Znamy laureatów konkursu o nagrodę Nowego Yoricka dla reżyserów, będących na początku swojej kariery zawodowej. W tym roku wpłynęło aż 27 zgłoszeń!
fot. mat. teatru
Pomysłodawcą konkursu na Nowego Yoricka jest Łukasz Drewniak, krytyk teatralny, redaktor, selekcjoner konkursu o Złotego Yoricka od lat współpracujący z Festiwalem Szekspirowskim w Gdańsku. Jak mówi: „Festiwal Szekspirowski nie chce, by zamarła w Polsce recepcja Szekspira, zwłaszcza w młodym pokoleniu. Pragniemy zachęcić reżyserki i reżyserów do mierzenia się z dramatami Stratfordczyka, nagradzać najciekawsze adaptacje i ujęcia jego klasycznych tematów, wychowywać późniejszych, potencjalnych laureatów konkursu. Stąd pomysł na nowy, dwustopniowy konkurs – Nowego Yoricka – komplementarny wobec Złotego Yoricka”.
Statuetka Nowego Yoricka zostanie wręczona w ramach 27. Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. Walczyć o niego będą trzy prezentacje „work in progress”, przygotowane przez laureatów z teatrami zaproszonymi do współpracy przez Gdański Teatr Szekspirowski – Teatrem Polskim w Poznaniu, Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy oraz Teatrem Powszechnym im. Zygmunta Hübnera z Warszawy.
Do konkursu wpłynęło 27 zgłoszeń od studentów reżyserii ze wszystkich szkół w Polsce, reżyserów na początku swojej drogi zawodowej, kolektywów artystycznych. Wyboru dokonali dyrektorzy wyżej wspomnianych teatrów – Paweł Sztarbowski, Maciej Nowak, Jacek Głomb – wybrało 3 adaptacje, których realizacji podejmą się ze swoim zespołem aktorskim. Każda z realizacji zostanie sfinansowana przez organizatorów międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego kwotą 25 000 zł, w ramach finansowej części nagrody. Jako „work in progress” zaprezentowane zostaną podczas festiwalu i ocenione przez międzynarodowe jury (nazwiska w drugiej części komunikatu).
Laureaci konkursu o Nowego Yoricka 2023:
· Jan Kamiński, „Ryszard III” (wybór Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy)
Propozycja Jana Marka Kamińskiego przekonała nas dojrzałością ujęcia. Jego eksplikacja „Ryszarda III” łączy w sobie głęboką podbudowę filozoficzną z pomysłową koncepcją inscenizacyjną. Idee reżysera wypływają przy tym z dramatu Szekspira, a nie z prób wtłoczenia weń jakiejś tezy. To wszystko daje nadzieję na realizację szkicu spektaklu niosącego treści współczesne i uniwersalne, w którym atrakcyjność wizualna połączy się w harmonijną całość ze sferą znaczeń. - Jacek Głomb, Dyrektor Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy
· Pamela Leończyk, „Zimowa Opowieść” (wybór Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie)
„Kultura terapii” staje się coraz istotniejszym elementem naszego społecznego funkcjonowania. Dlatego propozycja Pameli Leończyk i Darii Sobik przekonała nas odważnym pomysłem na głęboko psychologiczną interpretację „Opowieści zimowej” Szekspira, opartą na zasadniczym pytaniu – „co sztuka mówi nam o traumie?”. Jednocześnie zaś pogłębienie psychologii postaci i zanurzenie ich we współczesnych teoriach terapeutycznych daje duże pole aktorskie, by na nowo wybrzmiał temat zazdrości Leontesa i sposoby radzenia sobie z kompulsywnymi reakcjami. - Paweł Sztarbowski, Zastępca Dyrektora ds. Programowych Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera w Warszawie
· Mira Mańka, „Skarga zakochanej” w oparciu o „Sonety” Szekspira (wybór Teatru Polskiego w Poznaniu)
Zdecydowałem o wyborze projektu Miry Mańki do realizacji w Teatrze Polskim w Poznaniu_1875, bo wydał mi się świeży i otwierający nowe, współczesne perspektywy na starego mistrza. Najpierw dlatego, że młoda reżyserka sięgnęła po nieoczywisty dla teatru materiał literacki, jakim są sonety. W epoce turboimpresjonizmu te utwory być może łatwiej niż pozostałe z dorobku Shakespeare'a mają szansę znaleźć uznanie publiczności. Po drugie, zaproponowała spojrzenie na ten utwór z perspektywy bardzo współczesnej, jaką są praktyki integracyjne, włączające osoby o alternatywnej wobec mainstreamu wrażliwości sensorycznej. To jest zarówno intrygujące, jak i otwierające. Z wielką ekscytacją czekam na efekt tego reżyserskiego gestu. - Maciej Nowak, Dyrektor Artystyczny Teatru Polskiego w Poznaniu_1875
Każdy z wyróżnionych projektów może wejść do repertuaru teatru, który go zaprezentuje na Festiwalu, już jako pełnowymiarowy spektakl (teatry zastrzegają sobie pierwszeństwo w przygotowaniu pełnej wersji i dalszej eksploatacji realizowanego w ramach tej współpracy spektaklu), może też zainteresować dyrekcję innej sceny, uzyskując tym samym możliwość udziału w konkursie o Złotego Yoricka podczas kolejnego Festiwalu Szekspirowskiego.
Konkurs organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense w ramach 27. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego.
Link do regulaminu konkursu: https://festiwalszekspirowski.pl/wp-content/uploads/2023/03/Regulamin-Konkursu-o-Nowego-Yoricka_pdf.pdf
MIĘDZYNARODOWE JURY
Podobnie jak w poprzedniej edycji festiwalu, spektakle biorące udział zarówno w konkursie o Złotego Yoricka, Nowego Yoricka, jak i konkursie SzekspirOFF oceniane będą przez jedno międzynarodowe jury.
To druga edycja festiwalu pod moim kierownictwem. Cieszę się, że w czasach, których inscenizacje Szekspira są coraz rzadsze w polskich teatrach, możemy zaproponować formułę, która z jednej strony pozwoli początkującym twórcom pracować z zespołami najciekawszych polskich teatrów, z drugiej da nam szanse na wprowadzenie do teatralnego obiegu nowych adaptacji dzieł Szekspira – mówi Agata Grenda, dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego
Emily Ansenk – dyrektorka Holland Festival od 2019 roku, historyczka sztuki. W latach 2008-2019 była dyrektorką Kunsthal Rotterdam. Założycielka i dyrektorka prywatnego Muzeum Frisia (później Scheringa) w Spanbroek w Holandii (1996-2008). Jako dyrektorka Holland Festival, Ansenk jest odpowiedzialna za jego politykę, strategię, kierunek artystyczny, wybór kuratorów programowych w poszczególnych dziedzinach, organizację i finanse (od 2022 r. kuratorką programu teatralnego i tanecznego na festiwalu jest Katarzyna Tórz).
Ansenk jest członkinią wielu komisji artystycznych i jury, takich jak jury Medalu Sacha Tanja, czy Henri Winkelman Award. Zasiada również w zarządzie Fundacji Charytatywnej Job Dura i Fundacji Ron Mandos Young Blood dla wschodzących artystów. W 2016 r. uczestniczyła w Getty Leadership Programme na Uniwersytecie Claremont w Los Angeles.
Jacek Kopciński – redaktor naczelny miesięcznika Teatr, historyk literatury, krytyk teatralny, wieloletni członek jury międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego. Jest autorem monografii „Gramatyka i mistyka. Wprowadzenie w teatralną osobność Mirona Białoszewskiego” oraz „Nasłuchiwanie. Sztuki na głosy Zbigniewa Herberta”, a także tomu szkiców i rozmów teatralnych „Którędy do wyjścia?”. Ostatnio opublikował „Powrót Dziadów i inne szkice teatralne”, gdzie omawia m.in. współczesne realizacje teatralne dramaturgii romantycznej. W latach 2012–2013 opracował dwutomową antologię „Transformacja. Dramat polski po 1989 roku”. Jest także pomysłodawcą i redaktorem naukowym serii „Dramat Polski. Reaktywacja”, w której ukazało się dziesięć tomów zawierających teksty dramatyczne polskich pisarzy powojennych. Niedawno wydał raport „Miejsce i rola Kościoła w dzisiejszej polskiej kulturze teatralnej”. Autor kilku podręczników i scenariuszy filmów dokumentalnych (m.in. na temat Bolesława Leśmiana). Pracuje w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, gdzie od 2012 roku kieruje Ośrodkiem Badań nad Polskim Dramatem Współczesnym. Wykłada na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie i Uniwersytecie Warszawskim (wydział „Artes Liberales”). Jest członkiem kapituły Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej.
Aneta Mancewicz – badaczka i krytyczka teatru. Wykłada na uniwersytecie Royal Holloway, University of London. Specjalizuje się w badaniu adaptacji dzieł Szekspira, technologiach cyfrowych i teatrze europejskim. Od 2016 do 2018 r. współpracowała z belgijskim kolektywem teatralnym CREW nad adaptacjami „Hamleta” wykorzystującymi wirtualną i rozszerzoną rzeczywistość. W 2020 r. pracowała z globalnym studio kreatywnym NEXUS Studios nad adaptacją „Burzy” w rozszerzonej rzeczywistości. Opublikowała książki: „Hamlet after Deconstruction” (Palgrave Macmillan 2022), „Intermedial Shakespeares on European Stages” (Palgrave Macmillan 2014) i „Biedny Hamlet” (Księgarnia Akademicka 2010). Współredagowała trzy tomy esejów: „Intermedial Performance and Politics in the Public Sphere” (Palgrave Macmillan 2018), „Local and Global Myths in Shakespearean Performance” (Palgrave Macmillan 2018) i „Routledge Companion to Contemporary European Theatre and Performance” (planowana publikacja w 2023 r.), który zawiera 94 rozdziały napisane przez międzynarodowych autorów. Jej recenzje teatralne ukazały się w „Didaskaliach”, „Teatrze” i „Blogging Shakespeare”.
OGŁOSZENIE PROGRAMU
Program 27. Festiwalu Szekspirowskiego zostanie ogłoszony 20 czerwca m.in. na stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych festiwalu. Wtedy także widzowie poznają finalistów konkursu o Złotego Yoricka. Ruszy także sprzedaż biletów.
Już dziś organizatorzy zachęcają do zapoznania się z identyfikacją 27. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego nawiązującą do motta tegorocznej edycji „Cudowna jest głupota tego świata!” – cytatu z „Króla Leara”.
O FESTIWALU
Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski odbywa się co roku latem w Trójmieście, organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense od 26 lat. Prezentowało się na nim ponad 240 różnych zespołów teatralnych z ponad 40 krajów. Pokazywano realizacje takich twórców, jak Peter Brook, Luk Perceval, Romeo Castellucci, Elizabeth LeCompte, Lew Dodin, Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Tiago Rodrigues, Jan Lauwers, Roberto Ciulli, Robert Sturua i wielu innych (łącznie, podczas dotychczasowych edycji swoje produkcje pokazało ponad 250 reżyserów z całego świata). Festiwal jest międzynarodową platformą wymiany doświadczeń, praktyk teatralnych i dyskusji środowisk związanych z twórczością Williama Szekspira oraz fanów teatru. Festiwal Szekspirowski w Gdańsku – jako jedyny festiwal z Polski i jeden z pięciu w Europie – otrzymał prestiżową nagrodę EFFE Award, przyznawaną przez Stowarzyszenie Festiwali Europejskich (EFA – European Festivals Association) we współpracy z Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim.
Festiwal Szekspirowski w Gdańsku jest to również wydarzenie w istotny sposób promujące Gdańsk i Trójmiasto na forum krajowym i międzynarodowym. Wyrazem tego jest, między innymi, zainicjowana w 2010 r. Europejska Sieć Festiwali Szekspirowskich, zrzeszająca obecnie 11 partnerów – z Polski, Niemiec, Węgier, Czech, Rumunii, Wielkiej Brytanii (2), Armenii, Danii, Macedonii, Serbii, mająca swoją siedzibę w Gdańsku.
Festiwal Szekspirowski łączy prezentacje spektakli z całego świata z konkursami na najlepsze polskie spektakle szekspirowskie (konkursy o Złotego Yoricka i SzekspirOFF, od 2023 r. także konkurs o Nowego Yoricka), a także działaniami artystycznymi, edukacyjnymi, warsztatami i spotkaniami z twórcami z różnych stron świata.
Organizatorami Festiwalu Szekspirowskiego są Gdański Teatr Szekspirowski i Fundacja Theatrum Gedanense.
Więcej informacji: festiwalszekspirowski.pl.