"Kłamstwo uchodzi niewolnikom, wolnym przystoi mówić prawdę". Ta myśl Seneki wybrana spośród wielu, cytatów zamieszczonych w programie tragedii "Upiory" Henrika Ibsena wystawionej w Teatrze Współczesnym najbardziej wydaje się dosadna, najbardziej aktualna. Cóż bowiem czyni i nasz współczesny chcący uchodzić za sprawiedliwszego, mądrzejszego cnotliwszego? Z reguły kłamie. Rozmijaniem się z prawdą zdobywamy sympatię otoczenia, przychylność tłumu, honory i dostatek. Rozdwojeniem na siebie - wewnętrznych i zewnętrznych zatracamy możliwość kierowania własnym postępowaniem, a rozmijając się z etycznymi normami doskonalimy się w sztuce oszustwa. To zaś wykryte budzi agresję otoczenia wyprowadzonego w pole. Udane jednakże spełnia rolę jakiej się spodziewaliśmy. Takie właśnie moralne rozważania snułam po wyjściu ze spektaklu, które wieńczyło wieloletnią działalność dyrektora sceny na Mokotowskiej Erwina Axera. Nie bez powodu - myślę - p