Plenerowe wydarzenia dominują w programie tegorocznej Malty - to dobra wiadomość dla tych, którzy marzyli o powrocie do formuły teatru ulicznego, otwartego, wychodzącego do widza. Ale swoje miejsce w programie znajdą także ci, którzy podążając przez lata za Idiomami, poszukiwali na poznańskim festiwalu najważniejszych zjawisk we współczesnym teatrze. Tegoroczna edycja godzi obie te wizje.
Na najbliższe trzy lata organizatorzy porzucają format Idiomów, a wprowadzają nowy cykl - Portret, prezentujący twórców ważnych dla współczesnego teatru, muzyki, literatury. Zmianę myślenia o Malcie podyktowała sytuacja pandemii, która już rok temu wymogła na organizatorach rewolucję: festiwal w 2020 roku został rozciągnięty w czasie, a większość wydarzeń odbyła się w plenerze - w parkach, na podwórkach, łące, nad rzeką, a nawet... w rzece. Tegoroczna odsłona, planowana między 18 a 29 czerwca, podąża za tym pomysłem. Większość wydarzeń odbywać się będzie na żywo, w parku Wieniawskiego, który stanie się festiwalowym epicentrum.
Nowy nurt w programie - Portret, prezentujący najważniejszych twórców europejskiego teatru - otworzy w tym roku Milo Rau. Nazywany "najciekawszym, najambitniejszym artystą naszych czasów" szwajcarski reżyser obecnie tworzy w Belgii, jest dyrektorem artystycznym miejskiego teatru w Gandawie, NT Gent. "To jedna z najważniejszych postaci, która wyznacza kierunki i pokazuje, jak dziś robić teatr. Pomysły rodzą się u niego podczas prób, ze zderzania różnych historii i osobowości na scenie" - mówił niedawno w wywiadzie dla "Gazety Wyborczej" Michał Merczyński, dyrektor Malty.
Wszedł przebojem na światowe sceny dzięki wybitnemu teatrowi politycznemu. Jego prace rekonstruują prawdziwe zdarzenia i bezlitośnie rozprawiają się ze współczesnymi tematami tabu. Do swoich spektakli włącza nieprofesjonalistów wykluczonych społecznie, pochodzących z marginalizowanych środowisk. W Polsce prezentowane były dotąd trzy jego spektakle: Pięć łatwych utworów o Marku Dutroux, Hate Radio o wpływie radia na ludobójstwo w Rwandzie, Orestes w Mosulu z aktorami z Europy i Iraku. Na Malcie Rau pokaże głośne przedstawienie z 2018 roku La Reprise - spektakl o pierwszej w historii Belgii zbrodni na tle homofobicznym. W 2012 roku belgijską opinią publiczną wstrząsnęło wydarzenie opisywane w większości tamtejszych mediów. W centrum Liège, w pobliżu gejowskiego lokalu, ginie młody homoseksualny mężczyzna Ihsane Jarfi. Dwa tygodnie później jego nagie, zmasakrowane ciało zostaje odnalezione na obrzeżach miasta... Sześć lat później Milo Rau rozpoczął pracę w teatrze w Gandawie od przedstawienia La Reprise, które opowiadało o tamtym morderstwie. Reżyser przyjedzie do Poznania, weźmie udział w kilkudniowej konferencji poświęconej jego twórczości i spotkaniu z publicznością. W programie znalazły się także pokazy filmów i rejestracji jego głośnych spektakli.
Teatralna część Malty to także spektakle wyprodukowane przez Komunę Warszawa, które będzie można zobaczyć na plenerowej scenie w parku Wieniawskiego. "Obecność Komuny Warszawa na tegorocznej Malcie nie jest przypadkowa. To teatr, będący, jak mówią jego członkowie, pogrobowcem i spadkobiercą Komuny Otwock, jednej z najciekawszych i najbardziej wyrazistych niezależnych grup artystycznych przełomu XX i XXI wieku, funkcjonującej od 1989 roku na styku sztuki i aktywizmu społecznego" - piszą organizatorzy. Zobaczymy cztery spektakle zrealizowane we współpracy z Komuną Warszawa: Ośrodek wypoczynkowy w reżyserii Anny Smolar, Cezary idzie na wojnę Cezarego Tomaszewskiego, Wojna. The best of w reżyserii Agnieszki Jakimiak oraz O czynach niszczących opowieść zrealizowany przez duet Siksa, tegorocznych laureatów Paszportu Polityki. Spotkanie z Komuną Warszawa na Malcie to również spektakl Morderstwo (w) Utopii wyreżyserowany przez Grzegorza Laszuka w poznańskim Teatrze Polskim. Artyści i artystki z zespołu wezmą udział w konferencji Teatr jako sztuka krytyki.
Teatralną część festiwalu dopełnią poznańskie premiery: Eurydyki Teatru Biuro Podróży w reżyserii Pawła Szkotaka - teatru, który był obecny na festiwalu od jego prapoczątków; Kombinatu - futurystycznego musicalu o Grzegorzu Ciechowskim, który przygotowuje Teatr Muzyczny, a także nowego spektaklu Polskiego Teatru Tańca Romeos & Julias unpagued. Traumstadt.
Wyjątkowym muzycznym wydarzeniem Malty będzie premiera koncertu Projekt Krynicki, który tworzy trzech uznanych kompozytorów - Paweł Mykietyn, Alek Nowak i Paweł Szymański. Każdy z nich na zamówienie Malty komponuje muzykę do wierszy Ryszarda Krynickiego, przez wiele lat związanego z Poznaniem jednego z najważniejszych poetów Nowej Fali.
Prawykonanie utworów usłyszymy 24 czerwca na MTP. Jedną z kompozycji wykona Sinfonia Varsovia pod batutą Bassema Akiki. Na zakończenie koncertu orkiestra wykona utwór Boléro Maurice'a Ravela, do którego Mariusz "Wilk" Wilczyński będzie na żywo tworzyć rysunkową opowieść.
W programie muzycznym znalazła się także prezentacja trzech europejskich scen: Berlina (Laura Lee & the Jettes, Jahcoozi), Poznania (Izzy and the Black Trees, Shyness!) i Kijowa (Gurt O, YEYO), koncert Karoliny Czarneckiej z poznańskim chórem Skowronki, Meli Koteluk i Bartka Wąsika z poezją Baczyńskiego i finałowy koncert odwołujący się do tradycji polskich orkiestr jazzowych międzywojnia: Jazz Band Młynarski-Masecki.
Teatr familijny, happeningi uliczne, żonglerka, akrobatyka, koncerty na świeżym powietrzu, działania dla dzieci, joga na trawie, instalacje i interwencje artystyczne, warsztaty, spotkania i debaty - plenerowych wydarzeń sięgających do maltańskich korzeni będzie w tym roku znacznie więcej. Szczególne miejsce w programie zajmą działania w Generatorze Malta, czyli dziewięć wyłonionych w otwartym konkursie projektów z obszaru sztuki i aktywizmu. Wśród nich m.in. duet twórczyń Maria Dutkiewicz i Karolina Wajman w projekcie Mój dom to mój dół zaproszą do debaty o kryzysie mieszkaniowym, którego same doświadczają. Artystka dźwiękowa Edka Jarząb w Uskoki FM zbuduje pirackie radio z audycjami i setami didżejskimi i zainicjuje imprezę rave'ową, a artystka wizualna Anna Kędziora przesiedli rośliny z przestrzeni przeznaczonych pod inwestycje w Poznaniu w bezpieczną oazę - Kwiaciarnię i przekaże je pod opiekę mieszkanek i mieszkańców. A wszystko to w parku Wieniawskiego, w miejscu, gdzie w czasie festiwalu powstanie twierdza z ziemi, czyli projekt artystyczny Iwo Borkowicza i Oli Korbańskiej.