Temat pamięci i nostalgii podejmuje spektakl "Schron przeciwczasowy" w reżyserii Marcina Wierzchowskiego. Premiera sztuki inspirowanej książką Georgiego Gospodinowa w piątek na Scenie Kameralnej Narodowego Starego Teatru w Krakowie.
mat. teatru
W spektaklu spotykają się historie trzech rodzin: chora na Alzheimera Janina Balińska (w tej roli Anna Dymna) "wraca" do siódmych urodzin syna - w czerwcu 1982 roku. Ojciec i syn żydowskiego pochodzenia (Jacek Romanowski i Michael Rubenfeld) przyjeżdżają do Polski po raz pierwszy od 1968 roku. Jest też Marta Karel (Anna Paruszyńska-Czacka), która tropi przedwojenne losy swojej rodziny.
"Schron przeciwczasowy" jest inspirowany książką Georgiego Gospodinowa o tym samym tytule. "Nie od dziś jestem zafascynowany mechanizmem pamięci i to zarówno pamięci jednostkowej, jak również pamięci zbiorowej. Tego, w jaki sposób nasz mózg albo nasza dusza wybierają sobie to, o czym pamiętać, a co zapominać" – powiedział Marcin Wierzchowski, zaznaczając, że Gospodinow jest autorem, który "chadza podobnymi korytarzami".
Twórcy nie podążają jednak za fabułą powieści. "Pozostajemy wierni jej duchowi i intuicji autora na temat tego, w jakim czasie żyjemy, czym jest niepamięć w tym czasie, czym jest pragnienie powrotu do pamięci, czym jest przerażenie przyszłością, czym może być użycie nostalgii jako narzędzia politycznej manipulacji i tworzenia świata na już sprawdzony wzór z przeszłości" – wskazał reżyser.
Obok pamięci tematem spektaklu jest nostalgia. Nostalgia jako coś, co jest powrotem do bezpiecznego, przyjemnego miejsca, ale jednocześnie jako coś, co potrafi być niemal rakotwórcze, co jest bardzo dużym balastem – doprecyzował Marcin Wierzchowski.
Spektakl podejmuje również temat relacji polsko-żydowskich. "W jednej z historii, którą opowiadamy, skupiamy na relacji z własną żydowskością. Napięciu, które wytwarza się pomiędzy mężczyzną wygnanym z Polski, który odepchnął od siebie swoją żydowskość i jego synem, granym przeze mnie, który chce swoją żydowskość przygarnąć, chce mieć ją dla siebie" – wskazał Michael Rubenfeld, aktor i współautor scenariusza.
Na scenie wystąpią: Anna Dymna, Bogdan Brzyski, Szymon Czacki, Paulina Puślednik, Małgorzata Gałkowska, Zbigniew W. Kaleta, Jacek Romanowski, Bolesław Brzozowski, Michael Rubenfeld (gościnnie), Anna Paruszyńska-Czacka i Błażej Peszek.
Premiera "Schronu przeciwczasowego" odbędzie się w piątek 1 marca na Scenie Kameralnej Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej przy ul. Starowiślnej 21 w Krakowie.