Tym spektaklem chciałam ludziom dać nadzieję, że to nie jest tak, jak mówią w telewizji i sieciach społecznościowych, że AI pozbawi nas pracy i sensu życia - mówi PAP Natalia Korczakowska, reżyserka „AlphaGo_Lee. Teoria Poświęcenia”. Premiera w STUDIO teatrgalerii - w sobotę.
fot. mat. STUDIO teatrgalerii
- Uważam, że to jest forma propagandy, że człowiek jeszcze ostatniego słowa nie powiedział i ma szansę wygrać z całym tym biznesem, który sztuczną inteligencję w tej chwili lansuje - powiedziała Natalia Korczakowska.
Reżyserka przypomniała, że w przedstawieniu teatralnie rekonstruuje historyczny pojedynek pomiędzy koreańskim mistrzem gry planszowej Go Lee Sedolem, a programem komputerowym AlphaGo, opartym na sztucznej inteligencji. - Lee Sedol był mistrzem w stopniu 9 dan, a jest to jedna z najwyższych rang w tej grze, która jest bardziej wyrafinowaną wersją szachów. Mamy w niej białe i czarne kamienie na pustej planszy. Uchodzi za formę sztuki azjatyckiej - mówiła. - Pojedynek z programem AlphaGo, stworzonym przez Google DeepMind, odbył się w 2016 r. w Seulu, w nowo wybudowanym hotelu Four Seasons. To była konfrontacja, powiedzmy, pomiędzy artystą a big-techami reprezentowanymi przez Google DeepMind - wyjaśniła twórczyni przedstawienia, dodając, że Lee Sedol przegrał tę konfrontację.
- Zależało mi w tym spektaklu na dwóch rzeczach. Chciałam odtworzyć dynamikę społeczeństwa spektaklu, które brało udział w tym PR-owym wydarzeniu w hotelu Four Seasons. Tam istniał wyraźny podział na to, kto na kogo patrzy, kogo obserwuje. Była grupa VIP-ów, którzy mieli dostęp do pokoju gry i mogli obserwować pojedynek na żywo. Ale była też znacznie większa grupa dziennikarzy i komentatorów, których umieszczono w salach balowych, i którzy otrzymywali transmisję na ekranach - powiedziała Natalia Korczakowska. - Dlatego postanowiłam podzielić publiczność w STUDIO teatrgalerii na dwie części. Grupa VIP-ów usadzona zostanie na scenie i będzie mogła obserwować rozgrywkę na żywo, a reszta będzie śledzić pojedynek na ekranach - tłumaczyła.
- W tym spektaklu próbuję stworzyć dialog pomiędzy tymi dwiema grupami w sposób jak najbardziej symboliczny, a zarazem komfortowy dla widzów. Nie wrzucam ich w trudne sytuacje, ale chcę, żeby weszli w rolę 1 proc. najbogatszych ludzi, którzy patrzą na ręce gracza, oraz w rolę reszty, która dostaje ten pojedynek poprzez transmisję - wyjaśniła reżyserka.
Pojedynek na proscenium komentują dla widzów usadzonych na widowni Maja Pankiewicz, kreująca rolę dziennikarki Cassidy i debiutująca w tym spektaklu Koreanka Ji Yoon Kang. - To potem ewoluuje w różne możliwe układy. Ale tkwi w tym próba upodmiotowienia widowni - zaznaczyła Korczakowska.
- Przyjechałam do Seulu w listopadzie ubiegłego roku i akurat odbył się wówczas wykład Lee Sedolu, w którym on, po 10 latach od przegranej, gdy zerwał kontakty z ludźmi i mediami, publicznie powiedział, że AI nigdy nie stworzy działa sztuki. Twierdził, że gra Go przed tym pojedynkiem z AlphaGo była formą sztuki, bo spotykało się dwóch graczy, którzy tworzyli prawie z niczego te grę na planszy - wspominała. - Teraz, gdy sztuczna inteligencja zaczęła grać w Go, część graczy uczy się na pamięć ruchów maszyny i powtarzają automatycznie pierwsze 50 ruchów. W związku z tym Go zabito jako formę sztuki - tłumaczyła reżyserka.
- Uświadomiłam sobie, że my w teatrze też mamy tę szczególną sytuację. Także mamy dwie strony grające - to są aktorzy i widzowie, bo teatr powstaje pomiędzy publicznością i aktorami i też prawie z niczego, na zasadzie zderzenia tych dwóch grup ludzi - mówiła twórczyni przedstawienia. - Ta wyjątkowość sytuacji przedstawienia polega na tym, że widzowie dają nam swoje dwie godziny uwagi, podczas gdy wielkie korporacje zabiegają tylko o to, by zdobyć kilkanaście sekund ich uwagi. Dlatego postanowiłam stworzyć spektakl, w którym obecność widowni będzie tak ważna, a aktorzy i publiczność będą partnerami - wyjaśniła Natalia Korczakowska.
„Spektakl staje się nie tylko rekonstrukcją epokowego starcia, ale i próbą zrozumienia, co w świecie AI zostaje jeszcze z człowieka” - napisano w zapowiedzi spektaklu.
Za reżyserię spektaklu i scenariusz odpowiada dyrektor artystyczna STUDIO teatrgalerii Natalia Korczakowska. Reżyserkę wspierają najwyższej klasy specjaliści i specjalistki: animacje cyfrowe stworzył Marc da Costa, artysta multimedialny związany z nowojorskim Onassis ONX STUDIO, we współpracy z Marcinem „Kitty” Kossakowskim, którego dziełem są interaktywne animacje. Za instalację i kostiumy odpowiada Marek Adamski, którego projekty tworzą integralną część opowieści. Choreografię spektaklu przygotowała pochodząca z Korei Południowej Sung Im Her, której ekspresyjny język ruchu doskonale łączy cielesność z technologią. Muzykę stworzyli Marcin Lenarczyk i Dominik Ossowski, a za reżyserię światła i wideo na żywo odpowiada Rafał Paradowski.
Od 27 września do 5 października w foyer STUDIO teatrgalerii pojawi się niezwykła maszyna i program — robotka AMI, wypożyczona dzięki uprzejmości Centrum Nauki Kopernik. „AMI o silikonowym obliczu i metalowo-plastikowej czaszce, z hipnotyzującymi, błękitnymi oczami i zaskakująco realistyczną mimiką, stanowi żywy pomost między technologią a ludzkim doświadczeniem. Wyposażona w 27 precyzyjnych siłowników, AMI potrafi naśladować subtelne ruchy twarzy, wyrażając emocje — od delikatnego uśmiechu po głęboką zadumę. Jej »mózg« oparty na systemie sztucznej inteligencji umożliwia prowadzenie swobodnych rozmów na wiele tematów, a doskonale zsynchronizowany ruch ust sprawia, że interakcja z nią staje się zaskakująco naturalna” - napisano na stronie teatru.
Występują: Daniel Dobosz (Demis Hassabis, twórca AlphaGo), Ji Yoon Kang (Asystentka), Cat Kim (Lee Sedol), Wiktoria Kruszczyńska, Hiroaki Murakami (Aja), Maja Pankiewicz (dziennikarka Cassidy), Marcin Pempuś (Schizofrenik), Halina Rasiakówna (Larry, Peter, Mama Noodle) oraz tancerki – Cynthia Cin Yee Cheung, Jiwon Oh i Sugyeong Won.
Premiera spektaklu „AlphaGo_Lee. Teoria Poświęcenia” - 27 września o godz. 19.30 na Dużej Scenie STUDIO teatrgalerii w Warszawie. Kolejne przedstawienia - 28 i 30 września.
W spektaklu wykorzystano fragment filmu dokumentalnego „AlphaGo” w reżyserii Grega Kohsa, wyprodukowanego w roku 2017, za zgodą i dzięki uprzejmości Google DeepMind.
