mat. organizatora

„Materia Prima” w reż. Alicji Wróbel na 31. Plenerowych Spotkaniach Ze Sztuką w Żarach. Pisze Karol Bijata z Nowej Siły Krytycznej.

31. Plenerowe Spotkania ze Sztuką odbyły się w Żarach za kadencją nowego dyrektora Łukasza Matyjaska po raz trzeci. W programie obok sztuki plenerowej, Teatr Biuro Podróży pisany na afiszu małym druczkiem, Sylwia Grzeszczak – zapowiadana czcionką pogrubioną, powiększoną, czerwoną jak logo KFC. To zestawienie to spora abstrakcja, nowość, jak i duże faux pas. Taki kocioł nie zdarzył się w Żarach od lat. Ale może miasto po pandemicznych suszach potrzebuje gwiazd zamiast widowisk? Może festiwal zachęca w ten sposób mieszkańców do poznania sztuki ulicznej? A może na wielkiej scenie dla tego jednego wieczoru pojawią się do pomocy gwieździe uliczni linoskoczkowie i żonglerka ogniem?

Zaczynają się więc Spotkania zwane ostatnio aliasem… Ż’ART. Żary ukazują duszę, którą odnajdywałem dotąd tylko w zaprzyjaźnionej z tym miastem Legnicy. Architektura, cisza i spokój przy akompaniamencie sztuki z każdej strony to rzecz wręcz niebywała. Artystyczne zacisze i zakątek sztuki. Można powiedzieć, że festiwal pomimo małego rozgłosu osiągnął wyżyny ramówkowe, co jest zasługą poprzedniego dyrektora Romana Krzywotulskiego. Cieszy fakt, że obecny szef oprócz ogromnego nakładu pracy w celne unowocześnienie kultury i jej placówek kultywuje tradycje. Dzięki Ż’ART-owi wiele trup teatralnych i solistów może ze sobą rozmawiać naprzemian na poznańskiej Malcie i właśnie w Żarach. Spoza Polski mieszkańcy Żar w tym roku zobaczyli artystów z Japonii, Niemiec, Włoch.

W świeżo zrestaurowanym parku ogromne wzgórze oliwne, na którym ma się rozpocząć spektakl plenerowy „Materia Prima” w reżyserii Alicji Wróbel. Za widownią szykują już scenę „na Sylwię”, występ której swoją drogą wsparł skromniejsze przedstawienie LED-ami dalekiego zasięgu (dobre rozwiązanie). Zaś najważniejsze to, co przed nami… minimalistycznie choć bajecznie podświetlony na różne kolory park. To co zobaczę, to projekt na pozór mały i szybki, a w efekcie bardzo widowiskowy. To wynik krótkich (ale nie wątpię – intensywnych) warsztatów gromadzących dwie sekcje tutejszego domu kultury i gości z sąsiednich miast. Jeżeli w ciągu czterech dni tym młodym zdolnym nowicjuszom i bardziej zaawansowanym amatorom udało się osiągnąć poziom bez większych potknięć w tych wyjątkowych warunkach i dźwignąć tak duże przedsięwzięcie, można się spodziewać, że wiele z nich nie poprzestanie na tym projekcje. Trzymam kciuki.

Wejście na tak głęboką wodę jak spektakl plenerowy przy pierwszej prezentacji to naprawdę wyczyn. „Materia Prima” jest doskonałym przykładem podsumowania nauki w cztery dni, jak i skondensowaniem teatralnego warsztatu do pigułki z domieszką fabuły. Alicja Wróbel czuwała nad partyturą w trakcie pokazu, krzycząc do podopiecznych: „Szybciej! Wolniej! Już teraz!”. Spektakl łudząco przypominał mi ulubioną grę o rozwoju istot od komórki po plemię i cywilizację („Spore”).

Forma pokazu prosta, aczkolwiek wachlarz pomysłów przeogromny. Przepiękna świecąca suknia, w której schodzi aktorka z góry, obszerne materiały fruwające na wietrze, lampy, ogień, wstęgi w UV, chłopaki oblewani wiadrami wody, tańce, działania animacyjne, krzyki… Wszystko to opowiadało mityczną historię o „filozoficznym zagadnieniu materia prima – najważniejszej substancji napędzającej świat, będącej podstawą stworzenia. Młodzież zastanawiała się, co rządzi światem, jak odbieramy otaczającą nas rzeczywistość i jakie jest w niej nasze miejsce”. Tyle z oficialnego opisu. Rezultat? Czy jest coś piękniejszego niż ekspresja i wizje młodego pokolenia? Dialog z nimi?

Czasami spektakle są plenerowe, bo tak. Alicja Wróbel ma na koncie wędrujące przedstawienia performatywne, poetyckie, dokumentalne… przyszedł czas i na plener. I jak czasami nie rozumiem, dlaczego dane projekty są prezentowane na powietrzu, tak w tym przypadku fabuła, forma i przestrzeń były nieodzowne. Mam nadzieje na kolejne spotkania z grupą zaangażowaną w „Materia Prima” .

31. Plenerowe Spotkania Ze Sztuką, Żary 1-14 sierpnia 2022, „Materia Prima” premiera, 5 sierpnia 2022, reżyseria Alicja Wróbel

występują: Anna Cegielska, Wiktoria Donat, Zuzanna Golec, Eliza Górska, Daria Góralczyk, Julia Gruszecka, Zuzanna Koniecpolska, Julia Mrozek, Gabriela Paulus, Zofia Patro, Karolina Pożgoa, Maria Tadla, Wiktoria Trojak, Milena Wroczyńska, Grzegorz Kowalczuk, Mateusz Matysiak, Robert Tartak, Hubert Wierzbicki, Dawid Zając-Ciamara