Zżerany przez straszliwą chorobę coraz bardziej już słabnącą dłonią pisze Wyspiański swój ostatni, niedokończony utwór: "Zygmunta Augusta". Skazany na śmierć poeta pisze optymistyczną tragedię o skazanej na śmierć Barbarze i jej królewskim małżonku, Zygmuncie Auguście. Pisze póki pióro utrzymać może w dłoni, a kiedy mu z dłoni wypada - jeszcze dyktuje, komentuje, informuje. On, on jeden, umierający przez lata, potrafi wyjść poza melodramatyczną konwencje wątku Augusta i Barbary i pokazać, jak z bólu i cierpienia może zrodzić się czyn i wielkość: Unia Lubelska. Tak jak z jego cierpienia i bólu zrodziły się ostatnie dzieła i to najostatniejsze: ,.Zygmunt August". Więc chociaż trudno je do arcydzieł zaliczyć, dobrze sie stało, że ten rzadko grywany dramat poznało parę milionów polaków w Roku Wyspiańskiego. Czy w kształcie najdoskonalszym? Marek Walczewski, kreujący postać króla, ma jakąś niedbałą miękkość, która była te