fot. mat. teatru
Opera „Raj utracony" została napisana przez Krzysztofa Pendereckiego na zamówienie Lyric Opera w Chicago, dla uczczenia 200. rocznicy uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone. Libretto napisał Christopher Fry na podstawie poematu Johna Miltona pod tym samym tytułem. Prapremiera dzieła odbyła się 29 listopada 1978 roku.
Libretto opery opowiada losy Adama i Ewy poprzedzające ich wygnanie z Raju. Christo-pher Fry wprowadził postać poety Johna Miltona (rola mówiona), opowiadającego historię Adama, Ewy i Szatana. Rolę komentatora pełni chór.
Kierownictwo muzyczne nad łódzką inscenizacją sprawuje Rafał Janiak, szef artystyczny Teatru Wielkiego w Łodzi. - Muzyka Krzysztofa Pendereckiego dla wykonawców ma tę niezwykłą wartość, że z jednej strony jest bardzo precyzyjna w zapisie, zarazem wymagająca, a z drugiej strony daje dużą przestrzeń na interpretację - wyjaśnia. - Zdecydowaliśmy się zaprezentować dzieło mistrza w pełnej wersji, z użyciem zapisanych w partyturze niezwykłych instrumentów, z których część jest niedostępna w Polsce, musieliśmy więc je wypożyczyć.
Niemal trzygodzinne dzieło znamionuje monumentalna forma - w obsadzie znajdują się czternastu solistów, wielka orkiestra, chór mieszany i chór chłopięcy. Widowisko reżyseruje Michał Znaniecki, który w Teatrze Wielkim w ostatnich latach zrealizował opery „Don Carlos" Verdiego, „Głos ludzki" Poulenca, „Trouble in Tahiti" Bernsteina i „Don Pasquale" Donizettiego.
- Pokazujemy Ewę jako postać mocną, ze zdecydowaniem podejmującą decyzje - opowiada reżyser. - Szukaliśmy języka bliskiego współczesnej publiczności, ale naprowadzili nas na niego już sami twórcy, Milton i Penderecki, pokazując ludzki wymiar Adama i Ewy. Przedstawiam dojrzałych bohaterów, którzy z wieloletnim doświadczeniem przyglądają się swoim młodym wersjom, które popełniają dokładnie te same błędy. A sam raj znalazłem w ogrodzie w Lusławicach, który stworzył Krzysztof Penderecki, dlatego na scenie odtworzyliśmy zasadzone tam drzewa.
Scenografię zaprojektował Luigi Scoglio, kostiumy - Małgorzata Słoniowska, a choreografię przygotował Grzegorz Pańtak.
Partię Ewy zrealizowały Joanna Freszel i Joanna Woś, w rolę Adama wciela się Mariusz Godlewski, a Szatana - Bartłomiej Misiuda. Jako Miltona/Głos Boga usłyszymy Andrzeja Pieczyńskiego. W obsadzie znaleźli się również m.in. Bartłomiej Misiuda, Emil Ławecki, Rafał Pikała, Zbigniew Malak, Wołodymir Pankiv, Łukasz Motkowicz, Agnieszka Makówka. Solistom towarzyszyć będą orkiestra, chór, balet i chór dziecięcy Teatru Wielkiego. Partie śpiewane wykonywane są w języku angielskim, natomiast fragmenty mówione – w języku polskim.
Spektakl zostanie zaprezentowany również w niedzielę 26 listopada, od godz. 19.