Bohaterem "Wygnańca" Jamesa Joyce'a jest irlandzki pisarz, Ryszard Rowan, który przyznaje żonie "męski" zakres swo­bód w małżeństwie pod warunkiem jednak, że będzie dokładnie i o wszystkim informo­wany. Piękna Berta (w wykonaniu Anny {#os#853}Dymnej{/#}) zaczyna tę grę, królikiem doświadczalnym jest.....przyjaciel bohatera, dziennikarz Robet Hand. Szybko przekonu­jemy się jednak, że nie jest to sztuka oby­czajowa na temat granic osobistej swobo­dy kobiety pozostającej w związku małżeń­skim, ale wspaniałe studium pobudzanego zazdrością o ukochaną kobietę psychomasochizmu jako podniety twórczej. Ryszard popycha żonę w ramiona innego mężczyz­ny, by z tej sytuacji, ze swego umęczenia psychicznego, jak z krynicy emocji czerpać natchnienie pisarskie. Tylko jak dziś poka­zać w tonacji serio to kuszenie żony, gdy w dodatku rzecz jest na motywach biografii autora "Ulissesa"? Kazimierz {#os#844}Kutz{/#} zainscenizował "Wygnańców" w konwencji ko