Agnieszka Holland będzie bohaterką drugiego weekendu Malta Festival, który odbędzie się w dniach 20–28 czerwca w Poznaniu. Jubileuszową, 35. edycję uświetnią premiery dwóch scenicznych projektów inspirowanych jej twórczością. Pierwszym z nich jest opera „Głos Potwora" – opera inspirowana filmem „Europa Europa” Sallego Perela i Agnieszki Holland”, stworzona przez Agnieszkę Smoczyńską, Roberta Bolesto i Alka Nowaka. Drugim – spektakl „Kobieta samotna” w reżyserii Anny Smolar. Premierom towarzyszyć będzie spotkanie z reżyserkami.
fot. mat. organizatora
Bohaterką i przewodniczką drugiego weekendu 35. Malta Festival będzie Agnieszka Holland, jedna z najbardziej znanych i uznanych polskich reżyserek filmowych i telewizyjnych. Autorka „W ciemności”, „Europa Europa” czy „Zielonej granicy” od lat porusza się na pograniczu kina artystycznego i zaangażowanego społecznie. Twórczyni bezkompromisowa, odważna w formie i temacie, wielokrotnie nagradzana na najważniejszych festiwalach filmowych, nominowana do Oscara®, Złotego Globu i Emmy®. W swojej pracy nieustannie staje po stronie jednostki – zagubionej, odrzuconej, walczącej o godność i przetrwanie. To właśnie jej filmy stały się punktem wyjścia do stworzenia dwóch premierowych wydarzeń tegorocznej edycji festiwalu: projektu „Głos Potwora: Opera inspirowana Europa Europa Sallego Perela i Agnieszki Holland” w reżyserii Agnieszki Smoczyńskiej oraz spektaklu „Kobieta samotna” Anny Smolar.
Agnieszka Holland jest twórczynią niezłomną, zawsze stojącą po stronie człowieka – zarówno na planie filmowym, jak i w życiu. Jej zaangażowanie społeczne, siła, bezkompromisowe wybory i przejmujący język przekazu artystycznego są dla mnie niezwykle ważne. Kilka lat temu wspierałam powstanie niestety wciąż aktualnej „Zielonej granicy”, a dziś w ramach Malta Festival prezentuję nowe interpretacje dojmujących i jakże współczesnych filmów wielkiej polskiej reżyserki, wspaniałej, mądrej i odważnej kobiety, z której przyjaźni jestem dumna – podkreśla Dominika Kulczyk, Mecenaska Malta Festival.
Zakończenie prezydencji Polski i prapremiera opery na Malcie (27-28 czerwca).
Wydarzeniem wieńczącym Festiwal i zarazem polską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej będzie światowa premiera „Głosu Potwora”, nowej opery powstałej na zamówienie Malta Festival, Opery Bałtyckiej w Gdańsku i Narodowego Centrum Kultury.
Włączenie prapremiery opery „Głos Potwora” do programu kulturalnego
polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej to wyraz naszego
głębokiego przekonania, że sztuka – szczególnie ta zakorzeniona w
doświadczeniu, pamięci i tożsamości – ma dziś wyjątkową moc budowania
wspólnoty, inicjowania dialogu i porozumienia między narodami. Opera,
inspirowana filmem Europa Europa Agnieszki Holland, jest nie
tylko formą przekładu dzieła na nowy język muzyki i teatru, ale też
powrotem do stawianych tam trudnych pytań. Tak rozumiana sztuka potrafi
kształtować wyobraźnię i wrażliwość społeczną oraz inspiruje do
refleksji nad współczesnymi wyzwaniami. Cieszę się, że poprzez ten
wyjątkowy spektakl wpisujący się w krajowy program kulturalny
prezydencji, możemy podkreślić znaczenie kultury jako narzędzia dialogu i
porozumienia w Europie – podkreśla Robert Piaskowski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury.
Twórcy inspirują się postacią z filmu „Europa Europa” i prawdziwymi
losami Salomona Perela, Żyda ukrywającego się w czasie drugiej wojny
światowej w szeregach Hitlerjugend. W tej autorskiej adaptacji,
stworzonej przez wybitnych twórców świata filmu, teatru i muzyki – Roberta Bolesto, Agnieszkę Smoczyńską i Alka Nowaka,
przenosimy się do świata mitologii greckiej, by spojrzeć z dystansu na
zjawisko wojny i zauważyć jej wiecznie aktualne archetypy. W libretcie
opowiadającym o nieśmiertelnych Meduzach, które Hades chce unicestwić,
jedna z nich ukrywa swoją tożsamość i trafia do wrogiej szkoły dla
Erynii, zaś w tle pobrzmiewają uniwersalne pytania o pamięć, przetrwanie
i tożsamość.
Spektakl pokazuje proces tworzenia współczesnej wystawy sztuki
zatytułowanej „Zagłada Meduz”. Bohaterem jest Kurator, dla którego
eksponaty i wydarzenia towarzyszące ekspozycji stają się wehikułem do
antycznych czasów. Identyfikuje się z Meduzą i odbywa wewnętrzną podróż
po tragicznej historii – wyjaśnia dramaturg i autor libretta Robert Bolesto. „Głos
Potwora” jest o osobie, która nigdy, pod groźbą śmierci, nie może
ujawnić prawdy o sobie. Musi się ukrywać lub przebierać. Udawać kogoś
innego. Stale obserwować wszystko i wszystkich, nie ufać nikomu. W
końcu, za cenę życia, staje się „nikim” – dodaje kompozytor Alek Nowak.
Tak o operze mówi jej reżyserka, Agnieszka Smoczyńska: Współczesną
historię przenosimy w świat mitów, aby dotrzeć do źródeł strachu,
nienawiści i miłości poszukując w nich ponadczasowej prawdy o człowieku – tłumaczy Smoczyńska. Zależy
nam na zderzeniu formy opery z realizmem. Inscenizacja odnosi się do
dokumentalnego zapisu powstawania ekspozycji muzealnej opowiadającej o
zagładzie "innego", "obcego" i "nieznanego" poprzez wykreowanie z niego
potwora, a następnie wykonanie na nim egzekucji. Pojawiające się
eksponaty wywołują duchy przeszłości, te zaś uruchamiają w głównym
bohaterze głęboko zakodowane lęki. Przedstawiona rzeczywistość powoli
zaczyna się zakrzywiać - odsłaniając praobrazy zapisane w dziejach
świata. Zaczynamy rozumieć, że treścią libretta jest motyw unicestwienia
i utraty tożsamości – aktualny od początków ludzkości po dzisiaj.
Prapremiera „Głosu Potwora” odbędzie się w dniach 27-28 czerwca w
poznańskiej Auli Artis. Bilety będą w sprzedaży od 22 kwietnia. Po
prapremierze w Poznaniu na Malta Festival spektakl zaprezentuje Opera
Bałtycka w Gdańsku w ramach Baltic Opera Festival (12 lipca), zaś
jesienią operę zobaczy publiczność Festiwalu Eufonie.
Z ogromną radością przygotowuję się do pracy nad „Głosem Potwora” –
nową operą Alka Nowaka opartą na filmie „Europa Europa” Agnieszki
Holland. To pierwsza opera tego kompozytora, którą poprowadzę, choć jego
muzykę miałem już szczęście prawykonywać. Partytura jest poruszająca,
niezwykle oryginalna i znakomicie zinstrumentowana – barwna, pełna
napięć i kontrastów, a przy tym idealnie spleciona z treścią libretta.
Każda fraza niesie emocję, każde brzmienie ma swoje znaczenie. Nie mogę
się doczekać chwili, gdy po raz pierwszy zabrzmi na żywo, podczas Malta
Festival w Poznaniu – mówi Yaroslav Shemet, kierownik muzyczny premiery, dyrektor muzyczny Opery Bałtyckiej w Gdańsku. I dodaje: To będzie ważny moment.
fot. Karolina Jóźwiak
„Kobieta samotna” koprodukcją Malta Festival i Teatru Powszechnego
(28 czerwca).
Równie ważnym wydarzeniem drugiego weekendu festiwalu będzie premiera „Kobiety samotnej” w reżyserii Anny Smolar,
spektaklu inspirowanego filmem Agnieszki Holland z 1981 roku. Na
ekranie była to historia samotnej matki, Ireny, walczącej o utrzymanie
na powierzchni siebie i syna Bogusia. W rzekomo socjalistycznym
państwie, w czasie karnawału Solidarności, „niemająca pleców” kobieta
nie jest w stanie związać końca z końcem. Co zobaczymy w teatrze?
Smolar, która wcześniej współpracowała z Holland przy scenicznej
adaptacji „Artystów prowincjonalnych”, wychodzi od klasycznego filmu i
tworzy aktualną diagnozę rzeczywistości kobiety w epoce cyfrowego
kapitalizmu i pakietów medycznych. Bohaterka spektaklu, już nie
„samotna”, a „samodzielna” matka, której wpojono, że pretensje może mieć
tylko do siebie, zmaga się z przemocą systemową i presją społecznych
oczekiwań. W jej świadomości przewija się nieprzerwany feed
dobrze życzącego chóru, gotowego wspierać ją dobrymi radami,
charytatywną zbiórką, coachingiem w zarządzaniu czasem i pieniędzmi. A
co z ojcem, wsparciem państwa, alimentami? I gdzie w tym wszystkim jest
Boguś? Poza aktorami Teatru Powszechnego Smolar do zespołu zaprosiła
debiutującą na scenie teatralnej raperkę i tancerkę Ryfę Ri, jurorkę You
Can Dance.
Premiera koprodukowanego przez Malta Festival i Teatr Powszechny w
Warszawie spektaklu odbędzie się 14 czerwca w Warszawie, a następnie
„Kobieta samotna” zostanie wystawiona w sobotę, 28 czerwca w Poznaniu. Tego
samego dnia, w sobotę, 28 czerwca, odbędzie się festiwalowe spotkanie z
Agnieszką Holland, Anną Smolar i Agnieszką Smoczyńską. Poprowadzi je Michał Merczyński, inicjator i pomysłodawca obu projektów.
35. edycja Malta Festival to wydarzenie adresowane do każdego widza – w
tym roku w szczególności do odbiorcy kultury ekranu. Program festiwalu
podkreśla rolę scenariusza i sztuki rzemiosła, celebrując twórców
kostiumów, pracując z formą filmowego dialogu i eksplorując nowe sposoby
inscenizacji. Program festiwalu dostępny na stronie: www.malta-festival.pl
Malta zaprasza do wspólnego doświadczania w Poznaniu między 20 a 28 czerwca.