Spektaklem TeatRyle z Poznania pt. „Szałaputki” zakończył się w niedzielę 28 sierpnia tegoroczny wakacyjny maraton teatru lalkowego na Scenie Letniej dla Dzieci im. Jadwigi Warnkówny w Brwinowie. Był to już drugi z rzędu taki przegląd adresowany do najmłodszego (i trochę starszego) widza.
fot. archiwum Stowarzyszenia Teatr Na Pustej Podłodze
W obydwu edycjach (z roku 2021 i 2022) na Scenie pojawiły się następujące zespoły lalkowe: - Teatr NEMNO Henryka i Dagmary Hryniewickich (ze spektaklami „Smok Wawelski”, „Czerwony Kapturek”, „Trzy świnki”, „Cyrk Hrynek”), - Teatr Akademia Wyobraźni Pawła Pawlika („O Ignasiu, który nie lubił szkoły”, „O Stachu i Strachu”), - Teatr Marka Żyły („Ciosek i Judytka”, „Walizki z różnych stron świata”), - Teatr Animacji Falkoshow Krzysztofa Falkowskiego („Na wozie, historia kurczątka Rokokoko”), - Teatr Barnaby Marcina Marca (,,Baśń o rycerzu bez konia"), - Walny Teatr Adama Walnego („Noe”), - Teatr Uszyty Katarzyny i Andrzeja Kopczyków („Zupka z blaszanego kubka”), - Teatr Form Wielu braci Łukasza i Przemysława Jarzyńskich („Arka wszystkich świętych”), - TeatRyle Marioli i Marcina Ryl-Krystianowskich („Szałaputki”).
Organizatorem wydarzenia jest Stowarzyszenie Teatr Na Pustej Podłodze pamięci Tadeusza Łomnickiego, na którego czele stoi reżyser teatralny mieszkający w Brwinowie – Waldemar Matuszewski. Cały cykl odbywa się w ścisłej współpracy z Urzędem Gminy Brwinów. Konsultantem programowym Stowarzyszenia jest aktor, reżyser i konstruktor lalek Henryk Hryniewicki. Wsparcia finansowego udzielili: Urząd Gminy Brwinów, Starosta Pruszkowski oraz Narodowe Centrum Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dla wspierających finansowo to teatralne przedsięwzięcie dla najmłodszych szczególne znaczenie ma jego walor edukacyjny. Każdy spektakl ma charakter interaktywny i przechodzi płynnie w część edukacyjną, warsztatową.
Oto kilka przykładowych opisów poszczególnych zajęć edukacyjnych:
- Po spektaklu „Cyrk Hrynek” zaprezentowane zostaną warsztaty teatralne z marionetki niciowej, podczas których uczestnicy zapoznają się z historią, budową i konstrukcją takiej lalki. Następnie aktor zaprezentuje sposoby i możliwości animacji marionetką. W dalszej część każdy z uczestników będzie mógł spróbować własnych sił w animacji takiej formy i zapoznać się ze specyfiką prowadzenia takiej lalki. (Teatr NEMNO Henryka Hryniewickiego)
- W spektaklu „Walizki z różnych stron świata” mogliśmy zobaczyć pacynki różnego rodzaju, kukiełki oraz lalki robione "na szybko" z prostych i ogólnie dostępnych materiałów jak różnego rodzaju szmatki, kulki, rękawiczki etc. Widzowie mogli po spektaklu wziąć do ręki każdą lalkę, spróbować jej animacji, zobaczyć jak jest skonstruowana oraz własnoręcznie spróbować stworzyć różnego rodzaju teatralne, lalkowe stwory. Możliwość bezpośredniego kontaktu z lalką zaraz po spektaklu stanowi dla widzów, zwłaszcza dzieci, dodatkowy bodziec zachęcające ich do częstszego kontaktu z teatrem. Zapada głęboko w pamięć i kiełkuje powoli - jest to jedna z najciekawszych i bardzo skutecznych form edukacji teatralnej. (Teatr Marka Żyły)
- Po spektaklu „Arka wszystkich świętych” aktorzy przeprowadzą interaktywne warsztaty teatralne dotyczące form lalkowych użytych w przedstawieniu. Opowiedzą jakie rodzaje lalek brały w nim udział i pokażą sposoby ich animacji. W tym przypadku widzowie dowiedzą się czym są kukły oraz lalki stolikowe. Dodatkowo wybrani ochotnicy będą mogli spróbować swych sił w roli animatorów lalek i zagrać krótkie, zabawne etiudy wraz z aktorami Teatru Form Wielu. (Teatr Form Wielu braci Łukasza i Przemysława Jarzyńskich)
- Warsztaty prowadzone po spektaklu „Szałaputki” mają tytuł: "Wykład z Lalologii Stosowanej". Ich zadaniem jest przybliżenie dzieciom różnych języków, w jakich teatr "rozmawia" z widzem ( słowo, taniec, śpiew, gest, forma), wyjaśnienie czym różni się kukła od pacynki, marionetki, pyskówki, czy lalki trikowej, czyli, że nie każda teatralna lalka to "kukiełka". Rozszyfrowanie tajemniczego słowa "animacja" i zachęcenie do używania Wyobraźni również w życiu codziennym. (Marcin Ryl-Krystianowski)
Początkowo, trochę na wyrost, piszący te słowa, mając na myśli edukacyjne działania wykonawców w części warsztatowej, nazwał ten nurt aktywności w ramach Sceny Letniej dla Dzieci im. Jadwigi Warnkówny w Brwinowie – letnią akademia teatru lalkowego. Cotygodniowa możliwość młodych widzów obcowania z teatrem lalkowym (wielu z nich nie opuściło żadnego dziesięciu tegorocznych spektakli) i uczestnictwo w następujących zaraz po nich zajęciach edukacyjnych przyniosło zaskakujący efekt, potwierdzający w pewnej mierze słuszność użytego powyżej określenia. Ogromne zainteresowanie teatrem lalkowym, konstrukcją lalek oraz możliwość osobistej animacji przez młodego widza - przy wielkiej chłonności młodych umysłów w zapamiętywaniu stosowanej przez lalkarzy terminologii - dały zaskakujący organizatorów efekt. Było go widać i słychać w bezpośredniej rozmowie wykonawcy ostatniego ze spektakli, Marcina Ryl-Krystianowskiego w ramach prowadzonych warsztatów – dzieci doskonale odnajdują się w konwencji i języku teatru lalkowego.
Nie słabnąca frekwencja młodej widowni (na każdym spektaklu od stu do stu pięćdziesięciu dzieci), pełne jej uczestnictwo w interaktywnych spektaklach i warsztatach, zachwyt rodziców, całkowita aprobata ze strony władz lokalnych oraz zainteresowanie działaniami edukacyjnymi w ramach Sceny Letniej ze strony Narodowego Centrum Kultury pozwalają myśleć o kolejnym wakacyjnym przeglądzie spektakli lalkowych w Brwinowie. Kusi także (ze względu na wyraźnie okazywane przez dorosłych obecnych na przedstawieniach zainteresowanie spektaklami lalkowymi) próba przygotowania oferty repertuarowej teatru lalkowego dla widza dojrzałego. Może już za rok?