19 czerwca zapraszamy do poznańskiego Domu Tramwajarza na prapremierę spektaklu Fundacji Na Marginesie „Gradyszki n/ż” autorstwa Kuby Kaprala i w reżyserii Doroty Abbe. Będzie to już szósty spektakl w którym na scenie wystąpią członkowie Grupy Teatralnej WIKINGOWIE.

fot. Agnieszka Rydellek/mat. teatru

BUT PRAWY Miejsce: nieczynny przystanek autobusowy.
BUT LEWY Czas: zawsze
BUT PRAWY Akcja: brak.
BUT LEWY A było, jest i będzie to tak.

Bohaterowie dramatu to postacie niedookreślone, siedzące od nie wiadomo jak długiego czasu na przystanku w oczekiwaniu na autobus, który nigdy nie nadjedzie.

Tekst nawiązuje trochę do "Czekając na Godota" Becketta oraz nurtu groteski i absurdu. Forma spektaklu natomiast do komedii muzycznej.

Ponieważ członkowie Grupy, zarówno starsi, jak i nowsi, deklarują, że rzeczywistość wokół nich jest wystarczająco ponura, chcielibyśmy w spektaklu zbliżyć się do formy komediowej, dotknąć tematów  w nim poruszanych w sposób lekki, zabawny, dać zarówno twórcom, jak i widzom możliwość dobrej zabawy, przemycając pod tą formą ważne treści.

Wątki poruszane w tekście oscylują wokół życia i śmierci, poszukiwania sensu, tęsknoty za miłością, prawdy i ułudy.

W ostatnich 3 spektaklach Grupy Teatralnej Wikingowie brali udział goście (studenci studia aktorskiego STA, aktor Teatru Polskiego Piotr Dąbrowski, aktor Teatru Nowego Łukasz Schmidt), tym razem chcemy po raz pierwszy włączyć w działania sceniczne reżyserkę i założycielkę Grupy, Dorotę Abbe.

Gradyszki n/ż
Tekst: Kuba Kapral
(część tekstów wypracowana została podczas warsztatów aktorsko - dramaturgicznych w Ośrodku dla Bezdomnych nr 1 w Poznaniu prowadzonych przez Fundację Na Marginesie w roku 2022)
Reżyseria: Dorota Abbe
Scenografia: Grupa Mixer
Muzyka: Grzegorz Mazoń
Konsultacja choreograficzna: Paulina Wycichowska
Produkcja: Izabella Nowacka / Fundacja Na Marginesie
Występują: Członkowie Grupy Teatralnej Wikingowie i goście: Dorota Abbe, Grażyna Gabryelewicz, Zbigniew Krakowski, Marek Kwieciński, Leszek Noster
Głosy z off-u: Paweł Binkowski, Paweł Hadyński
Partnerzy: Dom Tramwajarza oraz Ośrodek dla Bezdomnych nr 1 w Poznaniu
Prapremiera: 19.06.2023 w Domu Tramwajarza

Sfinansowano ze środków budżetowych Miasta Poznania w ramach realizacji zadania publicznego pod tytułem: Traj łokin in maj szuz - szósty spektakl Grupy Teatralnej Wikingowie.
#poznanwspiera

fot. Agnieszka Rydelek/mat. teatru

Grupa Teatralna Wikingowie to projekt społeczno - teatralny założony w 2013 roku przez aktorkę Teatru Nowego w Poznaniu Dorotę Abbę i mieszkańców Ośrodka dla Bezdomnych nr 1 w Szczepankowie, w ramach którego zrealizowano pięć spektakli: "Powrót Wikingów" (styczeń 2014) opowiadający o losie osób bezdomnych, o ich marzeniach i planach, "Nibylandia" (grudzień 2014), który traktuje o wychodzeniu z bezdomności, „Sztama” (wrzesień 2017, w ramach projektu Teatr Powszechny), o uprzedzeniach i stereotypach, "Ciąg dalszy… dla Leszka" (luty 2019) , o mechanizmach uzależnienia oraz „Ludzie swobodni w świetle badan empirycznych” (czerwiec 2020) o bezdomności w sposób nieoczywisty i z wykorzystaniem różnych konwencji teatralnych.

Spektakle grupy były prezentowane m.in. w: Poznaniu (w Osiedlowym Domu Kultury na Skarpie, w Teatrze Nowym, w Teatrze Ósmego Dnia, w Centrum Kultury Zamek, na Scenie Wspólnej i w ramach festiwalu Malta), w Warszawie, Krakowie, Suwałkach, Radomiu, Szczecinie, Gnieźnie, Koninie, Jarocinie, Lesznie, Kościanie,  w Ostrowie Wielkopolskim na festiwalu OFTeN, w ramach którego członkowie grupy dostali wyróżnienie „Za odwagę”, na festiwalu Nocne Teatralia Strachy w Krośnie, na Ogólnopolskim Konkursie Więziennej Twórczości  Teatralnej w Poznaniu oraz na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Bezdomnych ERROR w Bratysławie.  

Dla członków grupy teatr ma działanie terapeutyczne: większość aktorów opuściła Ośrodek, pracuje i, co najważniejsze, zachowuje trzeźwość . Przez widownie pektakle odbierane są entuzjastycznie, spora część widzów deklaruje, że dzięki nim diametralnie zmieniła swój stosunek do osób z doświadczeniem bezdomności.

***

FUNDACJA NA MARGINESIE

Fundacja za pośrednictwem sztuki i edukacji propaguje ideały tolerancji i poszanowania godności osobistej oraz ideologicznej. Przeciwdziała dyskryminacji ze względu na płeć, wyznanie, preferencje seksualne, pochodzenie, status majątkowy i inne. Wprowadza do obiegu publicznego dyskurs wrażliwy na procedury wykluczenia i stygmatyzacji dotyczącej wszelkiego rodzaju dyskryminacji i wykluczenia.

Dorota Abbe, prezeska i współzałożycielka fundacji. Aktorka, reżyserka i pedagożka z wieloletnim doświadczeniem. Występuje na deskach Teatru Nowego w Poznaniu. Od lat prowadzi zajęcia i warsztaty z dziećmi i młodzieżą, również z niepełnosprawnościami. Od 2013 roku prowadzi Grupę Teatralną Wikingowie, złożoną z osób z doświadczeniem bezdomności.

Izabella Nowacka, wiceprezeska i współzałożycielka fundacji. Teatrolożka, dziennikarka, koordynatorka Sceny Wspólnej, produkującej spektakle i projekty kulturalno-edukacyjne dla dzieci, młodzieży i dorosłych przy Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Producentka i kuratorka wielu wydarzeń kulturalnych. Laureatka Medalu Młodej Sztuki w kategorii Animacja kultury w roku 2018.

Obie twórczynie założyły fundację, aby połączyć siły w działaniach na rzecz osób dyskryminowanych i wykluczonych, korzystając z własnych doświadczeń w dziedzinie kultury, sztuki i edukacji.

Fundacja, od początku swojego istnienia (sierpień 2018), opiekuje się nieformalną Grupą Teatralną Wikingowie, składającą się z osób z doświadczeniem bezdomności. W listopadzie 2018 roku zorganizowała wyjazd grupy na Festiwal Teatrów Bezdomnych ERROR w Bratysławie ze spektaklem "Powrót Wikingów", a następnie wyprodukowała kolejny spektakl grupy, "Ciąg dalszy…dla Leszka", którego premiera odbyła się w lutym 2019 roku w Teatrze Ósmego Dnia w Poznaniu. Od czasu premiery Fundacja zajmuje się również eksploatacją spektaklu oraz jego promocją. W kwietniu 2019 roku koordynowała pokaz spektaklu "Ciąg dalszy(…)" w charakterze imprezy towarzyszącej na Ogólnopolskim Konkursie Więziennej Twórczości Teatralnej w Poznaniu, w maju 2019 - wyjazd "Ciągu dalszego(…)" na Festiwal Teatrów Niezależnych OFTeN w Ostrowie Wielkopolskim, gdzie bezdomni aktorzy dostali wyróżnienie i nagrodę pieniężną za odwagę; we wrześniu 2019 roku - na przegląd spektakli teatralnych Nocne Teatralia Strachy w Krośnie, gdzie spektakl zebrał wspaniałe recenzje od widzów i organizatorów. W lutym 2020 roku Fundacja wyprodukowała kolejny spektakl Grupy Teatralnej Wikingowie, którego produkcję wsparł finansowo Wydział Kultury Miasta Poznania, "Ludzie swobodni w świetle badań empirycznych", w reżyserii Doroty Abbe, z tekstem Jakuba Kaprala. Premiera spektaklu odbyła się online, później kilkakrotnie został on zaprezentowany na żywo, w Teatrze Ósmego Dnia oraz na Festiwalu Malta (premiera plenerowa). W grudniu 2020 odbyła się premiera online spektaklu "Urodziny prawie wszystkich", również dotowanego przez Wydziału Kultury Miasta Poznania. Spektakl jest koprodukcją Fundacji z Teatrem Animacji i Niepubliczną Szkołą Podstawową” Zawsze Razem”. Biorą w nim wirtualny udział dzieci z niepełnosprawnościami z Niepublicznej Szkoły Podstawowej „Zawsze Razem”. Premiera z publicznością tego spektaklu odbyła się jesienią 2022 roku. Od października do grudnia 2020 roku Fundacja koordynowała objazd Grupy Teatralnej Wikingowie po Wielkopolsce ze spektaklem "Ciąg dalszy(…)", dofinansowany przez Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Od maja do października natomiast, w ramach programu "Kultura w sieci", finansowanego przez Narodowe Centrum Kultury, zrealizowała projekt "Sztukstyk", będący próbą znalezienia wspólnych mianowników między takimi dziedzinami sztuki jak: taniec, teatr, improwizacja teatralna i malarstwo. Na początku roku 2021 Fundacja współprodukowała spektakl „Kasandra” w reżyserii Zofii Gustowskiej, przy współpracy z Festiwalem Nowe Epifanie, Teatrem Socho oraz Centrum Myśli Jana Pawła II. Premiera spektaklu w formule online odbyła się na deskach Teatru Socho w Warszawie w lutym tego roku.

A także kolejne projekty wsparte przez Wydział Kultury Miasta Poznania: spektakl o depresji u nastolatków, „Tak sobie w kosmosie pływam", we współpracy z Teatrem Nowym w Poznaniu i przy wsparciu Stowarzyszenia Autorów ZAiKS oraz cykl warsztatów kulturalno-socjalizujących „Twórczość w codzienności” dla osób z doświadczeniem bezdomności, przeprowadzony w Ośrodku Dla Bezdomnych nr 1 w Poznaniu, z którym Fundacja od lat współpracuje. W roku 2021 Fundacja przygotowała także spektakl dotyczący polskiego antysemityzmu w kontekście opowieści o osobach żydowskiego pochodzenia, będących trzecim pokolenia po holokauście, na podstawie opowiadań ze zbioru "Rejwach" Mikołaja Grynberga – „Tutaj, czyli gdzie. Rzecz o (nie)pamięci” w koprodukcji z Muzeum Martyrologicznym w Żabikowie (pokaz przedpremierowy odbył się w Żabikowie 27 sierpnia 2021, natomiast premiera w poznańskiej Placówce 15 listopada 2021) oraz spektakl taneczny (przy wsparciu Narodowego Instytutu Muzyki i Tańca) „Taniec o końcu świata” w reżyserii i choreografii Pauliny Wycichowskiej, którego premiera odbyła się 7 listopada 2021 w Scenie Wspólnej Centrum Sztuki Dziecka w Poznaniu. Jesienią tego roku Fundacja przeprowadziła także objazd ze spektaklem muzyczno-tanecznym „Cicha”, którego to spektaklu jest partnerem, po miejscowościach w Wielkopolsce (dzięki wsparciu NIMITU  w ramach programu Scena dla tańca).  W 2022 roku oraz Fundacja przeprowadziła objazd ze spektaklem „Tutaj, czyli gdzie. Rzecz o (nie)pamięci” szlakiem wielkopolskich „miejsc pamięci” oraz prowadziła eksploatację spektakli repertuarowych w poznańskich domach kultury (dzięki wsparciu Wydziału Kultury Miasta Poznania), a także kontynuowała działania warsztatowe w Ośrodku dla Bezdomnych nr 1. Obecnie fundacja kontynuuje owocną współpracę z Ośrodkiem Dla Bezdomnych nr 1 oraz prowadzi eksploatację repertuarowych tytułów, a także jest w trakcie pracy nad kolejnym spektaklem o roboczym tytule „Gradyszki n/ż”, którego premiera planowana jest na czerwiec 2023 roku, a także poszerzenie swojej działalności o propozycje dla osób z doświadczeniem uchodźczym mieszkających w Poznaniu.