W piątek zakończyła się międzynarodowa konferencja "Cyrk: genealogie, imaginaria, translacje", poświęcona historii i współczesnemu obliczu sztuki cyrkowej. Wydarzenie odbyło się w dniach 28-30 października w Instytucie Teatralnym w Warszawie. Zapraszamy do oglądania materiałów z konferencji na stronie internetowej Instytutu oraz na kanale YouTube i Facebooku IT.
Program konferencji (PL) / Abstrakty (PL)
Programme (ENG) / Abstracts (ENG)
Badania nad cyrkiem nie mają w Polsce ugruntowanej pozycji, a jeśli już są podejmowane, to jako uzupełnienie historii kultury popularnej, antropologii widowisk, performatyki, animal studies, studiów miejskich czy filmoznawstwa. Cyrk został niemal całkowicie zdeprecjonowany również w aktualnie obowiązujących, wciąż powielanych hierarchiach i dystynkcjach kulturowych.
mat. Instytutu Teatralnego
Tymczasem przeobrażenie się luźnego zbioru "sztuk cyrkowych", kuglarstwa i dell’arte w wyrazistą instytucję nowożytnego cyrku i w autonomiczną dziedzinę sztuki było jedną z cezur formowania się modernitas w obrębie nowoczesnej kultury miejskiej. Cyrk funkcjonował jako laboratorium technologicznych innowacji czy quasi-instytucja edukacyjna. Prekursorsko propagował wzorce nowoczesnego życia: mobilności społecznej, treningu fizycznego i estetyk cielesności, kultu celebrytów i superbohaterów. Odegrał znaczącą rolę w powstaniu nowoczesnych mediów i profesjonalnego sportu.
Proponujemy powrót do wciąż nierozstrzygniętego pytania o pozycję cyrku w środkowoeuropejskiej odmianie nowoczesności. Z jednej strony był on instytucją życia społecznego, podlegającą przeobrażeniom, posiadającą swoją bogatą historię. Z drugiej - stanowił rozrastające się wraz z upływem czasu imaginarium: archiwum form, wyobrażeń, wzorców kulturowych, typów symbolicznych i praktyk kulturowych. Cyrk odcisnął swój ślad we wszystkich odmianach sztuk. Jego cywilizacyjna i kulturowa pozycja opierała się na dynamicznych, niepokojących paradoksach: była wpływowa i marginalna, wzbudzała fascynację, a jednocześnie pogardę. Cyrk stanowił realizację cywilizacyjnego marzenia o sztuce egalitarnej, a zarazem – jak pisze Starobinski w eseju "Wydrwieni zbawcy" – dostarczał nowoczesnemu umysłowi obrazu "hiperbolicznego skoku poza jakikolwiek sens".
Konferencja organizowana jest przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego we współpracy z Instytutem Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Instytutem Filologii Polskiej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, w ramach cyklu "W ŚWIECIE WIDOWISK".
Konferencja: dzień III
Konferencja: dzień I