fot. Roman Jocher

Teatr Miejski im. Witolda Gombrowicza w Gdyni informuje, że Kapituła Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej w składzie: Piotr Dobrowolski, Justyna Jaworska, Jacek Kopciński (przewodniczący Kapituły), Grzegorz Niziołek, na posiedzeniu w dniu 27 września 2020 roku, uwzględniając nadesłaną opinię, nieobecnego z powodu choroby Jerzego Stuhra, nagrodę główną 13 edycji Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, w wysokości 50 tysięcy złotych postanowiła przyznać Malinie Prześludze za sztukę „Debil”.

Tekst podejmuje istotny i trudny temat niepełnosprawności intelektualnej, unika jednak szantażu emocjonalnego i z prostej historii o człowieku wykluczonym zmienia się w niepokojącą przypowieść o narodzinach zła.

Malina Prześluga wykorzystała swoje doświadczenie autorki dla dzieci, po to jednak, by napisać sztukę niewygodną, zdecydowanie dla dorosłych. Baśniowa rama Stumilowego Lasu, która buduje zręby wyobraźni bohatera, zostaje tu zręcznie rozmontowana, by odsłonić w naszym podejściu do niepełnosprawności intelektualnej niebezpieczeństwo i fałsz infantylizacji. Autorka precyzyjnie i dość okrutnie wytrąca widza (i być może siebie samą) ze strefy komfortu i łatwej empatii, konstruując postać, która nie jest ani mądra, ani miła, ani ładna, ani dobra. Nie serwuje przy tym morałów ani prostych rozwiązań, nie pozwala swojego bohatera łatwo polubić i nie ulega presji poprawności politycznej.

Sztuka rezonuje na kilku poziomach, można ją też czytać jako tekst polityczny, o klasowych resentymentach, o fantazjach grup wykluczonych, o fałszywym protekcjonalizmie grup uprzywilejowanych, o źródłach przemocy, wreszcie o bezradności.

Kapituła postanowiła też docenić tekst za jego zalety formalne – dobrze usłyszany język, nośną grę realizmu i metafory, wreszcie potencjał sceniczny, wydobyty podczas czytania.

***

Dramatopisarka i pisarka Malina Prześluga (1983) jest kierownikiem literackim i dramaturgiem Teatru Animacji w Poznaniu. Autorka kilkunastu książek dla dzieci (jej „Ziuzia” w 2013 r. otrzymała tytuł Książki Roku Polskiej Sekcji IBBY). Jej dramaty są wystawiane w teatrach dramatycznych i lalkowych w Polsce i zagranicą. Zostały przetłumaczone na języki: francuski, angielski, niemiecki, bułgarski, ukraiński, rumuński, białoruski, rosyjski i węgierski.

O laur 13. GND rywalizowało pięć dramatów zakwalifikowanych do finału konkursu: Oprócz "Debila" były to: "Incydent" Jarosława Jakubowskiego, "Kapelusz: rys hagiografii" Michała Lachmana, "Listen to your heart" Piotra Rowickiego oraz "Swietłana" Przemysława Wojcieszka.

W tym roku w gdyńskim konkursie brało udział 257 sztuk.

Finał 13. GND miał się odbyć podczas majowego 15. Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port. Jednak w związku z panującą pandemią festiwal został w tym roku odwołany. (PAP)