Sen może być przestrzenią oporu i doświadczeniem wspólnotowym. Sebastian Dembski w swoim najnowszym spektaklu przygląda się dwuznaczności sfery marzeń sennych — ich rewolucyjnemu potencjałowi oraz temu, jak późny kapitalizm zawłaszcza treść i jakość naszych snów. Premiera spektaklu Somnium odbędzie się 1 października w Pawilonie w ramach poznańskiego festiwalu OFF Opera.
fot. mat. organizatora
Sen — pełen dwuznaczności — buduje i dekonstruuje kapitalizm jednocześnie. Odpoczynek pozwala nam lepiej funkcjonować, a to z kolei przekłada się na lepszą wydajność pracy. Z drugiej strony sen jest ważną składową procesu optymalizacji czasu — im mniej śpimy, tym więcej pracujemy i konsumujemy.
— Przestrzeń marzeń sennych to temat, który zajmuje mnie od dłuższego czasu. Od roku po przebudzeniu nagrywam swoje sny. Interesuje mnie nie tyle jego symboliczna, freudowska strona, ale to, jak system, a dokładniej późny kapitalizm, w szczególności od końca lat 80. próbuje go zawłaszczyć. Według Jonathana Crary’ego przestrzeń senna jest ostatnią sferą, która nie została utowarowiona — tłumaczy Sebastian Dembski.
Bernard Lahire w swojej Socjologicznej interpretacji snów pisze o tym, że sny można zrozumieć jedynie poprzez odniesienie ich do świata społecznego osoby śniącej. Socjolog traktuje je jako intymne i prywatne pamiętniki, pozwalające zrozumieć kim jesteśmy. Bo śnimy w sposób, który odzwierciedla nasze położenie klasowe i relacje pracownicze.
— Osoby, które wykonują powtarzalne czynności albo pracują w miejscach z nasileniem konkretnego dźwięku, często śnią ten dźwięk. Dźwiękowe zawłaszczenie sfery sennej przez kapitalizm to wątek, który interesuje mnie artystycznie. O spektaklu myślę też jako o rytuale — ceremonii osób śniących. Jako o spotkaniu albo społecznej sytuacji, która ma potencjał rewolucyjny — opowiada reżyser i kompozytor Somnium.
Punktem wyjścia dla teatralno-dźwiękowej opowieści jest praca astronoma Johannesa Keplera o tym samym tytule — Somnium. Naukowiec był jednym z orędowników teorii heliocentrycznej, której publiczne głoszenie w XVI wieku było zakazane. Swoje astronomiczne przemyślenia opisał w formie beletrystyki, tworząc opowieść o bohaterze zapadającym w sen, w którym zostaje przeniesiony na Księżyc. Metafora snu okazała się przestrzenią pozwalającą na krytykę systemu i unaocznienie ukrytych mechanizmów kontroli.
Przedstawienie Somnium — wpisane w ramy formalne teatru dźwiękowego — to efekt twórczego procesu współtworzonego przez grupę artystów i artystek oraz uczestników i uczestniczki warsztatów muzyczno-performerskich oraz pracowni oświetlenia scenicznego. Za kierownictwo muzyczne spektaklu odpowiada Maciej Straburzyński, reżyserią światła zajął się Marcin Chlanda, a scenografią i kostiumami Alicja Trzcińska. W spektaklu zobaczymy również animację Macieja Waleszczyka i wideo Macieja Boguni. Na scenie wystąpią Aleksandra Koczurko-Porzycka, Zhanna Rudaya, Grzegorz Kujawa oraz osoby uczestniczące w warsztatach.
Spektakl jest wydarzeniem finałowym poznańskiego festiwalu sztuk społecznych OFF Opera, który w tym roku odbywa się pod hasłem Przesilenie: antologia zmiany. Jego premiera odbędzie się 1 października w Pawilonie. Spektaklowi towarzyszyć będzie dyskusja Nowe uniwersum, którą w Schronie poprowadzi Joanna B. Bednarek.
***
NOWE UNIWERSUM
dyskusja o zmianach
1 października 2023 | g. 14.00 | Schron
prowadzenie: Joanna B. Bednarek | wstęp wolny
off-opera na kwartet wokalny, grupę osób performerskich, elektronikę i przestrzeń
premiera spektaklu
1 października 2023 | g. 18.00 i g. 20.00 | Pawilon
muzyka i reżyseria: Sebastian Dembski
bilety w cenie 25 zł dostępne na stronie www.pawilon.org oraz na platformie Bilety24.
***
zespół realizatorski:
reżyseria i muzyka: Sebastian Dembski
kierownictwo muzyczne: Maciej Straburzyński
scenografia i kostiumy: Alicja Trzcińska
wideo: Maciej Bogunia
animacja: Maciej Waleszczyk
reżyseria światła: Marcin Chlanda oraz uczestniczki i uczestnicy warsztatów oświetlenia scenicznego
występują:
soprany: Aleksandra Koczurko-Porzycka, Zhanna Rudaya
tenor: Grzegorz Kujawa
bas: Maciej Straburzyński
oraz uczestniczki i uczestnicy warsztatów muzyczno-performerskich
***
Premiera spektaklu Somnium stanowi część zadania OFF Opera 2023 — interdyscyplinarne laboratorium twórcze, dofinansowanego ze środków budżetowych Miasta Poznania.
Dyskusja jest częścią zadania Festiwal sztuk społecznych OFF Opera 2023 — program edukacyjny, dofinansowanego ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz środków budżetowych Miasta Poznania.