Pierwsza edycja festiwalu Ogólnopolskie Spotkania Teatralne „Kszesło” odbyła się w 1992 roku i była artystycznym karnawałem w mieście pognębionym przez transformację ustrojową. Festiwal rozkręcony przez charyzmatycznego nauczyciela historii Mirosława Wasiewicza gościł między innymi Klinikę Lalek, Teatr Provisorium, Biuro Podróży, zespoły Armia i Voo Voo oraz dziesiątki niezależnych grup teatralnych z całej Polski. Dziś po 30 latach zrewitalizowany Żyrardów to atrakcja turystyczna i architektoniczna, a na „Ksześle 2022” wystąpią między innymi: Teatr Biuro Podróży z wielokrotnie nagradzanym „Carmen Funebre”, legenda polskiego rocka Farben Lehre, zespół ANKH oraz, oczywiście, teatry niezależne. Festiwal odbędzie się 17 i 18 września. Wstęp na wydarzenia jest bezpłatny.
fot. mat. teatru
Antywojenny manifest
“Carmen funebre” przywołuje pełen horror wojny. To przedstawienie odznacza się unikatową siłą emocjonalną – jest obrazowo porażające – pisał o spektaklu brytyjski „The Daily Telegraph”. To plenerowe przedstawienie grane na szczudłach jest druzgocącym teatrem obrazów dotyczącym wojny – dodawał recenzent BBC.
Spektakl powstał w czasie wojny domowej w Jugosławii. Inspiracją do jego stworzenia były nasilające się konflikty etniczne, wybuchy nacjonalizmów, przemoc, wzajemna wrogość oraz manipulacja nastrojami społecznymi, która podpaliła Bałkany. Podczas pracy nad spektaklem członkowie zespołu spotkali się w Polsce z uchodźcami z Bośni. Ich relacje przyczyniły się do powstania uniwersalnych metafor opisujących los wygnańców. Spektakl zdobył wiele nagród, między innymi na festiwalach w Edynburgu i Atenach.
Dziś w obliczu wojny na Ukrainie spektakl nabiera nowych znaczeń, jego twórcy przywracają to widowisko po latach – specjalnie na Spotkania Teatralne Kszesło, gdzie był już wystawiany w 1994 roku.
Teatr Biuro Podróży istnieje od 1988 roku. Jego założycielem i reżyserem jest Paweł Szkotak. W ciągu ponad trzydziestu lat poszukiwań artystycznych teatr wypracował własną metodę pracy nad spektaklem oraz rozpoznawalny styl, przygotował 20 autorskich spektakli, w tym dziesięć widowisk plenerowych. Zagrał w blisko 60 krajach, na sześciu kontynentach. Biuro Podróży, jako jedyny polski teatr, otrzymało prestiżowa nagrodę „Archanioła” w Edynburgu.
Legendy punka i rocka progresywnego
Farben Lehre działa na polskiej scenie rockowej od ponad 36 lat i ma na koncie 14 albumów studyjnych. Od wielu lat płoccy muzycy grają trasy koncertowe w Polsce i za granicą. Wystąpili m.in. na festiwalach w Jarocinie, Rock na Bagnie, Ostróda Reggae Festival, Przystanku Woodstock, Slavske-Rock-Festival (Ukraina), Force Attack oraz Spirit From the Street (Niemcy). Na swoim koncie Farben Lehre ma występy u boku takich znaczących formacji jak The Exploited, Die Toten Hosen, New Model Army, UK Subs i The Toy Dolls.
Muzyka Farben Lehre jest energiczna, melodyjna, pełna radości grania i wolna od kompleksów. Ostre, aczkolwiek przystępne dźwięki oraz garść szczerych słów stanowią próbę duchowego porozumienia się z drugim człowiekiem – czytamy na stronie zespołu.
Kolejnym zespołem, który wystąpi na „Ksześle” jest Ankh, którego bazą twórczości jest rock progresywny. Jego nazwa pochodzi od starożytnego symbolu egipskiego – krzyża życia, atrybutu bogów przywracającego równowagę ciała i duszy. Ankh zdobywał nagrody między innymi na festiwalu w Jarocinie, jest też dwukrotnym laureatem „Złotego Bączka” - nagrody publiczności festiwalu Przystanek Woodstock. Zespół po kilkunastoletniej przerwie wznowił działalność w 2018 roku.
Hrabal i Gombrowicz
„Kszesło” to również miejsce spotkania teatrów niezależnych. W tym roku zagrają również Miroslaw Wasiewicz z monodramem „Za-Tem-Oceanem” (na podstawie „Trans-Atlantyku”), Teatr Wojtka Kowalskiego ze spektalem „Hrabalu ty mój”, Teatr Lustro z przedstawieniem ‘Rękawiczka”, Teatr Hundred Monkeys „Lux Illustris – zaczynam się od światła”, Teatr Akademia Sztuk Scenicznych Papa „Z mroku powstałeś…”.
Fenomen teatru w robotniczym mieście
„Kszesło” w Żyrardowie rozkręcił Mirosław Wasiewicz, człowiek teatru i nauczyciel historii w Liceum Ogólnokształcącym im. Żeromskiego. Festiwal miał trzy nurty. W pierwszym pokazywane były przedstawienia klasowe i jedno przedstawienie nauczycieli, w drugim prezentowały się młode teatry niezależne, w trzecim występowały gwiazdy. Odbyło się w sumie pięć edycji festiwalu (92-96), na których wystąpiły między innymi Biuro Podróży, Klinika Lalek, Provisorium, Jarosław Gajewski z monodramem dekady, a z uczniami spotkał się Zbigniew Zapasiewicz.
„Kszesło” zaktywizowało ludzi różnych środowisk, połączyło we wspólnym działaniu wiele żyrardowskich instytucji, ale przede wszystkim, przez pięć lat, edukowało teatralnie młodzież i dały setkom żyrardowian możliwość spotkania z żywym teatrem w najróżniejszych jego formach – mówi Wasiewicz.
Program Kszesła:
https://www.facebook.com/kszeslo/photos/a.108624398630565/116751841151154/