Oszałamiająca, zachwycająca dramaturgicznie, wizualnie i muzycznie premiera nowej inscenizacji opery „Czarna maska” Krzysztofa Pendereckiego w reżyserii Sir Davida Pountneya, pod kierownictwem muzycznym Bassema Akiki, w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w piątek, 22 listopada zakończyła kolejny dzień festiwalu Eufonie. Na widowni zasiadła Pani Elżbieta Penderecka – żona zmarłego kompozytora.
fot. mat. organizatora
Za nami już 13 muzycznych wydarzeń, a przed nami jeszcze 6 koncertów Eufonii. W sobotę i niedzielę festiwalowa publiczność usłyszy kolejne dzieło K. Pendereckiego: VII Symfonię Siedem Bram Jerozolimy. W dniu urodzin kompozytora, 23.11, o godz. 18.00 dzieło zabrzmi w Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego w Lusławicach, a w niedzielę 24.11, o godz. 19.30 zostanie zaprezentowane w warszawskiej Filharmonii Narodowej.
Sobotni (23.11) festiwalowy wieczór w stołecznej filharmonii to z kolei koncert zatytułowany Baśnie nocy, podczas którego usłyszymy kompozycje Karola Szymanowskiego i Richarda Straussa. Na scenie Filharmonii Narodowej utwory wykonają soliści: Krystian Adam Krzeszowiak – tenor i Katarzyna Drelich – sopran (doskonale zaprezentowała się podczas wczorajszej premiery "Czarnej maski" K. Pendereckiego w TW - ON) oraz chór i orkiestra Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Michała Klauzy.
Krzysztof Penderecki: Siedem bram Jerozolimy
23 listopada | godz. 18.00 | ECMKP w Lusławicach
24 listopada | godz. 19.30 | Filharmonia Narodowa w Warszawie
Początkowo jedynie instrumentalna, jednak w trakcie komponowania przybrała formę wokalno-instrumentalną. Napisana z okazji jubileuszu 3000-lecia Świętego Miasta VII Symfonia „Siedem bram Jerozolimy” Krzysztofa Pendereckiego to symbol jedności trzech religii i nadziei na bezkonfliktowy świat. Monumentalne dzieło oratoryjne opiera się na tekstach psalmów i ksiąg prorockich, odczytanych przez pryzmat najbliższej kompozytorowi tradycji chrześcijańskiej. Penderecki łączy tradycyjne i nowoczesne środki muzycznego wyrazu, wprowadzając do instrumentarium specjalnie skonstruowane instrumenty (tubafony) i wykorzystując wielowymiarowo symbolikę liczby siedem. W efekcie wnosi do historii symfonii wokalno-instrumentalnej trwały i oryginalny ślad.
VII Symfonia Maestro Pendereckiego zabrzmi po raz drugi podczas festiwalu, w dniu jego 91 urodzin w Lusławicach, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia. Muzycznych przeżyć dostarczy tego wieczoru orkiestra, dwa chóry, pięcioro znakomitych solistów i narrator. W tym samych składzie usłyszy Siedem bram Jerozolimy publiczność warszawska w niedzielny wieczór, 24.11 w Filharmonii Narodowej.
Szczegółowy program i informacje o koncercie
Baśnie nocy
23 listopada | godz. 19.30 | Filharmonia Narodowa w Warszawie
Sobotni festiwalowy wieczór w Warszawie to spotkanie z dziełami Karola Szymanowskiego i Richarda Straussa. Z dorobku polskiego mistrza Eufonie wybrały III Symfonię „Pieśni o nocy” oraz Pieśni księżniczki z baśni op. 18. Z kolei Taniec Salome z opery Salome op. 54 to dzieło niemieckiego kompozytora, które zabrzmi dziś w ramach Eufonii w Filharmonii Narodowej w Warszawie.
Wszystkie trzy utwory prezentowane podczas koncertu powstały na początku XX w., w epoce modernizmu, którą cechowało poszukiwanie nowych środków wyrazu, a także podejmowanie wątków fantastycznych i egzotycznych. Pieśni księżniczki z baśni Karol Szymanowski skomponował w roku 1915. Cykl, przeznaczony na głos i fortepian, obejmuje sześć muzycznych liryków napisanych do wierszy siostry kompozytora, Zofii, które przywołują aurę Księgi tysiąca i jednej nocy. Wersja na głos i orkiestrę, zawierająca trzy wybrane pieśni, powstała w roku 1933. Zainspirowana poematem perskiego poety Dżalaluddina Rumiego III Symfonia Pieśń o nocy (1914–1916) to największe dzieło Szymanowskiego ze środkowego okresu jego twórczości. Wyróżnia się ekstatycznym charakterem, a w jej stylu widoczne są wpływy impresjonizmu i ekspresjonizmu. Taniec Salome Richarda Straussa to z kolei najpopularniejszy fragment skomponowanego do libretta Oscara Wilde’a dramatu muzycznego Salome (1905), stanowiącego zapowiedź opery ekspresjonistycznej.
Pieśni księżniczki z baśni i III Symfonię Pieśni o nocy pozornie łączy jedynie autor. Niewątpliwie jest to też związek dzieła z tekstem. Choć w przypadku Pieśni księżniczki jest to umuzycznienie tekstów siostry Karola Szymanowskiego – Zofii, a w wypadku Symfonii – tekst Jalala’ad Din Rumiego (w przekładzie Tadeusza Micińskiego), łączy je egzotyka, liryzm, orientalna aura.
Taniec Salome Richarda Straussa to z kolei najpopularniejszy fragment skomponowanego do libretta Oscara Wilde’a dramatu muzycznego Salome (1905), stanowiącego zapowiedź opery ekspresjonistycznej. Strauss po raz pierwszy zobaczył Salome Oscara Wilde’a w niemieckim tłumaczeniu w Berlinie w listopadzie 1902 roku. Opera powstała na kanwie tego tłumaczenia wywołała zgorszenie w Europie, Ameryce. Szczególnie kontrowersyjnym był Taniec siedmiu zasłon – jedyny większy fragment orkiestrowy dzieła. Pierwsza Salome – Marie Wittich – odmówiła wykonania utworu, twierdząc, że żadna szanująca kobieta nie rozbiera się na scenie. Scena erotycznego przebłagania Heroda, by ofiarował księżniczce głowę martwego Jana Chrzciciela, muzycznie pełna jest muzycznego bogactwa, orientalizmu oraz rosnącego podniecenia podkreślanego przez stopniowe przyspieszenie i zwiększenie głośności orkiestry.
Szczegółowy program i informacje o koncercie
***
Organizatorzy: Narodowe Centrum Kultury, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Mecenas: ORLEN
Partner główny: Totalizator Sportowy
Partnerzy: Instytut Adama Mickiewicza, PWM Editon, Teatr Wielki - Opera Narodowa, Filharmonia Narodowa w Warszawie, Filharmonia Krakowska, Ars Cameralis, KODY, Warszawska Jesień
Partnerzy medialni: Dwójka - Program 2 Polskiego Radia, Ruch Muzyczny
Patroni medialni: TVP Kultura, Polskie Radio, wyborcza.pl, Polska Agencja Prasowa, Polityka, Presto. Muzyka Film Sztuka, Glissando, ELLE, Onet
Festiwal jest członkiem: International Festivals & Events Association