Laureatem Paszportu Polityki 2024 w kategorii „Scena” został Wojciech Grudziński. Do nagrody nominowano również duet performerski Gruba i Głupia i Katarzynę Minkowską. Został wyróżniony za spektakle, w których wykonawcza wirtuozeria łączy się z przemyślaną próbą oddania osobistego doświadczenia, a sprawy rangi najwyższej – z poczuciem humoru i dystansem. 

fot. ⓒ POLITYKA / Leszek Zych

Wojciech Grudziński to tancerz i choreograf, twórca spektakli, których cechami wspólnymi są, obok wykonawczej wirtuozerii, sięganie do osobistych doświadczeń oraz poczucie humoru. „Rodos”, zrealizowany w 2019 r. w Komunie Warszawa pierwszy zespołowy spektakl Wojciecha Grudzińskiego – wcześniej tańczył w przedstawieniach innych choreografów oraz tworzył projekty solowe – tytuł wziął od skrótu oznaczającego Rodzinne Ogródki Działkowe Otoczone Siatką. W tej scenerii rozgrywała się szalona, działkowa wersja „snu nocy letniej”, psychodeliczno-queerowa rewia, w której performerom towarzyszył m.in. łabędź ze zużytych opon samochodowych. W „Dance Mom” (2021 r., Nowy Teatr w Warszawie i Teatr im. Żeromskiego w Kielcach), eksplorującym relacje matki i syna, intymnym i wzruszającym, występował z tancerką, kontratenorem i własną matką, z wykształcenia ekonomistką. W rozwijanym podczas warsztatów z amatorami „Studium ukłonów” kontekst jest społeczny: ukłon jako ruch wykonywany przez mniejszości wobec większości. Najnowszy, solowy, spektakl „Threesome/Trzy” (szwajcarski festiwal Belluard Bollwerk i warszawski Nowy Teatr) bywa opisywany jako „mglisty pośmiertny balet, wyparta spuścizna, reenactment, somatyczny rabunek i transformacja” czy „taneczno-seksualny egzorcyzm”. Grudziński w brawurowy, poruszający, a momentami też zabawny sposób przywołuje w nim duchy baletmistrzów Teatru Wielkiego z czasów PRL: Stanisława Szymańskiego, Wojciecha Wiesiołłowskiego i Gerarda Wilka, stając się medium dla ich – często przemilczanej – queerowości.

Inspiracją do zajęcia się biografiami mistrzów była warszawska Szkoła Baletowa, którą Grudziński (ur. w Warszawie w 1991 r.), skończył, by następnie postawić na taniec współczesny i na Holandię (studia w Rotterdam Dance Academy i DAS Graduate School w Amsterdamie). Brał udział w przedstawieniach takich choreografów, jak Jérôme Bel czy Dries Verhoeven, jest artystą zrzeszonym z Frascati Producties w Amsterdamie. Karierę choreografa rozwija od 2013 r., dziś jego spektakle wyróżniają się nie tylko świetną choreografią i wykonaniem, ale także przemyślaną dramaturgią (Joanna Ostrowska, Paweł Soszyński, Klaudia Hartung-Wójciak), oryginalną muzyką (Wojtek Blecharz, Lubomir Grzelak), czy projekcjami wideo (Rafał Dominik).