Festiwale, konkursy, koncerty, spotkania i dyskusje złożą się na program obchodów 120 rocznicy urodzin Witolda Gombrowicza. Wydarzenia będą odbywały się w Polsce i we Francji, w której pisarz spędził ostatnie lata życia. Organizatorem, współorganizatorem lub koordynatorem większości z nich będzie Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Przygotowanie wydarzeń finansowo wsparł Samorząd Województwa Mazowieckiego.

W 2024 roku przypada 120 rocznica urodzin Witolda Gombrowicza, jednego z najważniejszych pisarzy polskich XX wieku i najczęściej wystawianego na świecie polskiego dramaturga. Dlatego decyzją Senatu RP Witold Gombrowicz został jednym z patronów roku 2024, także Sejmik Województwa Mazowieckiego ogłosił rok 2024 Rokiem Witolda Gombrowicza na Mazowszu.

– W związku z tym zarząd województwa podjął decyzję o przeznaczeniu 470 tysięcy złotych na promocję tego niebywałego wydarzenia – mówi Rafał Rajkowski, wicemarszałek Województwa Mazowieckiego. – To pieniądze na promocję wszystkich imprez, które będą się odbywały nie tylko w Polsce, nie tylko na Mazowszu, nie tylko na ziemi radomskiej, ale również w Paryżu czy w Vence, tam, gdzie ostatnie pięć lat życia spędził Witold Gombrowicz – dodaje wicemarszałek.

Bo obchody Roku Gombrowiczowskiego zaplanowane zostały szeroko. Osiem dużych wydarzeń odbędzie się w Polsce: w Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli, w Radomiu, Warszawie oraz w kilku innych wybranych miejscowościach. Dziewięć przedsięwzięć zaplanowano we Francji, z czego pięć odbędzie się w Paryżu, cztery w Vence. Organizatorem, współorganizatorem lub koordynatorem większości z nich jest Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli.

– Są to wydarzenia niezwykle różnorodne. Oprócz oczywistych wydarzeń literackich, czytania Gombrowicza, rozmów o jego tekstach i o jego biografii będą też wydarzenia, w których ważniejsza jest muzyka, ale oczywiście zawsze połączona z ambitnym tekstem, ambitna w formie i przyciągająca do literatury szeroka publiczność – mówi Tomasz Tyczyński, kurator Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. 

Przygotowanie tak bogatego w wydarzenia programu, zaplanowanie i ustalenie miejsc – w Polsce i we Francji – poprzedziły tygodnie pracy, sprawdzania możliwości i uzgadniania terminów.

– Można by przekornie powiedzieć, że trenowaliśmy urodziny Gombrowicza przy okazji pięćdziesiątej rocznicy jego śmierci. Wtedy pracowaliśmy z podobną intensywnością. Ale rzeczywiście myślimy o tych wydarzeniach od przynajmniej dwóch lat, rozeznajemy rynek, musieliśmy oszacować, ile one będą kosztowały. Dla naszej niewielkiej załogi jest to duży wysiłek, ale jak zwykle warto, publiczność nam to nagrodzi – mówi Tomasz Tyczyński

Obchody roku Gombrowiczowskiego już właściwie rozpoczęły się. W Bibliotece Polskiej w Paryżu w rozmowie o Gombrowiczu i Miłoszu uczestniczyli przedstawiciele Instytutu Literackiego Kultura Paryska, Uniwersytetu Warszawskiego i paryskiej Sorbony. Trwa konkurs na monodram gombrowiczowski – termin nadsyłania zgłoszeń mija z końcem kwietnia. Partnerami konkursu są Samorząd Województwa Mazowieckiego i Teatr Polski w Warszawie.

– Już w maju pokażemy państwu „Ferdydurke”, bez wątpienia najbardziej znaną powieść Witolda Gombrowicza. Ale my pokażemy ją w zupełnie innej formie i w zupełnie inny sposób, sposób, który będzie dla państwa nowy, zaskakujący ale sądzę, że też ciekawy – mówi Ewa Witkowska, zastępca kierownika Muzeum Witolda Gombrowicza. – Prace autorstwa Klaudii Kiercz-Długołęckiej, artystki nagrodzonej miedzy innymi przez rektora ASP w Warszawie zobaczycie państwo podczas Nocy Muzeów. Na razie nie chcemy jednak zdradzać wszystkich szczegółów – dodaje Ewa Witkowska. 

W letnich wydarzeniach plenerowych w Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli wezmą udział m.in. Artur Andrus, Krzysztof Gosztyła i Lech Janerka. Także wrześniowy festiwal „Opętani literaturą” będzie miał w tym roku urodzinowy charakter.

Rozmowy o Gombrowiczu i literaturze będą trwały także późną jesienią i na początku przyszłego roku. Muzeum planuje debaty o tym, że im mądrzej, tym głupiej, czyli jak mówić o Gombrowiczu, a także o tym, czego jeszcze nie wiemy o Gombrowiczach.

Placówka we Wsoli będzie też partnerem wydarzeń Gombrowiczowskich m.in. w Gdańsku i Sandomierzu, zaś instytucjom kultury zaproponuje interesujący i łatwy do realizacji projekt wystawy Gombrowiczowskiej.