Twórczość dramaturgiczna stanowi w dorobku Żeromskiego margines z naszego punktu widzenia. Sam autor przywiązywał do niej spore znaczenie. O ile jednak powieści i opowiadania nie straciły swego blasku i ideowej doniosłości do dziś - dramaty przegrały już walkę z czasem. Ważności problematyki podejmowanej w nich nie towarzyszy bowiem, poza "Przepióreczką", odpowiednio kunsztowna forma. Stąd sztuki te grzeszą dłużyznami, są przegadane, operują nazbyt schematycznie zawikłaną akcją. Tym trudniej je wystawiać. Uwagi te dotyczą w pełni "Turonia" przypomnianego ostatnio przez Teatr Ludowy w Warszawie. Premiera zbiegła się ze 125 rocznicą Powstania Krakowskiego, którego spraw sztuka Żeromskiego dotyczy. Pisarz osadził akcję na dworze bohatera "Popiołów" Rafała Olbromskiego, a jemu samemu kazał ginąć z rąk chłopów, tłumiących za namową Austriaków "pańskie" powstanie. Pałac Olbromskiego obiera sobie na kwaterę sam Jakub Szela. Jest to w