Gdańskie spotkanie z Polskim Teatrem „Studio” w Wilnie jest drugim wydarzeniem w ramach projektu Teatr polski poza Polską w Polsce realizowanego przez Fundację Pomysłodalnia. Partnerem wydarzenia jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, projekt jest dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

W 2021 r., podczas X Festiwalu „Wileńskie Spotkania Sceny Polskiej”, z inicjatywy Fundacji Pomysłodalnia powstała Unia Teatrów Polskich poza Polską. W ślad za pomysłem poszły działania, których efektem jest m.in. projekt „Teatr polski poza Polską” obejmujący monitoring działań teatralnych polskich teatrów i polskich realizatorów i artystów. Na stronie projektu (teatrpozapolska.pl) znajdują się m.in.: aktualizowana mapa polskiego teatru poza Macierzą, informacja o premierach i ważnych wydarzeniach, relacje foto i wideo, wywiady, aktualności. Strona wzbogacona jest rozszerzeniami w postaci mediów społecznościowych (grupa na Facebooku i kanał na YouTube). Wszystkie te działania mają przybliżyć i opisać fenomen nieopisany, jakim jest polski teatr poza Polską oraz stworzyć mechanizm wspierający, dzięki któremu zjawisko uzyska stabilne formy rozwoju i wsparcia.

W ramach projektu „Teatr polski poza Polską w Polsce” w latach 2023-2025 odbędą się m.in. pokazy przedstawień, projekcje zapisów filmowych spektakli archiwalnych, seminaria, spotkania po spektaklach.

Na wszystkie wydarzenia wstęp wolny do limitu miejsc na sali.

Harmonogram wydarzenia

20 czerwca 2023 r., godz. 19:00-21:30
Zakład Kulturalny w Gdańsku, Al. Rzeczypospolitej 8

 „Kolega Mela Gibsona”
– pokaz spektaklu
– rozmowa pospektaklowa

21 czerwca 2023 r., godz. 10:00-13:30
Oliwski Ratusz Kultury, Ul. Opata Jacka Rybińskiego 25

Pokazy filmowe zapisów spektakli:
„Dom na granicy”
„Zapiski oficera Armii Czerwonej”
„Na wileńskiej ulicy”
– rozmowa po projekcjach

21 czerwca 2023 r., godz. 19:00-21:30
Zakład Kulturalny w Gdańsku, Al. Rzeczypospolitej 8

„Nie(znana)”
– pokaz spektaklu
– rozmowa pospektaklowa

Spektakle:

fot. mat. teatru

„Kolega Mela Gibsona”
Autor: Tomasz Jachimek
Reżyseria: Sławomir Gaudyn
Oświetlenie i dźwięk: Artur Armacki
Obsada: Łukasz Kamiński
Kierownik artystyczna: Lila Kiejzik
Produkcja: Polski Teatr Studio w Wilnie
Czas trwania: ok. 65 minut, premiera: 18 marca 2019 r. w Wileńskim Teatrze Kameralnym

Jak w Wilnie grają monodramy? Wydaje się, że o monodramie wiemy wszystko. Samotność na scenie zawsze jest wyzwaniem, może być szansą, a na pewno stanowi najtrudniejszy test aktorski. Z różnych względów na solówkę decydują się nieliczni, dla aktorów młodych i obsadzanych „po warunkach” jest to szansa na pokazanie się z innej strony, dla aktorów o uznanej klasie to okazja do podsumowania i benefisu. Wszystkie te sytuacje i okoliczności łączy jedno: monodram jest „czyjś” i „po coś”. Nie inaczej było w Wilnie. Mimo młodego wieku Łukasz Kamiński jest postacią nietuzinkową dla polskiej kultury w Wilnie. Aktor Polskiego Teatru „Studio” w trzecim pokoleniu – po babci i mamie. Śpiewa, gra na gitarze, tańczy i jest wziętym DJ-em oraz prowadzącym imprezy, co chyba lubi szczególnie, bo tę umiejętność wysuwa na pierwszy plan na swojej stronie w mediach społecznościowych i co potwierdził na scenie: „Kolega Mela Gibsona” w wykonaniu Łukasza Kamińskiego to świetnie poprowadzona impreza (uśmiech).

Za i więcej: Cyrano de Bergerac z Wilna

Łukasz Kamiński (1996) – aktor Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie, tancerz Polskiego Zespołu Artystycznego Pieśni i Tańca „Wilia”, prowadzi programy edukacyjne oraz koncerty w TVP Wilno, wykładowca, konferansjer, DJ.

„Nie(znana)”
Reżyseria: Lila Kiejzik
Scenariusz: Sławomir Gaudyn
Akompaniament: Ruta Naruševič
Obsada: Justyna Stankiewicz
Oświetlenie i dźwięk: Artur Armacki
Produkcja: Polski Teatr „Studio” w Wilnie
Premiera: 15.10.2019 r. w Wileńskim Teatrze Kameralnym. Czas trwania: 70 minut bez przerwy.

W spektaklu „(Nie)znana” na podstawie zapisków z życia jednej z najsłynniejszych kobiet XX wieku Marilyn Monroe występuje Justyna Stankiewicz, absolwentka Wydziału Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Gdańsku, aktorka Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie oraz Narodowego Teatru Opery i Baletu Litwy. Seksualność, szaleństwo, uśmiech za milionów dolarów, gracja – tak, to wszystko się mieści w jednej kobiecie, ale czy mieści się jeszcze więcej? Ból, rozczarowanie, wewnętrzna tragedia, zabójcza samotność? Akcja monodramu rozgrywa się w garderobie planu filmowego. Bohaterka wraca do swojej przeszłości, do najbardziej skrywanych wspomnień z czasów dzieciństwa. Garderoba zmienia się w szpital psychiatryczny. Wyrzuty sumienia i poczucie samotności… leki popijane alkoholem… Całość przeplatana jest piosenkami nierozerwalnie utożsamianymi z aktorką.

Lila Kiejzik – reżyser teatralna, aktorka, od roku 1986 kierowniczka artystyczna Polskiego Teatru „Studio”, z którym jest związana od 1965 r. W 1968 r. zadebiutowała rolą Marianny w „Świętoszku” Moliera, od roku 1986 reżyseruje (debiut: „Dziura, czyli tajemnica pewnej pracowni naukowej” Ewy Kai Perkowskiej). Od tego czasu wyreżyserowała kilkadziesiąt spektakli i widowisk. Jest pomysłodawczynią międzynarodowych festiwali: Wileńskich Spotkań Sceny Polskiej (od 1994 r.) i Festiwalu Monospektakli MonoWschód (od 2012 r.). Laureatka wielu nagród (m.in.: brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, „Złota Sowa” przyznawana wybitnym osobowościom za ich wkład w życie Polonii, Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP i Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP).

Justyna Stankiewicz (1998) – aktorka i śpiewaczka, absolwentka Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Współpracuje z artystami z Polski, Litwy oraz Hiszpanii. Na swoim koncie aktorskim ma takie role, jak: „(Nie)Znana” monodram na podstawie zapisków Marilyn Monroe, reż. L. Kiejzik, „Eksperyment” wg C. Girrardi, reż. Piotr Jankowski, „Dziewczynki” wg I. Iredyńskiego, reż. L. Kiejzik, „Zagubienieni we mgle” wg S. Kozłowa, reż. E. Kiejzik i S. Gaudyn, „Welcome to Cabaret!”.

Sławomir Gaudyn (1962) – aktor, reżyser teatralny i filmowy, pedagog teatralny. Na stałe związany z Teatrem im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie (od 2009), współpracuje z wieloma teatrami, m.in. Polskim Teatrem „Studio” w Wilnie, Scena Polską i Teatrem POSK Dzieciom w Londynie. Ważniejsze role: Porucznik Zieliński w „Pieszo” Sławomira Mrożka, Mercutio w „Romeo i Julii” oraz Horacego w „Hamlecie” Williama Szekspira.

fot. mat. Polskiego Studia Teatralnego - Teatru Studio w Wilnie

Filmowe zapisy spektakli:

„Zapiski oficera Armii Czerwonej”
Autor: Sergiusz Piasecki
Adaptacja i reżyseria: Sławomir Gaudyn
Światło i dźwięk: Artur Armacki
Obsada: Edward Kiejzik, Monika Jodko, Grzegorz Jakowicz, Czesław Sokołowski (Głos Stalina)
Czas trwania: 65 minut.

Spektakl bazujący na dramatycznych wydarzeniach z początku II wojny światowej i agresji Armii Czerwonej na ziemie polskie. Spektakl jest przede wszystkim psychologicznym rysem typowego przedstawiciela mentalności sowieckiej w czasach stalinowskich, który nie potrafi zdobyć się na samodzielne myślenie, o zachowaniu zmechanizowanym i opartym na strachu, posłuszeństwie, ideologii bolszewickiej oraz nienawiści do wyimaginowanych „burżuazyjnych” wrogów.

Ech… noc była czarna jak sumienie faszysty, jak zamiary polskiego pana, jak polityka angielskiego ministra. Zaskoczyliśmy nieprzyjaciela całkowicie. Ja szedłem pierwszy z pistoletem w pogotowiu, za mną bojcy. Na granicy nie spotkaliśmy nikogo. Przyszliśmy ku polskiej strażnicy, otoczyliśmy ją wzorowo i wchodzimy do środka. Prawie wszyscy tam spali. Zabraliśmy broń ze stojaków i wyłączyli telefon. Patrzę na ich dowódcę: chudy, zupełnie chudy pan. Może nawet z robotników wygrzebał się swych braci sprzedając?

Edward Kiejzik (1978) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, producent, zaangażowany społecznik i animator kultury. W 2009 r. ukończył reżyserię na Litewskiej Akademii Teatru i Muzyki. Pracował w różnych instytucjach kultury, a od 2014 r. pełni funkcję dyrektora Pałacu Kultury w Trokach. Od wczesnego dzieciństwa występował w teatrze, debiutując w przedstawieniu „Dziady” w reżyserii L. Kiejzik. Następnie kreował różnorodne role w spektaklach wyreżyserowanych przez takich twórców jak: Cezary Morawski, Sławomir Gaudyn, Piotr Cyrwus czy Lewan Sapaszwili, współpracując z wieloma innymi reżyserami. Od początku swojej kariery aż do dziś występuje w Polskim Teatrze „Studio” w Wilnie a na swoim koncie ma ponad 30 ról.

„Na wileńskiej ulicy”
Reżyseria: Lila Kiejzik
Muzyka: Jurgita Umaraitė
Wokaliści: Jolanta Grzyniewicz-Tankielun, Czesław Sokołowski
Aktorzy: Edward Kiejzik, Jolanta Grzyniewicz-Tankielun/Kinga Lewko, Łukasz Kamiński
Premiera: 31 grudnia 2020 r. w TVP Wilno, czas trwania: 55 minut.

Spektakl muzyczny powstał z pomysłu i idei Lili Kiejzik, aby ukazać Wilno jako wielokulturowego, wielonarodowego miasta z lat przedwojennych, gdzie na scenie Teatru na Pohulance brzmiało polskie słowo, a znani polscy aktorzy tworzyli jeden z głównych ośrodków teatralnych ówczesnej Polski. Na scenariusz spektaklu składają się wiersze Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego z okresu jego pobytu w Wilnie a także utwory Edwarda Hulewicza oraz znane piosenki z lat 30. i 40., śpiewane głównie po polsku, a także po rosyjsku, litewsku oraz w jidysz. Przedstawienie utrzymane jest w liryczno-sentymentalnej atmosferze, którą uzupełniają czarno-białe fotografie dawnego Wilna, oddające atmosferę miasta tamtych lat, Wilna, którego już nie ma.

„Dom na granicy”
Spektakl wg tekstu Sławomira Mrożka
Reżyseria teatralna: Edward Kiejzik
Reżyseria filmowa i zdjęcia: Dariusz Pawelec
Kierownik artystyczna: Lila Kiejzik
Scenografia: Julija Ciurupa
Kostiumy: Aldona Meirovič
Choreografia: Malika Achilova
Światło: Edwin Nowickij, Matas Galdikas
Dźwięk: Ignas Mateika, Vytautas Valiūnas
Charakteryzacja: Elena Permogorskaja, UAB Grimo Akademija, Viktorija Obora
Asystentki: Anastasija Dubravina, Kristina Gudaitė
Operatorzy kamery: Jaroslav Gavrin, Mateusz Mozyro
Ostrzyciele: Rajmond Maldis, Mindaugas Docaitis
Asystent operatora: Aleksander Galicki
Wózkarz: Ryszard Branicki
Mistrz oświetlenia: Mikołaj Paprocki
Postprodukcja, montaż, korekcja barwna, montaż dźwięku: Bartłomiej Wasilewski Dasein Media Kierownik planu: Renata Semaškienė, Ewald Satkiewicz
Inspicjenci: Mirosław Marcinkiewicz, Ernestas Lenkauskas
Asystentka reżysera: Kinga Lewko
Technik na planie: Marek Widuto
Fotosy: Ričardas Grigas
Obsada: Oskar Wygonowski (Ja), Dorota Bartoszewicz (Żona), Wiktor Lafarowicz (Teść), Jagoda Ewa Rall (Teściowa), Jacek Orszewski (Eryczek), Piotr Cyrwus (Dyplomata I), Paweł Gładyś (Dyplomata II), Marek Pszczołowski (Kapitan saperów), Grzegorz Jakowicz (Przemytnik), Edgar Krivelis (Celnik I), Witalij Walentynowicz (Celnik II), Artur Dowgiało, Tomas Grablewski, Paweł Jarmolowicz, Ernestas Lenkauskas, Mirosław Marcinkiewicz, Dominik Pszczolowski, Krzysztof Stankiewicz, Serguk Tostsikau.
Kierownik produkcji: Mirosław Bieraza
Produkcja wykonawcza: Edward Kiejzik
Polski Teatr „Studio” w Wilnie dla TVP Wilno. Czas trwania: 49 min.
Premiera telewizyjna TVP Wilno: 12 listopada 2022 r., premiera w Teatrze Telewizji TVP Kultura: 23 maja 2023 r.

Ekranizacja spektaklu „Dom na granicy” to wynik współpracy Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie oraz TVP Wilno. W przedstawieniu dochodzi do sytuacji, w której przez środek rodzinnego domu zaczyna przebiegać granica dzieląca dwa mocarstwa. Spektakl „Dom na granicy” powstał w 2009 roku, był grany przez trzy lata i pokazywany na kilku festiwalach, między innymi podczas Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port 2012 w Gdyni, gdzie obejrzał go sam Sławomir Mrożek. Adaptacja filmowa różni się od teatralnej przede wszystkim scenografią. Tytułowy dom został zbudowany z papieru, czyli materiału łatwopalnego, tymczasowego.

Akcja utworu toczy się w skromnym polskim dworku na prowincji, gdzieś w jakiejś nieokreślonej części świata. Podczas codziennej rodzinnej kolacji nieoczekiwanie pojawia się dwóch eleganckich panów, którzy przedstawiają się jako… dyplomaci. Tłumaczą rodzinie, że na wielkiej międzynarodowej konferencji uchwalono, że granica między mocarstwami ma przebiegać przez środek domu i przybyli tu po to, aby właśnie ją wytyczyć.

Od momentu absurdalnego zdarzenia mnożą się komiczno-dramatyczne sytuacje. Dochodzi do nocnego przemytu towarów przez łóżko bohatera czy rozstrzelania Babci, która przekroczyła granicę bez paszportu…

„Dom na granicy” to zaproszenie do groteskowego, ukazanego w krzywym zwierciadle świata, w którym – jak to u Mrożka – bywa i śmiesznie, i strasznie. Dom to miejsce, które kojarzy nam się z normalnością, zaciszem, spokojem, ciepłem. Co się jednak może wydarzyć, kiedy do naszego domu przyjdą obcy? Intruzi, którzy mają wielką pokusę, by z miejsca nam najbliższego uczynić strategiczny punkt graniczny. By skonfrontować zwykłe ludzkie wartości z nowymi ideami i przebudować nasz dom. Czy domownicy mają szansę w starciu z nieproszonymi gośćmi, którzy nie cofną się przed niczym, by osiągnąć własne cele?

O pierwszym wydarzeniu projektu TUTAJ