne, nie tylko pomorskie, przykłady. Co może dać współczesnemu widzowi rdzenna kultura? Czy jej głównym zadaniem jest kultywowanie tradycji wg utrwalonych wzorców czy powinna, wychodząc z historycznej inspiracji, prowadzić z nią dialog i tworzyć wzbogacony przekaz wykorzystujący współczesne trendy i techniki? Spotkanie poprowadzi Daniel Kalinowski.
Do udziału w dyskusji organizatorzy zapraszają wszystkich zainteresowanych rdzenną kulturą naszego regionu: twórców, badaczy, krytyków, urzędników odpowiedzialnych za kulturę i, oczywiście, widzów.
Daniel Kalinowski
Profesor zwyczajny (od 2020 r.) w Instytucie Filologii Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku. Doktoryzował się z zakresu polskiej aforystyki literackiej XIX wieku (2000). Habilitację uzyskał na podstawie rozprawy o polskiej recepcji twórczości Franza Kafki (2006). Zainteresowania naukowe: kaszubistyka, motywy żydowskie w literaturze polskiej, kultura buddyjska w tradycji polskiej, polska recepcja twórczości Franza Kafki oraz dyskurs interdyscyplinarny. Autor książek m.in.: Określanie horyzontu. Studia o polskiej aforystyce literackiej XIX wieku; Światy Franza Kafki. Sekwencja polska; Żydzi polscy i pomorscy. Studia o ludziach i literaturze; Cztery Szlachetne Prawdy. Motywy buddyjskie w literaturze polskiej do czasów pozytywizmu; Juwernota. Literatura kaszubska i studia kulturowe. Redaktor prac zbiorowych serii „Wielkie Pomorze”, o twórczości Szaloma Asza, sacrum w literaturze oraz ekologii w dyskursie humanistycznym. Redaktor naczelny „Biuletynu Rady Języka Kaszubskiego”, redaktor tematyczny „Acta Cassubiana” oraz rocznika „Nasze Pomorze”. Stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Wykonawca zadań badawczych w projektach Narodowego Centrum Nauki, Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Dyskusja jest wydarzeniem towarzyszącym Festiwalowi Plastyki Teatrów Lalki i Formy organizowanego przez Teatr Lalki Tęcza w Słupsku Strona wydarzenia Dzień etniczny na Festiwalu Plastyki Teatrów Lalki i Formy i jest realizowana w ramach II Kongresu Kultury Pomorskiej (więcej: kongres.pomorzekultury.pl). Dyskusja jest dofinansowana ze środków Województwa Pomorskiego.
II Kongres Kultury Pomorskiej objęli honorowym patronatem: Marszałek Województwa Pomorskiego Mieczysław Struk i Aleksandra Dulkiewicz Prezydent Gdańska.
Organizator: Fundacja Pomysłodalnia
Partnerzy: Gdański Teatr
Szekspirowski, Instytut Kultury Miejskiej, Centrum Sztuki Współczesnej
„Łaźnia”, Zakład Kulturalny, Gdański Archipelag Kultury, Goyki 3 Art
Inkubator, Nadbałtyckie Centrum Kultury, Filharmonia Kaszubska
(Wejherowskie Centrum Kultury), Pracodawcy Pomorza, Uniwersytet Pomorski
w Słupsku, Stacja Kultury – Biblioteka Rumia, Fundacja Wspólnota
Gdańska.
Kaszubski kosmos / Kaszëbsczi kòsmòs
Ten plenerowy spektakl przybliża oryginalne elementy kaszubskiej duchowości, mitologii i obrzędowości oraz postać Józefa Chełmowskiego: artysty ludowego, rzeźbiarza, malarza, wynalazcy i filozofa z Brus (pow. chojnicki); ze względu na szerokość swej aktywności i zainteresowań zwanego kaszubskim Leonardo. Ten wybitny artysta z pewnością nie ustępuje Nikiforowi i Teofilowi Ociepce, ale jest od nich mniej znany. Twórcy mają nadzieję, że dzięki spektaklowi zarówno twórczość Chełmowskiego, jak i niezwykle różnorodna oraz bogata kultura kaszubska trafią do większej i nowej grupy odbiorców.
Kaszubski kosmos / Kaszëbsczi kòsmòs w Swołowie – wydarzenie na Facebooku
Współorganizator pokazu w Swołowie: Nadbałtyckie Centrum Kultury
Założeniem twórców było stworzenie komunikatywnego spektaklu, który będzie mógł być pokazywany wszędzie. Z jednej strony, nowoczesnego i atrakcyjnego w formie, z drugiej, dającego świadectwo nieprzeinaczonego dziedzictwa kulturowego, przez co stanie się, wraz z działaniami towarzyszącymi, niebanalną promocją oryginalnej duchowości rdzennej ludności Pomorza wspartej wysoką jakością artystyczną. Cechą szczególną projektu jest spotkanie w grupie realizatorów i wykonawców uznanych artystów współczesnych z artystami ludowymi i amatorami z Kaszub.
Koncept, scenariusz i reżyseria: Piotr Wyszomirski
Muzyka: Mariusz Noskowiak
Choreografia: Monika Leśko-Mikołajczyk
Kostiumy: Alicja Gruca
Maszyny teatralne: Robert Florczak
Sztandary, projekt plakatu, elementy scenografii: Karol Formela
Scenografia, selekcja kostiumów: Magdalena Olszewska
Słowa piosenek: Magdalena Olszewska
Aranżacja utworu „Wyleciała dusza z ciała”: Hanka Łubieńska
Wykonanie utworu „Wyleciała dusza z ciała”: Julia Ostaszewska
Aranżacja i wykonanie utworu „Woda szumi”: Zygmunt Brzeziński, Jadwiga Klińska,
Janina Kobiela, Elwira Krzywańska, Krystyna Meyer, Małgorzata Pobłocka, Gabriela
Roman, Henryka Szpica (śpiewacy chóru „Lutnia” z Luzina)
Wokaliza w utworze „Ścinanie kani”: Aleksandra Czapska-Kosior
Głos: Rafał Ostrowski, Janina Kobiela
Performerzy:
Bogumiła Bęben, Wiktoria Białk, Karol Formela, Marek Hebel, Marcin
Kryża, Marcin Krzywański, Jan Lenwalski, Monika Leśko-Mikołajczyk,
Zuzanna Ławicka, Jaśmina Miętkiewicz, Julia Ostaszewska, Monika Płomin,
Artur Podsiedzik, Patryk Rybus, Zuzanna Rychlak, Marcel Rzepka, Maciej
Słowik, Karolina Stojowska-Swedrzyńska, Paulina Strojna, Szatan
Witkowsk, Krzysztof Wasilewski.
Produkcja muzyczna, mix, mastering: 96 Studio Mariusz Noskowiak
Tłumaczenie na j. kaszubski: Adóm Hébel
Nagrania w j. kaszubskim: Tadeusz Korthals
Konsultacje kaszubskie: Róman Drzéżdżón, Mateùsz Titës Meyer
Zdjęcia: Leszek Jerzy Pękalski
Fragment recenzji Daniela Kalinowskiego.
„Całość opowiedziana w
spektaklu za pomocą ruchu scenicznego, tańca, muzyki z nośnika
elektronicznego i utworów wykonywanych na żywo tworzy sugestywne
wydarzenie, które ogląda się jak teatralizację archetypu czy
zdramatyzowaną narrację mitu początku. Kaszubskość, jeśli nie liczyć
niewielu zdań wypowiadanych z offu, zaistniała w ujęciu Pomysłodalni
jako rzeczywistość wieloznaczna, atrakcyjna i żywotna. Aż się prosi, aby
widowisko miało swoje nowe odegranie nie tylko w Wejherowie, ale i
także w innych miastach Kaszub, Pomorza, Polski, a nawet całej Europy.
Twórcy widowiska znaleźli bowiem język wyrazu, który nie potrzebuje
tłumaczeń tekstu literackiego, nie wymaga dodatkowych komentarzy
językoznawczych czy etnograficznych, a manifestuje się przez powszechnie
zrozumiałe obraz i dźwięk, ruch i taniec. To wyrażenie emocji, która
rodzi się na Kaszubach, ale która jest zrozumiała dla ludzi w każdym
zakątku świata” (Pomerania 5/2023).
Produkcja: Fundacja Pomysłodalnia
Współprodukcja spektaklu: Wejherowskie Centrum Kultury
Współorganizator pokazu w Swołowie: Nadbałtyckie Centrum Kultury