Stanisław Wyspiański będzie miał w Krakowie swoje muzeum. Jeśli tylko pandemia nie pokrzyżuje planów, Muzeum Narodowe w listopadzie w jednym ze swoich oddziałów – w dawnym Europeum – otworzy stałą wystawę dzieł artysty.
W odnowionym zabytkowym spichlerzu przy placu Sikorskiego do tej pory pokazywane były zbiory sztuki europejskiej. W ostatnich dniach marca wystawa została zamknięta, a za kilka miesięcy przestrzeń tą wypełnią dzieła Wyspiańskiego.
"Będzie to unikatowa prezentacja twórczości artysty, dająca możliwość obcowania z jego dziełami w niewielkich pomieszczeniach i w niewielkich grupach zwiedzających" – mówił PAP dyrektor MNK prof. Andrzej Szczerski.
Twórcy wystawy chcą pokazać Wyspiańskiego jako artystę wszechstronnego, zajmującego się nie tylko malarstwem i rysunkiem, ale też projektowaniem przedmiotów użytkowych: mebli i książek, a także jako scenografa i dramaturga. Jak podkreślił prof. Szczerski, Wyspiański miał umiejętność mówienia o polskich sprawach językiem uniwersalnym, zrozumiałym także poza granicami naszego kraju.
Muzeum Narodowe w Krakowie ma największą w Polsce kolekcję prac Wyspiańskiego: ponad tysiąc obiektów na podłożu papierowym, kilkanaście obrazów olejnych, archiwum zawierające listy i pamiątki osobiste oraz liczący blisko 600 pozycji księgozbiór. Część z tych dzieł, jak np. autoportret z 1903 r., artysta przekazał do zbiorów placówki w depozyt jeszcze za życia, większość kupiono po jego śmierci od wdowy Teodory Teofili z domu Pytko.
Na wystawie stałej widzowie zobaczą niemal 200 dzieł artysty, z czego zdecydowaną większość stanowić będą prace plastyczne.
Projekt aranżacji wystawy stałej zakłada, że w podziemiu budynku pokazywany będzie księgozbiór Stanisława Wyspiańskiego z jego odręcznymi notatkami, prace graficzne, które wykonywał i zaprojektowane przez artystę kostiumy teatralne. Będą też plakaty do inscenizacji jego sztuk oraz zdjęcia i fragmenty filmów z najsłynniejszych inscenizacji i ekranizacji dzieł literackich.
Zainteresowani będą mieli dostęp online do katalogu zgromadzonych w kolekcji MNK dzieł artysty. Na parterze widzowie zobaczą portrety żony, dzieci i przyjaciół Wyspiańskiego oraz pejzaże Krakowa.
W trzech salach na pierwszym piętrze pokazywane będą dzieła związane z trzema wątkami jego twórczości: religia i natura, Wawel i historia oraz antyk. Zwiedzający zobaczą m. in. projekt witraża "Bóg Ojciec" i szkice do polichromii z krakowskiego kościoła Franciszkanów, nowy model Akropolis, projekty witraży do katedry na Wawelu, propozycje dekoracji, mebli i tkanin do gmachu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego.
"Dawne Europeum to miejsce, które na wiele lat oddajemy teraz Stanisławowi Wyspiańskiemu i mam nadzieję, że będzie ono jedną z większych, muzealnych atrakcji Krakowa" – mówił PAP prof. Szczerski.
"Chcemy zwrócić uwagę na różne dziedziny twórczości Stanisława Wyspiańskiego i najważniejsze jego dzieła, ale też na te mniej znane i rzadziej eksponowane" – dodał dyrektor MNK. Ze względu na to, że większość prac Wyspiańskiego to niezwykle czułe na światło pastele trudno je pokazywać na wystawach poza Polską, a ekspozycja muzealna będzie przynajmniej raz w roku zmieniana, co ma być dla widzów zachętą do powrotów w to miejsce.
Budynek Europeum został kilka lat temu wyremontowany i nie wymaga modernizacji. Będzie tam wprowadzona nowa kolorystyka ścian i nowa identyfikacja wizualna. Na parterze powstanie studyjny magazyn prac Wyspiańskiego.
Dzieła Wyspiańskiego były prezentowane w MNK od 2017 r. do wiosny 2020 r. na pięciu wystawach, które obejrzało w sumie około 400 tys. widzów.
Stanisław Wyspiański był najbardziej wszechstronnym artystą Młodej Polski: dramaturgiem, poetą, malarzem i grafikiem. Zajmował się sztuką użytkową i projektami architektonicznymi. Jeszcze podczas studiów za sprawą dyrektora Szkoły Sztuk Pięknych Jana Matejki uczestniczył w renowacji wnętrz kościoła Mariackiego. Był twórcą witraży do kościoła oo. Franciszkanów w Krakowie. Sławę przyniosło mu "Wesele" – dramat osnuty na kanwie wesela jego przyjaciela poety Lucjana Rydla. Zmarł 28 listopada 1907 r. Został pochowany w Krypcie Zasłużonych na Skałce.